عبور از زندگی جهنمی

چیلرها باد داغ توی سوله می‌پاشند، این هرم داغ در سرمای چهاردانگه می‌چسبد. کامیونی آمده و بارِ ابر آورده، تکه ابرهای بزرگ با طرح موزائیک‌های خالدار. چند نفری شانه زیرِ بار می‌دهند و چشم دوخته به زمین، ابرها را می‌برند و گوشه‌ای تلنبار می‌کنند؛ جای این بار، توی تشک‌های خوشخواب است.

طبقه بالا، بالای آن پله‌های آهنی آبی‌رنگ، عده‌ای گز می‌کنند و می‌بُرند، مترشان تکه‌ای فلز است و کار خط‌کش را هم می‌کند. نگاهمان نمی‌کنند، فقط می‌برند و می‌دوزند، درز می‌گیرند و اتو می‌کشند. نوار اریب‌های سفید و صورتی دورتا دور پارچه‌های ویسکوز دوخته شده و می‌شود لباس خوشخواب‌ها، تشک‌های مسافرتی و بالش‌ها.

از 19 ساله تا 65 ساله، از موهای مشکی تا جوگندمی، از قامت‌های بلند تا کوتاهِ کمی خمیده، می‌شوند حدود 150 نفر، با سبیل، بی‌محاسن، سر و موی آنکارد‌شده، ژل‌خورده، صورت‌های گل‌انداخته، گونه‌های برجسته، بازوهای ستبر، هرکدام با داستانی، روایتی و حکایتی.

معتادها کم‌کم شبیه هم می‌شوند، گوشت تنشان می‌ریزد، استخوان‌هایشان بیرون می‌زند، کمرشان قوز می‌کند، چرک زیرناخن‌هایشان می‌نشیند، دندان‌هایشان می‌ریزد، تارهای سپید زودتر از دیگران لابه‌لای طره‌های مشکی موهایشان سبز می‌شود و تابلو که شدند، کم که آوردند، از همه که بریدند، می‌روند توی پس‌کوچه‌ها و خرابه‌ها، می‌شوند آدم‌هایی یک شکل، با درد مشترکشان، اعتیاد.

این 150 نفر روزی روزگاری، دور یا نزدیک همین درد را داشته‌اند، جایی توی همین شهر، همین استان، همین کشور، اما حالا که ترک کرده‌اند، حالا که شده‌اند بهبودیافته، حالا که یک نفر اعتماد کرده و کار دستشان داده، هرکدام شده‌اند شکل خودشان، شکل آدم‌های معمولی، با روزهای پاکی که حسابش را حسابی دارند. روزهای پاک شدن به مذاق اینها خوش است، خوش‌اند که دیگر اسیر مواد نیستند، هوای مواد هم اگر به سرشان بزند جمع می‌شوند دور یک میز و حرف دلشان را می‌ریزند روی دایره.

این همان حصاری است که کارگران کارخانه دوستش دارند، حصاری که اینها به دور خود ساخته‌اند و سکوی پروازشان است.

آهنگران، تکه‌های آهن را برش می‌دهند و جوشکاران، تکه‌های برش‌خورده را به هم می‌دوزند. اینها قرار است اسکلت مبلمانی شوند یا چارچوب تختخوابی. الیاف پارچه‌ها روی هوا معلق است، انگار همه جا پرز هلو پاشیده‌اند، ولی کسی ککش از این وضع نمی‌گزد. کسی اینجا نگاهمان نمی‌کند، چشم‌ها همه دوخته به میز کار است، نگاهی هم اگر هست گذراست. اینجا هر روز داستان آدم‌هایی روایت می‌شود که چند صباحی ذلیل اعتیاد بوده، به زمین گرم خورده و دربه‌دری کشیده‌اند، اما یک تلنگر، یک بیدارباش خدایی، دستشان را گرفته و رسانده به محل کار و پای سفره روزی حلال .

سال95 و اشتغالزایی برای بهبودیافته‌ها

جمعیت طلوع دوباره: از سال 91 تاکنون 105معتاد و بی‌‌سرپناه وارد بازار کارشده‌اند و 175 نفر به آغوش خانواده‌هایشان بازگردانده شده‌اند. (فارس/ 21 شهریور95)

امیدعلی سبزی، فرماندار سابق دهلران: اعطای تسهیلات به کارگاه‌های ایجاد اشتغال برای افراد بهبود‌یافته ازدام اعتیاد از اقداماتی است که موجب ایجاد انگیزه در این افراد و بازگشت آنها به جامعه می‌شود. (باشگاه خبرنگاران جوان /16شهریور95)

عبدالحمید زاهدی، استاندار کردستان: هزینه همایش‌هایی که در مورد اعتیاد برگزار می‌شود بهتراست صرف درمان و ایجاد اشتغال برای معتادان شود. (پانا/ 2 شهریور 95)

محمدصادق پورمهدی، معاون عمرانی استاندارآذربایجان‌شرقی: استانداری در مورد معتادان متجاهر استان با استفاده از ظرفیت‌های موجود توانست علاوه برسوق دادن معتادان به سمت پاکی، برای هزار نفر از آنها شغل ایجاد کند. (تسنیم/ 20 مرداد 95)

سیدناصر رضایی، دبیر شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدرکهگیلویه و بویراحمد: سال 94 برای 35 نفر از بهبودیافتگان اعتیاد در استان اشتغال ایجاد شد. (تسنیم / 2 مرداد 95)

داریوش سلگی، رئیس اداره بهزیستی نهاوند: سال گذشته 55 فقره وام اشتغال به ارزش 495 میلیون تومان به بهبودیافتگان اعتیاد در شهرستان نهاوند پرداخت شده است. این وام‌ها از 9 تا 15 میلیون تومان است و متقاضیان باید مدرک فنی و حرفه‌ای داشته باشند.(تسنیم / 27 تیر 95 )

سرهنگ علی سلیم‌پور، رئیس پلیس مبارزه با مواد مخدرغرب استان تهران: اشتغال معتادان بعد از ترک و رهایی از مصرف، یکی از مولفه‌های مهم در پایداری ترک محسوب می‌شود. (مهر/ 28اردیبهشت 95)

انوشیروان محسنی بندپی، رئیس سازمان بهزیستی کشور: در بخش اشتغال‌زایی حدود 6 درصد از اعتبارات این سازمان برای اشتغال بهبودیافتگان از اعتیاد اختصاص دارد. (ایرنا / 5 اردیبشهت 95)

علیرضا جزینی، قائم‌مقام سابق وزیر کشور در ستاد مبارزه با موادمخدر: در سال 94 برای بیش از 1500 نفر از افراد بهبودیافته، ایجاد شغل شد و اگر اینچنین نمی‌شد 80 درصد افراد بهبودیافته دوباره به‌ اعتیاد روی می‌آوردند. (تسنیم/ 22 فروردین 95)

سارق معتاد، امین ِ کارخانه

منوچهر با سری نیمه‌طاس و دندان‌های بزرگ جلو آمده، آرام و متواضع گوشه‌ای ایستاده بود که محمد ثقفی اشاره‌ای به او کرد و چند کلمه‌ای از سرگذشتش گفت. منوچهر همان معتاد بهبود‌یافته‌ای است که ثقفی می‌گفت زندگی‌اش بیشتر از بقیه کارمندانش او را تحت تاثیر قرار داده. ما هم که با منوچهر همکلام شدیم سقوط او در حضیض، غوطه خوردنش در منجلاب و تولد دوباره‌اش شنیدنی بود.

منوچهر گفت: 20 سال معتاد و سارق بودم یعنی اول معتاد شدم و بعد مجبور به دزدی شدم. من دزدی‌های کلان می‌کردم و به خانه آدم‌های پولدار در منطقه اسلامشهر و رباط‌کریم می‌زدم. با هربار دزدی ده تا 20 میلیون تومان گیرم می‌آمد. آن وقت‌ها فقط به پول درآوردن و خرج اعتیاد کردن فکر می‌کردم اما حالا که پاک شده‌ام دلم برای مالباخته‌ها می‌سوزد ولی چه کنم همه آن پول‌ها رفت و نمی‌توانم به صاحبانش برگردانم، اگر هم بخواهم این کار را بکنم از عهده‌ام خارج است چون پول‌های میلیونی آن زمان، امروز میلیارد تومان می‌ارزد و من ندارم که جبران کنم. پول حرام برکت نداشت، زن، بچه‌ام، زندگی‌ام همه رفتند و هیچ چیز برایم نماند. الان پنج سال است پاکم و بزرگ‌ترین پشیمانی زندگی‌ام همان20 سال اعتیاد است. حالا همیشه به خدا فکر می‌کنم، به این‌که همواره ناظر اعمال من است، برای همین است که در این پنج سال همه زندگی آقای ثقفی دستم است و من یک هزار تومانی به او خیانت نکرده‌ام.

مریم خباز