فصلی برای «شکوفه‌های زیتون»

این مجموعه در 26 قسمت30 دقیقه‌ای و در دو فصل13 قسمتی تولید طراحی شده که به بهانه پایان یافتن تولید 13 قسمت فصل نخست، قاب کوچک گفت‌وگویی با تهیه‌کننده (راحله صابری)، نویسنده (دکتر الهه خانی) و کارگردان مجموعه (مجتبی لطفی) انجام داده که در ادامه می‌خوانید.

خانم صابری از چگونگی شروع کار تولید این مجموعه بگویید.

از زمانی که فکر«شکوفه‌های زیتون» در ذهن ما جرقه خورد و فاز تحقیقات را آغازکردیم حدود دو سال می‌گذرد که بعد از یک‌سال از شروع تحقیقات، ایده در قالب طرح مدون به شبکه جهانی سحر ارائه شد. مهم‌ترین مشکل ما در فاز پیش تولید، تأمین محتوای طرح بود، چون قبلا به طور تخصصی روی این موضوع خاص کار نشده بود.

اساسا هدف شما از تهیه این مستندها چه بود؟

هدف و برنامه‌ریزی ما از ابتدا به گونه‌ای بود که پیش تولید این مستندها به سمت روشنگری، ساده‌سازی، جذابیتِ پیام و مردمی‌ترشدنِ حداکثری موضوع هدایت شود. لذا دیدگاه مردمی که شکوفه‌های زیتون را خواهند دید، بیش از هر چیز دیگری برای ما مهم است.

مشخصا مخاطب شکوفه‌های زیتون در این 13 قسمت با چه چیزهایی روبه‌رو می‌شود؟

قسمت اول مجموعه با بهانه قراردادن شهادت 4 کودک فوتبالیست فلسطینی در ساحل غزه توسط قایق‌های اسرائیلی به موضوع فوتبال ورود پیدا می‌کند و با بررسی دوقطبی رئال مادرید و بارسلونا، نتایج حیرت‌انگیز حمایت از فلسطین و حمایت از صهیونیست را توسط دو باشگاه مطرح فوتبالی به چالش می‌کشد و همچنین به معرفی فوتبالیست‌های مطرح حامی فلسطین می‌پردازد.

قسمت دوم، قساوت رژیم صهیونیستی در به شهادت رساندن ویتوریو آریگونی، نویسنده ایتالیایی راوی جنگ 22 روزه را به تصویر می‌کشد. قسمت سوم، جنبش جهانی تحریم کارخانجات و شرکت‌های صهیونیستی را روایت می‌کند. قسمت چهارم به معرفی بنکسی، هنرمند گرافیست انگلیسی و زوروی مخفی عالم هنر و حامی فلسطین که با ابداع هنر اینستالیشن حجمی و کارگذاری آنها در اماکن عمومی غرب، مبارزه فرهنگی نفسگیری را پایه‌گذاری کرده است، می‌پردازد. قسمت پنجم، درباره ترور بازیگر و کارگردان یهودی حامی فلسطین؛ جولیانو مرخمیس خواهد بود. قسمت ششم، شهادت10 نفر از سرنشینان کشتی امدادرسان ترکیه. قسمت هفتم، بازسازی زندگی ریچل آلین‌کوری، دختر دانشجوی آمریکایی و شهادت وی زیر تانک‌ها و بولدوزرهای اسرائیلی. قسمت هشتم، معرفی 3 عکاس خبری شهید به نام‌های تام، جیمز و رافائله. قسمت نهم، معرفی خانه تئاترکودکان انتفاضه. قسمت دهم، فروپاشی از درون. قسمت یازدهم، معرفی کارلوس لاتوف هنرمند برزیلی حامی فلسطین. قسمت دوازدهم، جریان مورخان نواندیش اسرائیل و در قسمت سیزدهم به معرفی سمیر قنطار و اتحاد محور مقاومت می‌پردازد.

این مجموعه چه زمانی آماده پخش می‌شود؟

فصل نخست این مجموعه شامل13 قسمت به زودی و به محض پایان یافتن فاز زبان گردانی آن به زبان‌های خارجی ازکانال‌های برون‌مرزی رسانه ملی پخش می‌شود و سپس نسخه فارسی آن مطابق با صلاحدید مدیران سازمان در اولین فرصت ممکن از شبکه‌های سیما روی آنتن خواهد رفت.

خانم دکترخانی، شما به عنوان پژوهشگر و نویسنده، مستند «شکوفه‌های زیتون» را چگونه یافتید؟

«شکوفه‌های زیتون» فضایی خاص از مقاومت را روایت می‌کند. مستندی درباره مردان و زنان یهودی و مسیحی که در راه دفاع از زن و کودک مسلمان جان خود را تقدیم کرده‌اند. یک وقت هست مسلمان به یاری برادر مسلمانِ خود می‌آید، خُب، غرب بواسطه غول‌های مسلط رسانه‌ای و تمسک به پروپاگاندای «اسلام‌هراسی» از پسِ خنثی‌کردن بازخوردهای داخلی این نوع از دفاع به آسانی برخواهد آمد. درحالی‌که وقتی صورت مساله، کشته شدن قشر هنرمند و فرهنگی آمریکایی و اروپایی، آن هم با دستان خالی در خاک فلسطین است، حل‌کردنِ این معادله چند مجهولی دشوار می‌شود. داده‌های مساله در اینجا خبر از قیامِ غربی‌ها علیه خود غرب می‌دهند و این افقِ کم اهمیتی نیست، در این مجموعه مستند از همان سانسوری حرف زده‌ایم که غربی‌ها علیه خود غربی‌ها به کار گرفته‌اند. سانسورِ کشتارِ قلم، رنگ، صحنه با مسلسل و گلوله. حق بدهیم در این نقطه بحرانی، چاره‌ای جز توسل به مهندسی خبر و انحرافِ پیام و سانسور وقایع برای طرف غربی باقی نخواهد ماند. تلویزیون با ورود به شکوفه‌های زیتون در حقیقت تقابل رسانه‌ای هوشمندی را در برابر این بایکوت وقیح جریان غالب رسانه‌ای غرب در دستور کار قرار می‌دهد.

مهم‌ترین منابع تحقیق شما برای نگارش مستندها چه بود؟

با توجه به آن‌که اکثر سوژه‌های ما جان خود را از دست داده بودند، در وهله اول سعی ‌کردیم از طریق جست‌وجو در شبکه‌های اجتماعی، کانالی ارتباطی با خانواده، نزدیکان یا آشنایان آنها برقرار کنیم که در اکثر مواقع موفق شدیم و همکاری خوب این عزیزان بسیار مثمرثمر بود. در موارد خاص نیز روابط عمومی‌های سه جنبش بین‌المللی ضدصهیونیستی یعنی بی‌دی‌اس، آی‌اس‌ام و ام‌وی در شبکه‌های اجتماعی و وبگاه‌های تخصصی‌شان به ما در غنای هرچه بهتر پژوهش کمک و اطلاعات و راش‌های موردنیاز را برای ما فراهم کرد. شاید اگر درعصر شکوفایی شبکه‌های اجتماعی به سر نمی‌بردیم ساختن مجموعه مستند شکوفه‌های زیتون با این دقت، بسیار دشوارتر می‌شد.

مجتبی لطفی، کارگردان: ایده شکوفه‌های زیتون زمان کار در شبکه جام‌جم یعنی تابستان 93 و در استودیو ایرانیان یکباره در ذهنم شکل گرفت. مقارن با جنگ51 روزه غزه، روی ویژه برنامه‌ای به تهیه‌کنندگی حمید سلامیان تحت عنوان «بچه‌های غزه» کار می‌کردیم. حضور موثرهنرمندان متعهد ایرانی از جمله افسانه بایگان، اکبرعبدی و علی نصیریان در استودیوی ایرانیان با نیت ابراز همدردی با کودکان فلسطینی، باعث پرواز افکارم شد و اشتهایم را برای تحقیق وضع موجود حمایت قشر فرهنگی و هنرمندان غربی از مقوله فلسطین برانگیخت.

در گام نخست با یکسری سوالات جدی روبه‌رو شدم که آیا اساسا چنین ظرفیت حمایتی بین هنرمندان غربی هم قابل تصور است؟ آیا هنرمندانی از غرب وجود دارند که به طور جدی فعالیت حمایتی موثر از فلسطین داشته باشند؟ آیا ذاتاً وجود ورژن بین‌المللی هنرمندان و نخبگان غربی حامی فلسطین توقعی واقع‌گرایانه است؟ در تحقیق اولیه فهرستی ناقص از اسامی را پیدا کردیم، ولی هیچ منبع فارسی خوبی در اینترنت پیدا نکردیم، اما وقتی فاز تحقیق به‌صورت حرفه‌ای توسط تیم پژوهشگر به جریان افتاد به جواب‌های حیرت‌انگیزی رسیدیم که ماحصل آن شکوفه‌های زیتونی شد که اکنون آماده نمایش است.

محمد زندکریمخانی

ضمیمه قاب کوچک