در جست‌وجوی اکسیر خوش‌تیپی

به هزار و یک دلیل از ژنتیک گرفته تا پرخوری و کم‌تحرکی، شکم و سینه و پاها بیش از اندازه و گاه خیلی بیش از اندازه(!) چربی دارد، متورم است و مانعی برای خوش‌تیپی! دوباره به سوی کمد لباس برمی‌گردد و آن یکی پیراهن را امتحان می‌کند.

دکمه‌ها به هم نمی‌رسد یا اگر هم به زور می‌رسد، بیم آن می‌رود که با کوچک‌ترین حرکتی، پرتاب دکمه روی دهد! وضعیت شلوارها از آن بدتر است. تازه اگر از پا بالا برود و زیپ و دکمه‌اش بسته شود، هر آن امکان آبروریزی با پاره شدن خشتک وجود دارد! این است که یا باید نپوشد یا اگر هم می‌پوشد مانند یک آدم آهنی مراقب حرکات بدنش باشد؛ چراکه کوچک‌ترین حرکت نابجا اثرات جبران‌ناپذیری بر جای خواهد گذاشت و ممکن است آخرین حرکت باشد!

مشکل سایز، دربه‌در به دنبال لباس گشتن، حسرت لباس پوشیدن آن‌گونه که می‌خواهد، مسخره‌بازی‌ها و بی‌مزه‌بازی‌های گاه و بیگاه در جمع دوستان و فامیل، کمبود اعتماد به نفس و ... اثرات چاقی است که پزشکان آن را بیماری و خلق‌الناس آن را ناهنجاری نام نهاده‌اند. مشکلی که میلیون‌ها نفر در دنیا را اسیر خود کرده و برای خلاص شدنش چه‌ها که نمی‌کنند.

چاق‌ها بیش از همه به مبارزه با خود می‌اندیشند و بارها هم تلاش کرده و می‌کنند. از رژیم‌های رنگ و وارنگ گرفته تا یوگا و کم‌خوری و درست‌خوری و ... . اما این مبارزه‌ای واقعا دشوار است؛ همان گونه که عرفا گفته‌اند، جنگ با خود یا جنگ با نفس دشوارترین دشوارهاست و کار هرکسی هم نیست.

اینچنین است که به روال منطق‌الطیر عطار، هر چه مبارزه با نفس جلوتر می‌رود، عده کمتری باقی می‌مانند که می‌توانند در مقابل وسوسه و عطر چلوکباب، همبرگر، قیمه، فسنجان، بستنی، شیرینی و ده‌ها خوردنی زیبای دیگر مقاومت کنند.

اینچنین است که وقتی شب فرا می‌رسد و جنب و جوش روز فرو می‌نشیند یا مراسم عروسی و جشن به پایان می‌رسد، ‌کم‌کم انگیزه قوی رژیم گرفتن و لاغری جایش را به خستگی و غرولند می‌دهد. آرام آرام غذا خوردن‌ها شروع می‌شود و پس از مدتی کوتاه دوباره روز از نو و روزی از نو!

به دنبال میانبر!

این شرایط و این مبارزه کم و بیش تاکنون و ظاهرا تا همیشه ادامه خواهد داشت، اما شکل این مبارزه با ورود وسایل جدید ارتباط جمعی تغییر کرده است.

یادتان هست زمانی که دیش‌های یواشکی روی پشت‌بام‌ها یا بالکن‌ها سبز شد (و البته هنوز هم یواشکی است!) چه تبلیغات متفاوتی آغاز شد؟

و باز یادتان هست برخی پزشک‌نماها به شبکه‌های مساله‌دار آن سوی آب آمدند و راه میانبری را به چاق‌های ایرانی معرفی کردند؟ راهی آسان و البته پرخرج که اتفاقا خوردنی هم هست: دارو بخور لاغر شو. این‌گونه بود که یکباره ایرانیان با بمبارانی از تبلیغات داروهای لاغری رنگ و وارنگ مواجه شدند که بدجور وسوسه‌کننده بود. تصاویر، افرادی را نشان می‌داد که با خوردن فلان و بهمان دارو در مدتی کمتر از چند ماه، نیمی از وزن خود را از دست داده و سلبریتی شده‌اند! این بمباران در کنار آن تنبلی و بی‌تابی در زود رسیدن به مقصد و راه صد ساله را یکشبه رفتن، باعث شد شمار زیادی از چاق‌های ایرانی، میانبر دارویی را برای لاغر شدن انتخاب کنند و زهی خیال باطل! زهی افسوس و زهی هشدار و هیهات! برای از دست رفتن پول و سلامت و خوردن همزمان چوب و پیاز! اما این داستان تاکنون ادامه دارد. لزوم هشدار درباره آن هم همیشگی است.

داروهای لاغری چیستند و کیستند؟

واقعیت اینجاست که علم پزشکی در به در پی یافتن اکسیر لاغری و خوش‌تیپی است، اما با این‌که داروهای گوناگونی پیشنهاد شده، اثرات جانبی این داروها بر اندام‌های حساسی چون کبد، کلیه‌ها، ماهیچه‌ها و حتی مغز به حدی است که بیشترشان خیلی زود از چرخه خارج شده‌اند. در نتیجه و خلاصه کلام این‌که تاکنون هیچ داروی مناسبی برای درمان چاقی یافت نشده و علم پزشکی هنوز چراغ به دست در پی اکسیر لاغری می‌گردد. با این حال، تجارت غیرمجاز دارو با سوءاستفاده از داروهایی که مصارف دیگری برای برخی بیماری‌ها دارند و البته تبلیغات گمراه‌کننده، داروهای مختلفی را اکسیر لاغری معرفی می‌کند. این داروها به چهار دسته تقسیم می‌شوند:

الف) داروهای ادرارآور: این داروها باعث افزایش ادرار و از دست رفتن آب بدن می‌شوند. در تبلیغات، این‌گونه گفته می‌شود که آب دفع شده از طریق ادرار، حاصل آب شدن چربی‌هاست! غافل از این‌که، این آب ذخیره شده در بافت‌هاست و دفع آن بسیار به بدن ضربه زده و مشخصا به کلیه‌ها فشار وارد می‌کند.

ب) داروهای هورمونی: این داروها باعث دستکاری در سیستم هورمونی بدن و مثلا بیشتر کار کردن غده تیروئید را که هورمون سوخت و ساز بدن را ترشح می‌کند، موجب می‌شود. غافل از این‌که اخلال در کار تیروئید، نظام هورمونی بدن را برهم می‌ریزد و در کار اندام‌هایی چون کبد و مراکز کاهش اشتها در مغز اخلال ایجاد می‌کند.

ج) داروهای ملین: این داروها همان‌گونه که از نامشان پیداست، باعث جلوگیری از جذب مواد غذایی به بدن می‌شوند و به زبان ساده، هرچه می‌خورید را بلافاصله دفع می‌کند. برخی از این داروها نیز اشتها را کاهش می‌دهد و مثل روز روشن است این داروها باعث بروز سوءتغذیه، نرسیدن مواد لازم به بدن، ریزش مو، افسردگی، برهم ریختن نظام گوارشی بدن و بروز دردهای شکمی و عوارض دیگر می‌شود.

د) داروهایی که مانع جذب چربی می‌شود: این داروها چربی غذایی را که می‌خورید، دفع می‌کند. اما تحقیقات نشان داده آنچه اکنون در این باره تبلیغ می‌شود، نادرست است. چراکه این داروها روی چربی‌های ذخیره‌ شده در بافت‌های بدن بی‌تاثیر است و در مدت‌زمان کوتاهی اثر خود را از دست داده و بعلاوه از جذب ویتامین‌های مختلف به بدن جلوگیری می‌کند.

تجارت پرسود

با وجود این همه عوارض و هشدار پزشکی و فرهنگی،‌ باز هم داروهای غیرمجاز چاقی، مشتریان فراوانی دارند؛ مشتریانی که پول و سلامتشان را با هم از دست می‌دهند. در این میان نیز عده‌ای خوب پول درمی‌آورند و این پول درآوردن هم زیرزمینی است. کافی است یک جست‌وجوی ساده در اینترنت بکنید تا انواع و اقسام آگهی‌های فروش قرص‌های لاغری را ببینید.

علاوه بر این‌که در این تبلیغات ویژگی‌های گمراه‌کننده‌ای از این قرص‌ها به چشم می‌خورد، هویت ارسال‌کنندگان نیز مشخص نیست.

اصولا شما در هیچ یک از تبلیغات قرص‌های لاغری، شماره تلفن ثابت نمی‌بینید، حتی شماره تلفن‌های همراه اول - که بیشتر از سایر اپراتورها قابل شناسایی و ردیابی است و سیمکارت بی‌‌نام و نشان آن کمتر قابل خریداری است - در آنها به چشم نمی‌خورد. آدرسی هم وجود ندارد و بعید نیست شماره تلفن هم جعلی و به نام کس دیگری باشد.

به همین علت، خرید این قرص‌ها چه از نظر پرداخت پول و چه از نظر پیگیری برای مسئولیت خواهی در برابر تبعات احتمالی پزشکی، هیچ ضمانتی ندارد و بسیار محتمل است با بروز کوچک‌ترین مشکل، فروشنده را پیدا نکنید و چه بسا خود آگهی و شماره تلفن‌های درج‌شده در آن هم ناپدید شوند. با وجود این، اگر باز هم به دست آوردن اکسیر جوانی به هر قیمت و شرایط ممکن برایتان اهمیت دارد، باید با قیمت‌های نجومی آن کنار بیایید.

ترفندهای قیمتی

قیمت هر بسته یا ورق از قرص‌های لاغری از 200 تا 350 هزار تومان متغیر است. شاید در نگاه اول بگویید این‌که پول زیادی نیست. بله! نیست. اما وقتی متوجه شوید که این پول فقط برای مصرف مثلا یک هفته یا ده روز است و برای کاهش وزن دست‌کم باید شش ماه به طور مداوم این قرص‌ها را مصرف کنید، خواهید دید که هزینه آن میلیونی خواهد شد.

بگذریم که بسیاری از فروشندگان که در کنار فروش این قرص‌ها، اسامی عجیب و غریبی از مکمل‌ها و ویتامین‌ها را تجویز می‌کنند که باید همراه با قرص اصلی مصرف شوند تا اثر آن را بالا ببرند. این چنین است که تا به خود می‌آیید، می‌بینید در هر نوبت، تا یک میلیون تومان پول قرص و متعلقاتش را می‌دهید. قرص‌هایی که ممکن است در روزهای اول استفاده، اثرگذار بوده و شخص را امیدوار کند، اما با گذشت کمتر از یک ماه و عادت کردن سیستم بدن و مقاومت در برابر آن، اثرات این قرص‌ها کاهش یافته و باعث گلایه‌مندی و بروز نگرانی می‌شود.

با انتقال این گلایه به فروشنده، این بار ترفند جدیدی برای پول گرفتن وسط می‌آید و آن این است که انواع متفاوتی از قرص‌ها را به این بهانه که تازه تولید و وارد کشور شده یا در همان رده، اما قوی‌تر است به جای قرص قبلی به شخص می‌دهند و او را امیدوار می‌کنند تا چرخه این تجارت پرسود غیرقانونی و خطرناک تداوم یابد.

قرص‌ها، اکسیر نیستند

دکتر مجید محقق، متخصص تغذیه درباره قرص‌های لاغری می‌گوید: تاکنون علم موفق به یافتن دارو یا قرصی که باعث کاهش وزن بدون تبعات خطرناک شود، نشده و تلاش‌ها در این باره ادامه دارد.

وی می‌افزاید: مصرف این داروها در بلندمدت اثرات جانبی خطرناکی روی کبد، مغز، کلیه، ماهیچه‌ها، دستگاه گوارش و طحال دارد. اما نکته مهم این که اثر آنها فوق‌العاده زودگذر است و پس از مدتی شخص اضافه وزن را این بار با بیماری تحمل خواهد کرد.

دکتر محقق تصریح می‌کند: نکته دیگر این‌که شخص پس از مدتی نسبت به مصرف برخی از قرص‌های لاغری شرطی یا به قولی معتاد می‌شود و این نوع خطرناک‌تری از اثرات جانبی آنهاست.

لاغری در عطاری‌ها

دکتر محقق، متخصص تغذیه درباره داروهای گیاهی، قرص‌ها و معجون‌هایی که در برخی عطاری‌ها برای لاغری فروخته می‌شود، اظهار می‌کند: تصور نادرستی که درباره مصرف گیاهان دارویی وجود دارد، این است که مصرف هر اندازه آنها بی‌خطر و بی‌ضرر است. حال آن‌که این‌طور نیست و مصرف این گیاهان هم اثرات جانبی خود را دارد و در موارد بسیاری شبیه قرص‌های لاغری شیمیایی اندام‌های حساس بدن را با چالش مواجه می‌کند و باید وزارت بهداشت با این‌گونه فروش معجون‌های لاغری برخورد کند.

این متخصص تغذیه ادامه می‌دهد: درنهایت توصیه من به چاق‌های محترم، تقویت اراده و اعتماد به نفس و تلاش برای لاغری صحیح از طریق رژیم تغذیه علمی است و غیر از آن، هر راهی برای یافتن اکسیر لاغری به ترکستان ختم می‌شود.

بهمن موسوی - روزنامه نگار

ضمیمه چمدان جام جم