جنگ آب و هوا شکلی پنهانی از جنگ پیشگیرانه است. دستکاری آب و هوا میتواند برای بیثبات کردن اقتصاد دشمن، اکوسیستم و کشاورزی (مانند کره شمالی یا کوبا) استفاده شود. به عنوان مثال، الگوهای آب و هوایی در کره شمالی از اواسط دهه1990 نشاندهنده نابودی کامل سیستم کشاورزی در این کشور است. این مدل شبیه به کوباست. از طرفی در ایران، عراق و سوریه یک خشکسالی ویرانگر در سال 1999 رخ داده است. در افغانستان نیز قبل از تهاجم نظامی آمریکا به این کشور در سال 2001، چهار سال خشکسالی مداوم به نابودی اقتصاد دهقانان منجر و قحطی گسترده را سبب شد.
عملیات تغییر اقلیم در جهان
«ابردزدی» در حقیقت اصطلاح عامیانه فعالیتهایی است که به عقیمسازی ابرها یا تغییر مسیر حرکت سیستمهای آب و هوایی علیه کشور دیگر منجر میشود. در گذشته در موارد متعددی چنین پروژههایی در کشورهای مختلف جهان صورت گرفته است. در این زمینه میتوان به پروژه popeye برای ایجاد باران سیلآسا در جنگ ویتنام و پروژه Nile Blue در کوبا برای ایجاد خشکسالی که هر دو توسط ایالات متحده آمریکا صورت گرفته است اشاره کرد. در مورد تغییر مسیر ابرها نیز میتوان به فعالیت شرکت استرالیایی Aquiess Technologies و سایر کارهای صورت گرفته توسط آمریکا همچون اثرات پروژه Geoengineering اشاره کرد.
سالها پیش زبیگنیف برژینسکی ژئواستراتژیست و مشاور امنیت ملی جیمی کارتر، رئیس جمهور اسبق آمریکا درخصوص تغییرات عامدانه اقلیم گفته بود: اکنون تکنولوژیهایی در اختیار ماست که به کمک آنها میتوانیم تغییراتی در آب و هوا ایجاد کنیم و شرایطی مانند خشکسالی و توفان به وجود آوریم که این امر میتواند تواناییهای دشمنان احتمالی ما را تضعیف کرده و آنها را به پذیرش شرایط ما مجبور کند. با استفاده از روشهایی که این تکنولوژیها در اختیار ما قرار میدهند ما میتوانیم حتی بدون آنکه نیروهای امنیتی و نظامی خود را در جریان قرار دهیم، جنگهایی سریع و غافلگیرکننده به راه بیندازیم. علاوه بر این براساس گزارش روزنامه گاردین به قلم ایان سمپل تصریح شده که آژانس اطلاعات مرکزی آمریکا در سال 2009 با تأسیس مرکز «تغییرات آب و هوایی و امنیت ملی» بخش اعظمی از بودجههای تحقیقاتی مراکز مطالعات تغییرات اقلیمی را به عهده گرفته است.
سمپل از آلن روبوک، دانشمند هواشناسی دانشگاه نیوجرسی اینطور نقل قول کرده که سیا میخواهد دانش کنترل تغییرات اقلیمی را به سلاحی برای جنگهای اقلیمی بدل کند.
عکسالعمل با چاشنی انکار
با این تفاصیل عجیب است که با وجود سوابق عملی شدن پروژه تغییر اقلیم توسط آمریکا در دنیا طی دهههای گذشته، به دنبال اظهارات و هشدارهایی که مدتی پیش سردار جلالی مطرح کرد شماری از مقامات مسئول به جای چارهاندیشی زبان به انکار گشودند. مثلا داوود پرهیزگار رئیس سازمان هواشناسی کشور وقوع چنین اتفاقی را رد کرد و گفت: این اظهارات دقیق نبوده چون دستکاری جو توسط بشر ممکن نیست. ابرهایی که مسئول بارش هستند عمدتا ابرهای سیستماتیک هستند که همراه با سامانههای جوی وارد کشور میشوند و معمولا منطقه نسبتا وسیعی را دربر میگیرند. برای همین هم هست که در بسیاری از مواقع سازمان هواشناسی در یک بازه همزمان برای ده تا 20 استان پیشبینی بارش میکند.
پرویز کردوانی، از جغرافیدانان کشور نیز این موضوع را غیرعلمی دانسته و گفته تخلیه ابرها از باران با تزریق یدید نقره به ابرها انجام میشود. امکان تغییر در آب و هوای هیچ کشوری وجود ندارد. اگر تمام این شرایط در کنار هم با توجه به فاصله دشمنان با خاک کشور ما فراهم باشد شاید یک دفعه امکان انجام تخلیه ابرها وجود داشته باشد، اما تأثیری بر بارندگیهای سالانه و شرایط عادی جو نخواهد داشت. خشکسالی در کشور ما ریشههای طبیعی دارد و هیچ کشوری با هر قدرتی که باشد نمیتواند تغییر در آب و هوای کشورها ایجاد کند.
یکی از کارشناسان سازمان پدافند غیرعامل درباره نظر جلالی در خصوص تغییر اقلیم گفت: سازمان پدافند غیرعامل بهعنوان یک نهاد حاکمیتی وظیفه مصونسازی کشور در برابر تهدیدات نوین را بر عهده دارد. تهدیدات نوین و غیرنظامی علیه کشور توسط این سازمان بهصورت لحظهای رصد و پایش میشود و تلاش میکنیم با هشدارهای لازم به دستگاههای متولی، موجب افزایش امنیت و ارتقای پایداری ملی باشیم.
وی با تاکید بر اینکه تلاش میکنیم همیشه یک قدم از دشمن جلوتر باشیم گفت: معتقدیم تغییرات عامدانه اقلیم که در جهان به اثبات رسیده برای کشور میتواند یک تهدید نوین، بیقاعده و غیرعامل باشد و باید در این زمینه اقدامات لازم را انجام دهیم و آمادگی داریم تا با هماهنگی دستگاههای متولی بویژه سازمان هواشناسی و محیطزیست، برنامهریزی منسجمی در این زمینه داشته باشیم.
تائید خارجیها
پس از منتشر شدن گمانهزنیهای مختلف در خصوص علت خشکسالی سخت و بحران آب در بخشهای وسیعی از ایران، خبرگزاری روسی اسپوتنیک در مصاحبه با دو کارشناس دلایل این مساله را بررسی کرده است.
در جریان این بررسیها ولادیمیر سمنوف، معاون موسسه فیزیک اتمسفر آبوخوف روسیه گفته همانطور که پخش مواد شیمیایی خاص در ابرها برای بارور کردن آنها امکانپذیر است، تزریق نوعی دیگر از مواد برای جلوگیری از بارش ابرها هم امکانپذیر و در روسیه متداول است. به گفته سمنوف، این کار در روسیه برای ایجاد امکان برگزاری مراسمات خاص در فضای باز از جمله رژه سالروز پیروزی بر ارتش نازی در 6 می انجام میشود؛ این کارشناس اما در انتها افزوده که دست زدن به چنین اقدامی برای اسرائیل که بیش از هزار کیلومتر با مرزهای غربی ایران فاصله دارد ممکن نیست و این کار حداکثر باید در صد کیلومتری مرزهای ایران انجام شود. سیمون تسیپیس از موسسه مطالعات امنیت ملی رژیم صهیونیستی نیز با تائید نظرات فنی ولادیمیر سمنوف، با نتیجهگیری وی مخالفت کرده و گفته من این احتمال را بعید نمیدانم که اسرائیل آنچه که ایرانیان میگویند را انجام دهد. نفوذ اسرائیل در ابرها را که به خشکسالی منجر شود، منکر نمیشوم. در وهله نخست، ما امروز شاهد یک جنگ ترکیبی هستیم که فراتر از جنگ عادی است. اسرائیل از امکان نابارور کردن ابرها به عنوان «سلاح اقلیمی» استفاده میکند تا دشمنان خود را (مشخصا ایران) به زانو درآورد. امروزه شاهد روشهای ترکیبی در جنگهای نوین هستیم و از هر وسیلهای از جمله روشهای تأثیرگذاری بر اقلیم، استفاده میشود. تسیپیس قبول دارد که فلسطین اشغالی فاصله زیادی با مرزهای ایران دارد و نابارور کردن ابرها باید با پرواز هواپیما در درون آنها در فاصله حداکثر صد کیلومتری مرزهای ایران انجام شود ولی با توجه به اطلاعات خود، گزینه دیگری را مطرح کرده است. تسیپیس تصریح کرده: ایالات متحده زیرساختهای نظامی خود را در خاورمیانه دارد. زیرساختهایی در مجاورت ایران. بیشترین احتمال روی این گزینه است که این کار (نابارور کردن ابرهای راهی ایران) در خاک عربستان سعودی صورت میگیرد. اسرائیل مورد حمایت آمریکا است و آمریکا همه تجهیزات لازم برای دستکاری ابرها را دارد و این کار میتواند بر شرایط آب و هوایی ایران تأثیرگذار باشد. چنین تأثیرگذاری اقلیمیای در سطوح منطقهای و از یک محل نزدیک، از نظر تئوریک و فنی، شدنی و عملی است.
۵۲۱ روستا در سیستان و بلوچستان آب شرب سالم ندارند
دبیرکل جمعیت هلالاحمر گفت: ارزیابیها نشان داد در 521روستای استان سیستان و بلوچستان آب شرب سالم وجود نداشته یا شبکه آبرسانی ندارند.
به گزارش فارس، محمود محمدینسب افزود: در روستاهایی که به آب شرب مناسب دسترسی ندارند تانکرهای آب را متناسب با سرانه مصرفی هر نفر نصب کردیم و مثلا یک روستای
صدنفره را بین 15 تا 20 لیتر به ازای هر نفر در شبانهروز درنظر گرفتیم و مخازن آب را توزیع کردیم و در حال نصب است؛ به علاوه با شبکه آب و فاضلاب روستایی هم توافقنامهای داریم تا روند پر کردن مخازن را انجام دهند و بهداشت آب هم از سوی اداره بهداشت و دانشگاههای علوم پزشکی استان ارزیابی میشود.
وی بیان کرد: تصمیم گرفتیم در زمینه مقابله با بحران خشکسالی که بخش زیادی از کشور را تحتتاثیر قرار داده وارد عمل شویم و در این زمینه سیستان و بلوچستان، نخستین استانی بود که در ارزیابیها در اولویت قرار گرفت و امیدواریم این کار در سایر استانها ادامه یابد.
ابوالفضل شاه محمدی
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگو با امین شفیعی، دبیر جشنواره «امضای کری تضمین است» بررسی شد