بازخوانی یک تجربه تلخ؛ تولید مرسدس‌بنز در ایران

به گزارش جام جم آنلاین از بازارخبر ، شروع کار با ظرفیت تولید سالانه 83 دستگاه زده شد. اگرچه ایران‌خودرو معمار اصلی داستان بود ولی شرکت «تاپ خودرو» عنان کار را به دست گرفت.

ظهور تاپ‌ خودرو

همه‌چیز به سال 1383 برمی‌گردد. در قسمت کوچکی از گروه صنعتی ایران‌خودرو شرکتی به نام تاپ‌خودرو تاسیس شد. هدف اصلی، مونتاژ محصولات شرکت مرسدس بنز عنوان شد. پس از جذب پرسنل مورد نیاز، این افراد برای تعلیم دوره‌های آموزشی در سایت‌های مختلف تولید مرسدس‌بنز اعزام شدند. در سال 1385 اولین محصول این شرکت کوچک با نظارت کامل تیم‌های کنترل کیفیت دایملر از خط تولید خارج شد. این خودرو یک دستگاه Eکلاس مدل E350 الگانس نقره‌ای بود. اتفاقی شگرف برای صنعت خودروسازی و افتخاری چشم‌گیر برای ایران‌خودرویی‌ها. اما داستان به همین زیبایی ادامه پیدا نکرد.

زیر ذره‌بین

طبیعی بود که تولید مرسدس‌بنز حاشیه سود ایران خودرودیزل را افزایش می‌داد. این خاصیت همه خودروهای لوکس بوده و هست. با افزایش حجم فعالیت تولید، قدرت چانه‌زنی بالا رفته و قیمت‌های بازار تعدیل خواهند شد که این خود نیز در جذب مشتری تاثیر دارد. تولید سواری مرسدس‌بنز در ایران به صورت انحصاری در دست تاپ خودرو قرار گرفته بود. فرصتی طلایی و به دور هر گونه تهدید.

گفته می‌شد که با تولید انبوه این خودرو، واردات انبوه آن نیز قطع خواهد شد. شنیده می‌شد که قرار است هزار دستگاه مرسدس‌بنز سواری در سال شود. مدیرعامل تاپ‌خودرو، تولید این خودرو را تا 5 هزار دستگاه در سال قابل ارتقا می‌دانست. تاپ خودرو اگر موفق می‌شد، می‌توانست روی تولید Cکلاس نیز حساب باز کند.

آمار نشان می‌دهد به ازای هر خودروی ‌مرسدس‌بنز E کلاس تولیدی در ایران هزار و 744 قطعه منفصله وارد کشور می‌شد.

جالب‌ترین اظهار نظر مدیرعامل تاپ‌خودرو، میزان تفاوت تولیدات ‌مرسدس‌بنز ایران با شرکت مادر در آلمان بود که آن را صفر مطلق می‌دانست. وی ارزان‌ترین خودروی سواری بنز تولید تاپ خودرو را E200 و به قیمت 60 میلیون تومان اعلام کرده بود.

روی خط تولید

اینطور به نظر می‌رسید که روند نظارت بر کیفیت مرسدس‌بنزها مثل سمند و خانواده‌اش باشد. ولی تولید آن زیر نظر مهندسان آلمانی انجام می‌شد. حتی خود رنگ‌ها با کد استاندارد نیز از آلمان وارد می‌شد اما به دلیل وجود گرد و غبار بیش از حد، عدم تعبیه هواساز استاندارد و تهویه مطبوع مناسب اغلب کیفیت نمونه ایرانی با مشابه خارجی‌اش برابری نمی‌کرد و کار به پولیش‌کاری در انتهای خط تولید می‌کشید. البته بعدها در سال 1387 یک سالن رنگ اختصاصی برای آن تاسیس شد. جالب اینجاست مرسدس‌بنز Eکلاس در ایران به صورت دوگانه سوز هم مونتاژ و تولید می‌شد.

پدیده‌ای فوق‌العاده و منحصر به فرد. تصور کنید در یک صف پمپ گاز که اغلب خودروهای تاکسی و سطح متوسط حضور دارند،‌ یک مرسدس‌بنز شیک هم منتظر گاز باشد.

پایان کار

پیش از آنکه تحریم ها در روابط بین ایران و آلمان عمیق و اثر گذار شود ، مرسدس‌بنز برنامه تولید نسل جدید Eکلاس‌های خود را ارائه داد. برنامه‌ای که با سخت‌افزارهای ایران‌خودرو مطابقت نداشت.

طرف ایرانی که موافقت نکرد، ناچار پروژه بحث‌برانگیز تولید مرسدس‌بنز در ایران متوقف شد. این سخت‌گیری مرسدس‌بنز آلمان در عرضه یک‌پارچه محصولات جدیدش در سرتاسر دنیا را با پژو و عرضه قطعات خودروهای 15 ساله مقایسه کنید. این شرکت به منظور حفظ بازار آسیایی خود خط تولیدهایی را در مالزی و سنگاپور تاسیس کرد. کارخانه‌هایی که برخلاف انتظار کار خود را با ظرفیت تولید سالانه 5 هزار دستگاه آغاز کردند. گفته می‌شود کل تیراژ تولید مرسدس‌بنز در ایران 800 دستگاه بوده است. به نظر می‌رسد نقطه اوج تولید این خودرو، فراهم کردن خودروهای تشریفاتی برای اجلاس سران G-15 تهران در اردیبهشت 1389 بود.

بعد از Eکلاس

پس از آنکه ایران‌خودرو خط تولید مرسدس‌بنز Eکلاس را جمع کرد، تولید RD و بعدها با اسم دیگرش Roa را روی همان تجهیزات ادامه داد.