اگرچه رفتارهای سبک و سخیف چون مزاحمت لفظی، مزاحمت تلفنی یا رفتارهایی از این دست، در جامعه کاهش یافته اما به موازات این کاهش، با رشد استفاده از شبکه‌های اجتماعی و بسترهای ارتباطی، مزاحمت‌ها در فضای مجازی رو به افزایش گذاشته است. اما آیا مزاحمت، در قانون، مجازات دارد؟
کد خبر: ۹۹۰۷۸۹

هر گفتار یا رفتاری که بر ضدآرامش، امنیت روحی و روانی یا حیثیت افراد ابراز شود، بدون این‌که صدمه جسمی به آنها وارد می‌کند، می‌تواند به‌عنوان مزاحمت، مورد پیگرد قرار گیرد. در واقع، شخص مزاحم، بیشتر از آن‌که به‌صورت واقعی قصد آسیب‌رساندن به فرد را داشته باشد، به‌صورت مستقیم یا غیرمستقیم به دنبال برهم زدن آرامش فرد، برای رسیدن به مقاصد مدنظرش است. این مقاصد ممکن است، تفریح، بهره‌برداری جنسی، آزار و اذیت یا تهدید افراد از این طریق باشد.

در میان انواع مزاحمت، مزاحمت برای بانوان و اطفال به‌دلیل حساسیت و آسیب‌پذیری این قشر از افراد جامعه، چه در فضای واقعی باشد و چه در فضای مجازی، با توجه بیشتری از سوی قانونگذار دنبال شده و از همین‌رو، مجازات سنگینی از حبس تا شلاق نیز برای مرتکبان آن در نظر گرفته است.

مزاحمت در فضای واقعی

مزاحمت در فضای واقعی بیشتر به صورت مزاحمت‌های لفظی یا رفتاری بروز پیدا کرده و موجبات آزردگی خاطر دیگران را فراهم می‌کند. براساس ماده 617 قانون مجازات اسلامی (تعزیرات) مصوب 1375، «هرکس به‌وسیله چاقو یا هرنوع اسلحه دیگر تظاهر یا قدرت‌نمایی کند یا آن را وسیله مزاحمت اشخاص یا اخاذی یا تهدید قرار دهد یا با کسی گلاویز شود در صورتی که از مصادیق‌ محارب نباشد به حبس از شش ماه تا دو سال و تا (74) ضربه شلاق محکوم خواهد شد.» البته این ماده، بیشتر از آن‌که ناظر به مزاحمت باشد، به مصادیق، قدرت‌نمایی یا تهدید و اخاذی اشاره می‌کند و البته در میان جرایمی که در این خصوص برشمرده، به موضوع مزاحمت برای افراد هم اشاره داشته است.

از این ماده عام که بگذریم، از آنجایی که مزاحمت بیشتر برای بانوان و اطفال در جامعه عمومیت داشته و شیوع بیشتری نسبت به سایر انواع مزاحمت دارد، بنابراین در ماده 619 قانون مجازات اسلامی (تعزیرات)، این بخش بیشتر مورد توجه قرار گرفته است. براساس این ماده، «هرکس در اماکن عمومی یا معابر متعرض یا مزاحم ‌اطفال یا زنان شود یا با الفاظ و حرکات مخالف شئون و حیثیت به ‌آنان توهین کند به حبس از دو تا شش ماه و تا (74) ضربه شلاق محکوم خواهد شد.»

در واقع قانونگذار، با برشمردن مصادیقی از مزاحمت خیابانی، نظیر توهین، به کاربردن الفاظ ناشایست، لمس غیرقانونی و نامشروع یا ایجاد مزاحمت در عبور و مرور بانوان و اطفال، آنها را در زمره جرم «مزاحمت برای افراد» ذکر کرده و البته مجازات حبس و شلاق نیز برای آن در نظر گرفته است.

مزاحمت با وسایل ارتباطی

امروزه با گسترش تکنولوژی‌ها و استفاده از شبکه‌های مجازی، ارتباطات بیرونی و واقعی بسیار کمتر از گذشته شده است؛ در واقع شلوغی جوامع از یکسو و حضور پلیس و ناظران اجتماعی از سوی دیگر، باعث شده تا موارد بروز و وقوع مزاحمت‌های واقعی و خیابانی کاهش چشمگیری نسبت به گذشته‌ها داشته باشد، اما با این وجود، فضای مجازی، به دلیل دور بودن از مرئی و منظر ناظران اجتماعی و انتظامی، بستر خوبی برای افرادی است که به دنبال ایجاد مزاحمت برای دیگران بویژه اطفال و بانوان هستند.

یکی از مصادیق مهم در مزاحمت‌های مجازی، «مزاحمت تلفنی» است.

مزاحمت تلفنی عبارت است از این‌که کسی با استفاده از تلفن یا وسایل دیگر مخابراتی، موجبات اذیت و آزار و سلب آسایش طرف دیگر را فراهم کند. طبق ماده 641 قانون مجازات اسلامی (تعزیرات)، «هرگاه کسی به وسیله‌ تلفن یا دستگاه‌های مخابراتی دیگر برای اشخاص ایجاد مزاحمت کند علاوه بر اجرای مقررات خاص شرکت مخابرات، مرتکب به حبس از یک تا شش ماه محکوم خواهد شد.» در واقع این ماده، علاوه بر این‌که تلفن را به‌عنوان یک وسیله ارتباطی نام می‌برد، تنها محدود به تلفن نبوده و سایر دستگاه‌ها و ارتباطات مخابراتی و مجازی را هم شامل می‌شود؛ بنابراین می‌توان گفت: مزاحمت برای افراد با استفاده از ابزارهایی همچون فیسبوک، وایبر، تلگرام و غیره، مشمول این ماده قانونی بوده و مجازات این موارد نیز مانند مطلب ذکر شده در فوق است.

مزاحمت اینترنتی

علاوه بر ارتباطات گفته شده در شبکه‌های مبتنی بر تلفن یا تلفن همراه، ارسال محتوای مستهجن، یکی از موارد مزاحمت برای افراد در فضای مجازی است که قانونگذار با حساسیت ویژه‌ای، آن را دنبال کرده است. طبق ماده14 قانون جرایم رایانه‌ای، «هرکس به‌وسیله سامانه‌های رایانه‌ای یا مخابراتی یا حامل‌های داده، محتویات مستهجن را منتشر، توزیع یا معامله کند یا به قصد تجارت یا افساد تولید یا ذخیره یا نگهداری کند، به حبس از 91 روز تا 2 سال یا جزای نقدی از پنج میلیون ریال تا چهل میلیون ریال یا هر دو مجازات محکوم خواهد شد.» البته هرگاه محتویات مستهجن به کمتر از ده نفر ارسال شود، مرتکب به یک میلیون ریال تا پنج میلیون ریال جزای نقدی محکوم خواهد شد .

شاهرخ صالحی‌کرهرودی - کارشناس ارشد حقوق خصوصی

newsQrCode
ارسال نظرات در انتظار بررسی: ۰ انتشار یافته: ۰

نیازمندی ها