فجایع آلودگی هوا در گذر تاریخ

بلژیک- مه دود دره می‌یوز (1930): دوم تا پنجم دسامبر سال 1930 به دلیل آلودگی ناشی از صنایع و همچنین شرایط آب و هوایی که وارونگی دما رخ داده بود، باعث ایجاد دود غلیظی در دره می‌یوز در بلژیک به وسعت 20 کیلومتر شد که 60 نفر را به کام مرگ کشاند. این منطقه بسیار پرجمعیت بود و کارخانه‌های متعددی داشت.

کد خبر: ۹۸۹۹۰۰

در مدت دو یا سه روزی که هوای این منطقه بشدت آلوده شده بود، بسیاری از افراد بیمار شدند و علائمی چون تنگی نفس، تهوع، سوزش چشم و گلو داشتند که در نهایت 60 نفر از 20 تا 89 ساله فوت کردند و بیش از هزار نفر هم به بیماری‌های ناشناخته‌ای مبتلا شدند. تعدادی از حیوانات اهلی نیز از بین رفتند. یک محقق دانمارکی پس از بررسی هایش، اعلام کرد گاز فلور متصاعد از کارخانه‌های این منطقه، مقصر اصلی بوده است.

آمریکا- سنت لوئیس،ایالت میسوری( 1939): 28نوامبر سال 1939، مه غلیظی از آلاینده‌ها شهر سنت لوئیس ایالت میسوری آمریکا را چنان فرا گرفت که مردم آن روز را سه‌شنبه سیاه نامیدند و خورشید در آن ندرخشید. این مه غلیظ دید را بسیار محدود کرده بود، تا جایی که همه چراغ‌ها روشن شده بودند. این اتفاق به دلیل استفاده بیش از حد سوخت زغال بیتومینه‌ (زغالی سیاه و براق) برای تولید گرما و انرژی منازل، مکان‌های تجاری و حمل و نقل و همچنین وارونگی دما رخ داده بود. البته گزارشی از صدمات احتمالی از این رویداد وجود ندارد، اما هوای این منطقه تنها با ممنوعیت استفاده از این نوع سوخت، سرانجام پاک شد.

آمریکا- دونورا، پنسیلوانیا (1948): دونورای آمریکا به دلیل وجود کارخانجات فولاد و زغال بسیار معروف است و حجم عظیمی از منابع طبیعی دارد. پس از جنگ‌های جهانی، کارخانه‌های اصلی این منطقه توانستند به شکوفایی آمریکا بسیار کمک کنند.

26 اکتبر 1948، از ساحل شرقی، توفانی به سمت بخش غربی وزیدن گرفت و به دلیل وارونگی دما و آلودگی ناشی از انتشار اسید سولفوریک از کارخانه‌های فولاد، هوا به مدت پنج روز آلوده شد. این وضعیت موجب بیمار شدن 43 درصد از افراد جمعیت 14 هزار نفری آن زمان شد. بیماری 10درصد این افراد بسیار جدی بود و 20 نفر هم جان خود را از دست دادند. کالبدشکافی‌ها نشان داد سطح فلور در بدن قربانی ها، 20 برابر حد نرمال بوده است. گاز فلور از گداختن روی به وجود می‌آید. در این حادثه، حدود 800 حیوان اهلی نیز از بین رفتند.

انگلیس- مه دود بزرگ لندن (1952): در روزهای پنجم تا نهم دسامبر سال 1952، به دلیل استفاده بیش از حد زغال سنگ و همچنین افت شدید دما، مه دود غلیظی تمام شهر را فراگرفت. حدود 4000 نفر از مردم در اثر این آلودگی جان خود را از دست دادند و بیش از صد هزار نفر هم بیمار شدند.

در تحقیقاتی که بعدها انجام شد، آمار کشته شدگان آن واقعه به 12 هزار نفر رسید. ابعاد گسترده این فاجعه که از آن به عنوان یکی از بزرگ‌ترین فاجعه‌های زیست محیطی و بدترین فاجعه مرتبط با آلودگی هوا در بریتانیا یاد می‌شود، موجب شد مجلس بریتانیا، مصوبه‌ای با نام مصوبه هوای پاک( clean air act) در سال ۱۹۵۶ تصویب کند.

هند- بوپال، مادیا پرادش( 1984): شب دوم و سوم دسامبر 1984، ابر مسموم ناشی از گاز سمی متیل ایزوسیانات که گازی بسیار خطرناک است، تمام شهر پوپال هند را فراگرفت و بدترین فاجعه صنعتی جهان را موجب شد. این گاز از کارخانه حشره‌کش‌سازی شرکت آمریکایی «یونایتد کارباید» نشت کرد و چند هزار نفر را به کشتن داد و بیش از 300 هزار بیمار برجای گذاشت. بیش از 18 هزار نفر از آنها هنوز هم گرفتار مشکلات جسمانی و معلولیت ناشی از آن حادثه هستند. در این حادثه 520 هزار نفر صدمه دیدند که 200 هزار نفر آنها زیر 15 سال سن داشتند. 2000 حیوان از جمله گاو و بز نیز کشته شدند.

ژاپن- فاجعه یوکایچی (بین سال‌های 1960 تا 1972): این فاجعه زیست‌محیطی که در سال‌های 1960 تا 1972، روی داد، منجر به ایجاد آسم در بیشتر مردم منطقه شد و به همین دلیل نام این فاجعه را آسم یوکایچی گذاشته‌اند. سوزاندن مواد نفتی و نفت خام، به تولید گاز اکسید گوگرد در حجم وسیعی منجر شد که مانند مه غلیظی شهر یوکایچی ژاپن را فراگرفت. در نتیجه این مه، ساکنان محلی این شهر به بیماری‌های انسدادی ریه، برونشیت مزمن، آمفیزم ریوی و آسم، مبتلا شدند. در این مدت اقداماتی که دولت برای کنترل وضعیت انجام می‌داد، موثر نبود و آلودگی به مناطق دیگر هم راه پیدا کرده بود. حتی ماهیان این منطقه طعم بدی پیدا کرده و قابل مصرف نبودند. سرانجام دولت با نصب دستگاه‌های گوگردزدایی جلوی گسترش این فاجعه را گرفت و البته تا سال 1972 افراد بسیاری به بیماری آسم یوکایچی مبتلا شده بودند.