از تولیدکننده، فقط قدردانی و تشکر می‌ شود

در این خصوص با علی کشاورز از زیتون‌کاران نمونه کشور گفت‌وگو کرده‌ایم.

برخی معتقدند سرمایه‌گذاری در زمینه زیتون منطقی نیست، نظر شما به عنوان یکی از فعالان کشت زیتون چیست؟

اجازه دهید ابتدا برخی هزینه‌های تولید را برای شما مشخص کنم تا به پاسخ برسیم. در شرایط معمول برای ایجاد باغ زیتون به ازای هر هکتار باغ، لازم است 20 میلیون تومان سرمایه‌گذاری صورت پذیرد و برای نگهداری سالانه این ابعاد تقریبا ده میلیون تومان هزینه می‌شود. این در حالی است که برای به بار نشستن یک نهال باید پنج سال هزینه کنیم. حالا با یک جمع و تفریق ساده می‌توانیم ببینیم که آیا سرمایه‌گذاری سودآور بوده یا خیر. البته استفاده از شیوه‌های نوین می‌تواند در این زمینه بسیار مفید باشد.

شما به شیوه‌های نوین اشاره کردید، لطفا کمی در این باره توضیح دهید.

اول: دستگاهی به نام روتیواتور که از پشت به تراکتور بسته می‌شود، حدودا روزی بالای هزار درخت را بیل می‌زند. در حالی که در گذشته این‌طور نبوده و یک کارگر به صورت دستی این کار را انجام می‌داده است.

دوم: ماشین‌آلاتی که از شاخ و برگ درختان، کود ارگانیک تولید می‌کنند. این کود علاوه بر رساندن مواد آلی به درخت،‌ بدون مواد اضافی است و خود کود مقداری از آفات را از بین می‌برد، زیرا در گذشته کشاورزان از کود حیوانی برای تغذیه درخت استفاده می‌کردند که این کود گاهی با خود، علف هرز به همراه می‌‌آورد و موجب مشکلاتی برای درخت می‌شد.

سوم: سیستم آبیاری قطره‌ای درخت بسیار مهم است. سیستمی که آب را از چاه بیرون می‌کشد، نیاز به یک فیلتراسیون (تصفیه) برای از بین بردن آهک، نمک و املاح دیگر دارد.

چهارم: نحوه آبیاری به درخت بسیار مهم است . ریشه درخت در حدود یک تا دو متر باید از خود تنه فاصله داشته باشد، اما متاسفانه در بیشتر باغات،‌ شلنگ درست زیر تنه درخت قرار می‌گیرد.

پنجم: ماشین‌آلات برای حمل و نقل کود به باغ بسیار مهم هستند، زیرا در گذشته شخصی با ماشین در حدود دو تن کود را حمل می‌کرد و این کود دوباره با بیل زیر درخت منتقل می‌شد. اما امروزه دستگاهی به این منظور تولید شده و به صورت خودکار کود را بار زده و زیر درخت پخش می‌کند. این دستگاه با توجه به سرعت عمل بالا در حمل و پخش کود،‌ هزینه را پایین می‌آورد.

ششم: برای برداشت زیتون، دستگاهی به نام شیکر در هر ساعت، 9 هکتار درخت زیتون روغنی را برداشت می‌کند، یعنی به اندازه ده کارگر در یک روز برداشت می‌کند. در حالی که یک کارگر در روز 200 کیلو زیتون از درخت می‌چیند.بعلاوه دستگاه کمباین نیز در روز حدود 50 تن زیتون برداشت می‌کند.

همه این موارد در کاهش هزینه‌های تولید دخیل بوده و می‌تواند زمینه رونق تولید را برای صاحبان باغات فراهم کند.

مهم‌ترین مشکل کسب‌وکارتان چیست؟ آیا دولت حمایتی از این‌گونه طرح‌ها داشته است؟

برخی از واحدهای سنتی ممکن است مشکلاتی داشته باشند، ولی اغلب واحدهای صنعتی مثل ما مشکل خاصی ندارند. اما درباره حمایت‌های دولتی در گذشته در قالب طرح «طوبا» در خصوص گسترش باغات زیتون با حمایت‌های فراوانی از سوی مقامات و مسئولان دولتی مواجه بودیم. ولی از سال 1392 تا امروز،‌ متاسفانه دولت به دلیل مشکلات اقتصادی منابع مالی کافی برای حمایت از این‌گونه طرح‌ها در اختیار نداشته، به همین دلیل تقریبا حمایتی نداشتیم. ما خودمان با هزینه شخصی چهار طرح دیگر در دست اجرا داریم و تنها کار دولت، تشکر و قدردانی بوده و عملا کاری صورت نداده است.

آیا وام‌های کم‌بهره برای رونق تولید به این واحد تولیدی تعلق گرفته است؟

خیر؛ نه تنها به ما وامی تعلق نگرفته، بلکه تمام هزینه‌های اجرایی و ساختاری زمین‌ها را شخصا پرداخت کرده‌ایم و تمام وام‌هایی را که در گذشته سهامداران قدیمی باغ درخصوص خرید زمین و توسعه دریافت کرده بودند هم ما بازپرداخت می‌کنیم.

تجهیزات و ادوات مورد استفاده شما در این مجتمع کشت و صنعت، تولید داخل هستند یا وارداتی؟

به غیر از دستگاه استحصال روغن و دستگاه کمباین برداشت زیتون که مخصوص درختان متراکم است،‌ حدود 80 درصد دستگاه‌ها، ساخت کشور است. دستگاه استحصال روغن و روغن‌کشی را از کشور ترکیه و دستگاه کمباین برداشت زیتون را از کشور فرانسه خریداری کرده‌ایم که در حال حاضر در راه است.

اشتغال‌زایی در چنین طرح‌هایی چگونه است؟

به طور میانگین در این واحد 200 هکتاری در حال حاضر 70 نفر مشغول به کارند و اگر به اهدافی که به دنبال آن هستیم، برسیم‌ یعنی بتوانیم در سال5000 تن زیتون تولید کنیم، در آن زمان تعداد کارگران در هر هکتار به5/2 تا سه برابر افزایش پیدا می‌کند.

به عقیده شما امروز زمینه افزایش سطح زیر کشت زیتون در ایران فراهم است؟

به عقیده من سطح زیر کشت زیتون کشورمان در حال حاضر با توجه به منابع و امتیازهایی که در اختیار داریم، کافی است. ولی لازم است روی کیفیت درخت زیتون، تغییر گونه‌های زیتون، سیستم آبیاری و اصول تغذیه، اصلاحاتی انجام دهیم. با توجه به کم‌آبی کشورمان، اگر در کمیت این صنعت کار کنیم به غیر از مصرف زیاد آب هیچ دستاورد دیگری نخواهیم داشت و تولید دو تن زیتون در هکتار در حقیقت فاجعه است.

به اعتقاد من، در چهار سال آینده اگر با همین شیوه پیش برویم، امکان ادامه حیات نیست. اگر شخصی توان انجام این کار را به تنهایی ندارد، دولت باید از وی حمایت یا یک شرکت پیمانکار این خدمات را معرفی کند. من پیشنهاد می‌کنم تمام باغ‌های سنتی تجمیع شوند تا در قالب تعاونی‌های بزرگ‌تر، فعالیت منطقی‌تری داشته باشند. به عنوان مثال، اکنون انحصار وراثت و تقسیم‌بندی باغات میان وراث، یکی از مهم‌ترین عوامل نابودی باغات است.