حجم تجارت با اروپا بعد از برجام سه برابر شد

رییس کنفدراسیون صادرات ایران بر این باور است که بالا بودن قیمت تمام شده کالا ، فرسودگی ماشین آلات، تعرفه بالای واردات مواد اولیه و غیرواقعی بودن نرخ ارز از جمله موانع سرراه توسعه صادرات کشور است . دراین باره خبرنگار جام جم آنلاین ،گفت و گویی را با محمد لاهوتی رییس کنفدراسیون صادرات ایران با توجه به نزدیک شدن به روز ملی صادرات (29 مهر ماه ) انجام داده است که می خوانید .

چه اقدامات مهمی برای ایجاد ظرفیت های صادراتی و همچنین رفع موانع صادراتی در دولت یازدهم صورت گرفته است ؟

چه دولت یازدهم و چه دولت های قبلی به دلیل تاکیدی که در برنامه پنجم توسعه در خصوص صادرات شده بود، به صارات توجه داشتند، البته این توجه از سوی هر کدام از دولت ها بر اساس نگاهی بود که به این مقوله داشتند . زمانیکه دولت یازدهم سرکار آمد شرایط صادرات کشور به هیچ وجه مناسب نبود، برای آنکه در زمان دولت قبلی نرخ دلار سه برابر شد و دولت وقت مجبور شد واردات برخی کالاها را ممنوع و بر برخی از کالاها نیزعوارض وضع کند که این شرایط در هیچ یک از دولت ها سابقه نداشت . همچنین بحث پیمان سپاری ارزی در دولت قبل مجددا احیاء شده بود واخذ مالیات از صادرات را که رییس سازمان امور مالیاتی وقت بخشنامه داده بود اینها شرایط حادی را برای صادرات کشور ایجاد کرده بود ، با وجودیکه صادرات در مقطعی به رقم های بالا رسیده بود به تدریج روند نزولی پیدا کرد. لذا وقتی دولت یازدهم سرکار آمد و مسئولیت پذیرفت عملا کارهایی را که انجام داد در راستای رفع موانع صادراتی بود که می توان به حل موضوع پیمان سپاری ارزی ورفع مشکلات مالیاتی اشاره کرد ، همچنین ارز صادراتی را آزاد کرد و تعهد ارزی را برداشت، اینها کارهایی بود که در بدو امر و شروع فعالیت دولت یازدهم انجام شد و با سرعت اتفاق افتاد . البته قرار بود نرخ تسهیلات صادراتی را کاهش دهند که تا کنون اتفاق نیفتاده است .

اقتصاد مقاومتی تا چه حد در برنامه های دولت در ارتباط با مقوله صادرات اتفاق افتاد؟

با ابلاغیه اقتصاد مقاومتی موضوع صادرات پررنگ شد و مورد توجه بیشتری قرار گرفت . همچنین با احیاء مجدد شورای عالی صادرات که در دولت قبل منحل شده بود موانع در این شورا بررسی می شود و همه به دنبال رفع موانع و تسهیل شرایط سرمایه گذاری با محوریت تولید و صادرات هستند . درواقع با ابلاغیه اقتصاد مقاومتی برای تمام دستگاهها اعم از دولت ، قوه مقننه و قضائیه اجرای آن تکلیف قانونی و شرعی هست و در این زمینه باید تولید صادرات محوردنبال شود.

در عمل برنامه های اقتصاد مقاومتی چگونه پیش می رود ؟

به هر حال سرعت در کشورما پایین است . اتفاقات خوب با تاخیر رخ می دهد اما اتفاقاتی که ممکن است مشکلاتی را ایجاد کند با سرعت اتفاق می افتد، اگر این موضوع را کنار بگذاریم به نظر می رسد با شکل گیری ستاد اقتصاد مقاومتی که در دولت شکل گرفته است و از آن طرف هم معاون اول رییس جمهور فرماندهی ستاد را برعهده دارد ، سرعت کارها نسبت به گذشته بیشتر شده است گرچه مطلوب نیست اما روند رو به بهبود است .

در زمینه ایجاد تنوع کالایی برای صادرات چگونه پیش می رویم آیا گامهای موثری برای اینکه دیگر فقط صادر کننده یکسری اقلام سنتی نباشیم برداشته شده است ؟

متاسفانه ما نه تنوع بازار داریم و نه تنوع کالا، این هم با زبان و بخشنامه و جلسه و زمان کوتاه میسر نیست ،اولین موضوعی که برای تنوع کالایی باید دنبال شود ، فاصله گرفتن از اقتصاد و صادرات نفتی است و برای رسیدن به صادارت غیر نفتی برای اینکه ارتباطی به نفت نداشته باشید نیاز به ایجاد زیر ساخت های اقتصادی دارید، خصوصا در بخش تولید ، تولید ما امروز قدرت رقابت با کالاهای مشابه خارجی را ندارد ، قیمت تمام شده ما بسیار بالاست .درواحد های تولیدی حمل و نقل کالا ضعیف است و بسته بندی شرایط مطلوبی ندارد، البته اینها چیزی نیست که با گذشت 5 -6 ماه یا یکسال اتفاق بیفتاد و بتوانیم بگوییم این موضوعات برطرف شده بلکه باید هدفمان این باشد که اینها را رفع کنیم . سازمان توسعه تجارت و دولت حداقل نشان دادند به دنبال برطرف کردن این مشکلات هستند اما من فکر می کنم در بحث قیمت تمام شده کار چندانی صورت نگرفته است .

البته این تنوع کالایی برای صادرات باید با توجه به مزیت ها صورت گیرد ؟

قطعا ، هم باید مزیت های کشور شناخته شود و هم مزیت هایی که ما در کشورها ی هدف می توانیم داشته باشیم . ممکن است ما به تمام کشورها قادر نباشیم کالا صادر کنیم بلکه باید شناسایی کنیم و روی جاهایی که ظرفیت و پتانسیل لازم برای ما دارد بیشترکار کنیم .

در دوره پسا برجام روابط تجاری ما با کشورهای اروپایی به چه حد رسیده است ؟

دردوره پسا برجام تجارتمان با کشورهای اتحادیه اروپا سه برابر شده است و از طرف دیگر تنوع بازارهای صادراتی ما بیشترشده است، اگر شما 10 کشوراول را نگاه کنید ژاپن و کره جزء ده کشوراول قرار دارند ، قبلا 5 بازار بیشتر نداشتیم . البته طبق گفته های رییس سازمان توسعه تجارت 50 بازار هدف شناسایی شده است که باید به مرور روابط تجاری با این بازارها تقویت شود .

مهمترین موانع باقی مانده سرراه توسعه صادرت از دیدگاه شما چه هستند ؟

مهمترین مانع سرراه توسعه صادرات قیمت تمام شده کالا و غیر رقابتی بودن آن است، همچنین غیر واقعی بودن نرخ ارزباعث شده است تا هزینه های صادر کنندگان پوشش داده نشود . مشکلات ساختاری در تولید نیز همچنان باقی است، مثل تعرفه بالای مواد وارداتی ، فرسودگی ماشین آلات و ضرورت بروزرسانی واحد های تولیدی که باید مورد توجه قرار گیرد .

سیما رادمنش_ خبرنگار جام جم آنلاین