دیپلماسی ‌مقوله‌ای است که به قدرت برمی‌گردد و قدرت عناصر مختلفی دارد. یکی از عناصری که قدرت را شکل می‌دهد، نفوذ است. نفوذ یک کشور شامل سه بخش است: بخش اول نفوذ فرهنگی، معنوی و سیاسی است، بخش دوم قدرت اقتصادی ‌و بخش سوم قدرت نظامی است. ما برای این که یک دیپلماسی موفق داشته باشیم باید ببینیم توانمندی‌‌های قدرت ما در هر یک از این سه عرصه در کجا می‌تواند تجلی کند.
کد خبر: ۹۴۱۴۶۱

به نظر می‌رسد در بخش نفوذ معنوی، فرهنگی و تاریخی، فعالیت‌های فرهنگی ما از جمله عناصری است که بخوبی می‌تواند قدرت ما را متجلی و دیپلماسی ما را کارا کند. در این بخش می‌توان به کشورهای اسلامی، کشورهای همسایه، کشورهایی که مرزهای نزدیک آبی و خاکی با ما دارند یا کشورهایی که در گذشته جزو حوزه فرهنگی ایران بودند، اشاره کرد.

ایران اشتراکات فرهنگی زیادی با این کشورها دارد و فعالیت در این بخش می‌تواند نفوذ ما را بالا ببرد. عنصر دوم، اقتصادی است. ایران از توانمندی‌های اقتصادی فراوانی برخوردار است. گرچه ما در این زمینه حد و مرزی داریم و جزو ابرقدرت‌های اقتصادی نیستیم، اما از پتانسیل خوبی در این زمینه برخورداریم. حوزه فعالیت اقتصادی ما می‌تواند در کشورهایی باشد که به طور سنتی، بازار ما بودند و ما می‌توانیم در این کشورها، محصول و خدمات خود را عرضه کنیم و همچنین از محصولات آنها استفاده کنیم. در این بخش کشورهای اسلامی، کشورهای همسایه، کشورهای آفریقایی و کشورهای آسیایی و جنوب شرق آسیا می‌توانند به عنوان مناطق حوزه فعالیت اقتصادی ما به‌شمار آیند.

مقوله سوم، مسائل ژئوپلتیک و تهدیدهای سخت و نظامی است. با توجه به شرایط جدید منطقه، کشورهای همجوار، مسلمان و همسایگان می‌توانند محل تهدید بالقوه یا بالفعل باشند. پس برای کاستن از این تهدیدات حتما باید این مقوله را مورد توجه جدی قرار داد.

با توجه به این سه عنصر به نظر می‌رسد عرصه فعالیت دپیلماسی ما نباید به کشورهای غربی محدود باشد. باید به این نکته هم توجه داشت که بعد از انقلاب، منشا اصلی خطر برای ما کشورهای اروپایی و غربی و در راس آنها آمریکا بودند که بیشترین تحریک و مانع‌تراشی‌ها را علیه جمهوری اسلامی ایران انجام دادند.

در حوزه سیاست خارجی، برنامه‌ریزی برای نفوذ دیپلماسی باید در مورد کشورهایی باشد که اشتراکات فرهنگی، تاریخی، معنوی و اقتصادی فراوانی با ما دارند و اگر طبق فرمایش رهبر معظم انقلاب قرار باشد به حوزه‌های سیاست خارجی تنوع ببخشیم، نفوذ دیپلماسی ایران تجلی بیشتری پیدا خواهد کرد.

بنابراین باید در قسمت‌های مختلف دستگاه سیاست خارجی به توازن‌ها و توانایی‌ها به صورت یکسان توجه شود نه این که بنا به سلیقه یک مدیر، یک بخش از حوزه سیاست خارجی از مدیران توانمند برخوردار باشد و بخش دیگر با بی‌اعتنایی مواجه شود و محلی برای تبعید دیپلمات‌ها باشد. دقت و تدبیر در به کارگیری و استفاده از پتانسیل‌های موجود برای گسترش نفوذ ایران در عرصه سیاست خارجی باعث کسب منافع و رفع تهدیدات خواهد شد.

دکتر علیرضا شیخ عطار

سفیر پیشین ایران در آلمان

newsQrCode
ارسال نظرات در انتظار بررسی: ۰ انتشار یافته: ۰

نیازمندی ها