پوشاک دانش‌آموزی منهای نشاط

«پ مثل پوشاک»؛ این را روی بنرها و بیلبوردهای مربوط به اولین نمایشگاه پوشاک مدارس نوشته‌اند؛ جمله‌ای که ما را می‌برد به سال‌های دانش‌آموزی و آن مانتوشلوارهای گشاد، بی‌مدل، بی‌ساسون، بی‌هیچ جلوه‌گری، فقط گشاد و بلند، آن هم قهوه‌ای، طوسی، سرمه‌ای؛ یک تکرار اعصاب خرد‌کن.

هرم داغ آفتاب با باز شدن درهای برقی سالن قطع می‌شود و خنکای کولرهای گازی می‌نشیند روی پوست‌های به عرق نشسته. چشم‌های آفتاب زده اول کمی سیاه می‌بینند، اما به نور سالن که عادت می‌کنند چند غرفه می‌بینند؛ برخی نسبتا خالی، برخی پُرتر، تقریبا همه‌شان بی‌رنگ و لعاب، بی‌زرق و برق .

مردی از ستونی بالا رفته و بنری را چسب‌کاری می‌کند و آن یکی میله‌ای را روی زمین می‌کشد و می‌برد، به رسم بیشتر نمایشگاه‌ها که تا دقیقه نود و بعضا وقت اضافه هنوز کارهای بر زمین مانده را رتق و فتق می‌کنند.

مسئولان هنوز نرسیده‌اند بجز چند نفری از کارگروه ساماندهی مد و لباس. کنار یکی‌شان گله می‌کنم از این سوت و کوری که می‌شنوم «خب هنوز نمایشگاه افتتاح نشده» و جواب می‌دهم «من جمعیت نمی‌خواهم بلکه آمده‌ام دنبال غرفه‌های پرلباس، برای پاک کردن آن سایه روشن‌های خاکستری دوران دانش‌آموزی که هنوز ته ذهنم ماسیده است.»

غرفه گردی و یافتن چند مشکل

دبیر صنعت کارگروه ساماندهی مد و لباس همراهی‌مان می‌کند و تا چند غرفه پابه‌پای ما می‌آید. آهسته نزدیک گوشمان می‌گوید شما رسانه‌ها بروید دنبال جنس لباس‌ها و بپرسید، چرا طراحان میلی به استفاده از پارچه‌های نخی ندارند و چسبیده‌اند به پارچه‌های نفتی .

وارد غرفه‌ای می‌شویم از استان یزد و دستی می‌زنیم به جنس لباس‌ها؛ همه ترگال است و تترون، همه گرم و بی‌منفذ برای عبور و مرور آسان هوا. نیک‌طبع دست از آستین یکی از این لباس‌ها می‌کشد و ادامه می‌دهد که جنس لباس دانش‌آموزی باید راحت باشد؛ کتان یا تریکو و آنچنان قالب تن و خوش پارچه که بچه‌ها حتی با آن بخوابند نه این‌که تا به خانه می‌رسند لباس‌ها را کنده و گوشه‌ای پرت کنند، مثل یک اسیر آزاد شده از بند .

طراحان لباس ولی با او چندان موافق نبودند. خانم جهان‌دار، یکی از این طراحان به ما گفت که کتان گرم است و پارچه نخی سرد، پس ترگال بهتراست و تنوع رنگی‌اش نیز خوب است. شاملو فرید، یکی دیگر از طراحان نیز توضیح داد که از پارچه‌های مواددار استفاده می‌شود؛ چون اینها مقاومت بیشتری دارند. نوشین صفی‌یاری، طراح دیگر هم اضافه کرد طراحان هنوز برای وارد کردن رنگ‌ها به لباس دانش‌آموزی با مدارس در جدال هستند، چه رسد به جنس پارچه که اهمیتش کمتر از رنگ است.

سری می‌چرخانیم، غرفه‌هایی را که تعدادشان حول و حوش انگشتان دو دست است، از نظر می‌گذرانیم و با مانکن‌هایی چشم درچشم می‌شویم که لباس‌های فرم تیره به تن کرده‌اند و کنار رگال‌هایی ایستاده‌اند که تم اصلی‌شان همان نگاه‌های قدیمی به لباس دانش‌آموزی است.

البته نباید از حق گذشت، در برخی غرفه‌ها برخی طراحان، مدل‌هایی جدید از لباس دانش‌آموزی را به نمایش گذاشته‌اند که هم خوش‌برش است و هم خوشرنگ، گاهی نیز کمی جسورانه و قالب‌شکن، ولی با این حال غلبه هنوز هم با نگاه‌های سنتی است، بخصوص در لباس دانش‌آموزان دبیرستانی، دختران و پسرانی که در اوج دوران هویت‌یابی به لباس متنوع و زیبا بیشتر از هر زمانی نیاز دارند، ولی در دسترس‌شان قرار نمی‌گیرد.

شما با رنگ مشکلی دارید؟

مدیران مدارس اغلب محتاط هستند، یعنی اگر دستورالعملی ازسوی وزارتخانه صادر می‌شود، آنها سفت و سخت‌تر از آن چیزی که لازم است اجرایش می‌کنند؛ مثل آیین‌نامه مربوط به پوشش دانش‌آموزان. طراحان لباسی که در حاشیه نمایشگاه پوشاک مدارس با آنها گفت‌وگو کردیم، همه متفق‌القول بر این نظر بودند که مدیران مدارس فقط دست روی رنگ‌های خاص می‌گذارند و رنگ‌های شاد را با احتیاط انتخاب می‌کنند. همین بهانه‌ای شد برای گفت‌وگوی ما با مهدی علی‌اکبرزاده، مدیرکل فرهنگی و هنری وزارت آموزش و پرورش که قاطعانه گفت ما معتقدیم نگرش مدیران باید تغییرکند و لباس دانش‌آموزی باید شاد، مطابق با مد روز و نشاط‌آور شود.

او می‌گفت یکی ازعلت‌های افسردگی و گوشه‌گیری دانش‌آموزان می‌تواند لباس مدرسه باشد؛ لباسی که لازم است مطابق با روان‌شناسی رنگ‌ها و براساس علایق دانش‌آموزان طراحی شود .

با مصطفی آذرکیش، مدیرکل کاردانش وزارتخانه که صحبت کردیم، او از تربیت 30 هزار مددجو در رشته‌های مرتبط با لباس در آموزشگاه‌های کاردانش خبر داد و گفت سند تحول بنیادین ملاک آموزش به این هنرجوهاست؛ سندی که بصراحت بر ارائه پوشش مناسب، متنوع، زیبا و آراسته درمدارس تاکید دارد که مبتنی برفرهنگ اسلامی ـ ایرانی باشد.

این حرف‌ها یعنی این‌که وزارت آموزش و پرورش با اونیفرم خوش رنگ و نقشه دانش‌آموزی هیچ مشکلی ندارد و هر تنگ‌نظری که هست، برخاسته از تفکرات سلیقه‌ای است. امروز اما ثابت شده که رنگ‌ها در روحیه افراد تاثیر مستقیمی دارند و غلبه رنگ‌های تیره و بی‌انرژی به ایجاد اختلالات روانی و رفتاری منجر می‌شود.

نوشین صفی‌یاری، از طراحان لباس دانش‌آموزی نیز که طراحی‌هایش را براساس روان‌شناسی رنگ‌ها انجام می‌دهد، به جام‌جم توضیح می‌دهد که قهوه‌ای دارچینی باعث منضبط شدن، رنگ سبز و قرمز منجر به دوست داشتن خدا و طبیعت ورنگ‌های نارنجی، زرد و آبی موجب مودب، مهربان و راستگو شدن می‌شود و لباس‌هایی با طرح چهارخانه ذهن را تقویت می‌کند.

اما در مجموع آنچه رنگ‌ها نصیب دانش‌آموزان می‌کنند، شادی و سرزندگی است؛ همان چیزی که محیط‌های آموزشی بسیار کم دارند و برایشان ضروری است .

بیانات رهبر معظم انقلاب درباره لزوم نشاط در قشر جوان جامعه

جوانِ امروز از جوانِ 10 سال و بیست سال قبل اگر سرحال‌تر و بانشاط‌تر و پرانگیزه‌تر نباشد، کمتر نیست. این نشانه‌ حرکت به جلوی ملت ایران و عقب‌نشینی دشمنان است (10 اسفند 90)

محیط را برای دانشجو، محیط نشاط، امید و حرکت به جلو قرار دهید. (8 شهریور 88)

جوان یک کشور اگر بخواهد مثل موتوری پیش‌برنده‌ آن ملت را پیش ببرد، احتیاج دارد به این که سرحال، بانشاط، تندرست، قوی و دلبسته به کار و پیشرفت باشد.(14 خرداد 87)

شور و نشاط و سرزندگی در یک ملت عامل اصلی برای پیشرفت آنها در همه‌ زمینه‌هاست.

شور و نشاط جامعه را باید حفظ کرد، نباید گذاشت و اجازه داد عوامل گوناگون و مؤثرات گوناگون، این شور و نشاط همگانی را ضعیف کند یا از بین ببرد. (17 خرداد 83)

مریم خباز - جامعه