محاکمه متهمان تعرض به سفارت عربستان کلید خورد

بعد از انتشار خبر اعدام آیت‌الله شیخ نمر از سوی دولت عربستان، راهپیمایی‌های اعتراضی در واکنش به این اقدام حکومت سعودی در فضایی آرام و بدون تنش صورت گرفت اما برخی بدون در نظر گرفتن شرایط و بی‌اعتنا به قوانین و مقررات جاری کشور در مشهد ضمن پایین کشیدن پرچم عربستان از ساختمان کنسولگری این کشور، اقدام به پرتاب مواد آتش‌زا به ساختمان کنسولگری عربستان کردند و عده‌ای دیگر ضمن تجمع در برابر سفارت عربستان، بدون توجه به تذکرات ماموران انتظامی وارد سفارت شدند و بعد از پایین آوردن پرچم حکومت سعودی، قسمتی از بنای داخلی سفارت را به آتش کشیدند.

از ابتدای شکل‌گیری ماجرا و در اعتراض به این اقدام صورت گرفته از سوی مهاجمان، مقامات رسمی نیز از چنین رفتاری ابراز نارضایتی کردند و بارها از سوی نهادهای ذی‌ربط بر پیگیری این مساله و برخورد قضایی با عوامل چنین اقداماتی تصریح شده بود اما با این وصف، همین رویداد باعث افزودن بهانه‌هایی به بهانه‌جویی‌های حکومت سعودی شد. سعودی‌‌ها که در بسیاری از تنش‌های منطقه‌ای نقش داشتند و با رفتارهای غیرمسئولانه خود باعث تداوم آشوب‌ها و ناامنی در منطقه شدند براساس نمایشی از پیش تعیین‌شده، دستگاه تبلیغاتی غربی و برخی کشورهای حاشیه‌نشین خلیج‌فارس را با خود همراه کردند تا به پروژه ایران‌هراسی در سطح بین‌المللی وسعت بیشتری ببخشند.

این در حالی بود که ایران همواره با انتقاد از رفتار برخی معترضان و تجمع‌کنندگان مقابل سفارت تاکید کرده بود که پیگیر این اقدام خواهد بود و از همان ابتدا مقامات قضایی رسیدگی به پرونده تخریب‌کنندگان سفارت سعودی را در دستور کار خود قرار داده بودند. بعد از گذشت چند ماه از این اتفاق و فراهم شدن مقدمات کار شامل شناسایی، احضار، جلب، بازداشت و صدور قرار، دیروز دادگاه این متهمان برگزار شد.

سهل‌انگاری عربستان در قبال تخلفات

در کنار اقدامات عملی ایران اما در نقطه مقابل نه‌تنها عربستان از تلاشش در سیاه نمایاندن رفتار ایرانیان فروگذار نبود، بلکه عزم خود را جزم کرد تا دیگر کشورها را برای هراسناک نشان دادن ایران با خود همراه کند. این در حالی است که لکه سفیدی در پرونده عملکرد این حکومت برای علاج بی‌تدبیری‌ها و بی‌کفایتی‌هایش در برابر مسائل جهان اسلام به چشم نمی‌خورد. داغ از دست دادن حجاج بیت‌الله الحرام که «ضیوف الرحمان» بودند همچنان برای ملت ایران و سایر کشورهای مسلمان تازه است اما سردمداران حکومت سعودی هنوز تلاشی برای رسیدگی درست به این پرونده انجام ندادند. بررسی‌ها نشان می‌دهد که حادثه منا از نظر دلایل وقوع، بی‌کفایتی ماموران، نوع امدادرسانی، نحوه انتشار اسامی متوفیان و مصدومان و... ابعاد مبهم و گنگی دارد و حکومت سعودی تاکنون از انتشار جزئیات آن و رسیدگی به این پرونده و مجازات عاملان آن خودداری کرده است.

البته این تنها گوشه‌ای از سهل‌انگاری مقامات عربستان در قبال تخلفات است و می‌توان به این مساله، بسیاری مسائل دیگر از جمله تعرض پلیس سعودی به دو نوجوان ایرانی اشاره کرد که رسیدگی به پرونده آن به صورتی غیرعادی به درازا کشیده شده است.

تفاوت عمده ساختار سیاسی دو کشور

حسین شیخ‌الاسلام، مشاور رئیس مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با جام‌جم با اشاره به رفتار قاطع جمهوری اسلامی ایران در برخورد با هر بی‌قانونی و بی‌عملی حکومت سعودی به فرق دو نظام اشاره کرد و گفت: حکومت سعودی بر پایه نظامی شاهنشاهی است اما نظام جمهوری اسلامی عدالت محور است و این مساله تفاوت اصلی و عمده ساختار سیاسی دو کشور است.

این کارشناس مسائل خاورمیانه با اشاره به اقداماتی که نظام جمهوری اسلامی ایران در برخورد با عوامل حمله به سفارت عربستان صورت داده، خاطرنشان کرد: واکنش ایران در این زمینه به خاطر عربستان نبود بلکه برخورد با متخلف جزو اصول نظام ماست و بارها هم تاکید شده که چنین رفتارهای متخلفانه‌ای مورد تائید ما نیست.

وی افزود: متاسفانه حکومت سعودی نه درباره حادثه فرودگاه جده و نه در مورد جنایت منا با وجود مذاکرات صورت گرفته هنوز هیچ اقدام عملی برای مجازات عوامل آن انجام نداده است و این نشان می‌دهد که جان و امنیت انسان‌ها در نظام منحط شاهنشاهی سعودی اهمیتی ندارد.

رفتار ایران و عربستان 180 درجه اختلاف

حسین رویوران، کارشناس مسائل خاورمیانه با اشاره به حادثه تلخ منا که باعث کشته شدن بسیاری از حجاج بیت‌الله‌الحرام شده گفت: متاسفانه تاکنون درباره این اتفاق، عربستان سعودی نه تحقیقاتی را انجام داده و نه کسی را متهم کرده است. این در حالی است که در این واقعه تعداد زیادی کشته شدند اما مقامات عربستان تاکنون به این حادثه نگاهی جنایی نداشتند و حتی در پی آن نبودند که عوامل چنین رویدادی را به عنوان مقصر مورد محاکمه قرار بدهند.

وی افزود: با مشاهده چنین رفتاری به نظر می‌رسد که از نگاه مقامات عربستانی گویا پرونده کشتار منا بسته شده و کسی در آن مقصر نبوده است و حکومت سعودی هم آن را یک اتفاق طبیعی می‌داند. این کارشناس مسائل خاورمیانه گفت: دولت سعودی نتیجه این اتفاق غم‌انگیز را صرفا ناشی از تجمع و مدیریت ترافیک انسانی می‌داند و این در حالی است که به لحاظ قانونی باید با افرادی که مسبب آن بودند برخورد شده و عوامل آن بازخواست می‌شدند.

وی درباره حادثه فرودگاه جده هم خاطرنشان کرد: ایران در این زمینه به دولت عربستان تذکر داده بود و دولت سعودی هم قول داده که به این حادثه رسیدگی کند اما با وجود این‌که دادگاهی هم در این باره تشکیل شد ولی شاهد هیچ برخورد جدی با این رفتار ناهنجار و ضداخلاقی از سوی آنان نبودیم و این در نقطه مقابل رفتار ایران است که در برخورد با متهمان حادثه حمله به سفارت عربستان دستور تشکیل پرونده، شناسایی عوامل، بازداشت متهمان و برگزاری دادگاه آنان را داده است.

متهمان پرونده تعرض به سفارت عربستان چه گفتند؟

در جلسه دیروز محاکمه 21 متهم پرونده تعرض به سفارت عربستان ، پس از قرائت کیفرخواست از سوی نماینده مدعی‌العموم، قاضی حسینی از متهم ردیف اول این پرونده خواست که خود را معرفی کند؛ متهم با بیان این‌که 25 ساله و شاغل در صنف پوشاک است، خطاب به قاضی گفت: روزی که این اتفاق برایم افتاد، بحث تجمع در مشهد را شنیدم و در کانال‌های خبری، تلگرام و اینستاگرام خواندم که گفته بودند امشب جلوی سفارت عربستان تجمع است. با توجه به کشتار مردم در منا، حادثه فرودگاه جده و جنایات دیگری که در یمن و سوریه اتفاق افتاده بود، احساس کردم برای دادخواهی مردم غزه که عموما شیعه هستند، اعتراضی باید انجام شود.

به گزارش ایسنا، وی با بیان این‌که نمی‌دانسته تجمع مجوز ندارد، گفت: البته از عملکرد خودم پشیمانم، زیرا دل آقا شکست. این متهم افزود: زمانی که جلوی سفارت رسیدم در باز شده بود و مردم در حال رفت و آمد به سفارت بودند و پلیس هم هیچ ممانعتی نمی‌کرد. می‌خواستم از در بزرگ وارد سفارت شوم، اما هنگام ورود یکی از دوستانم را دیدم که با عکس پادشاه عربستان خارج شد و جلوی ماشین آتش‌نشانی، عکس را آتش زدیم.

یکی دیگر از متهم‌ها در بخشی از اظهارات خود در پاسخ به سوال قاضی که پرسید در چه گروه، هیات و حزب سیاسی عضو هستی، توضیح داد: در تلگرام در کانال طنز سیاسی دکتر سلام عضوم.

متهم دیگر هم در پاسخ به سوال قاضی درباره این‌که چه کسی مواد آتش‌زا به سفارت پرتاب کرد، گفت: اکثریت آنها غریبه بودند، ما سنگ پرتاب می‌کردیم اما به کسی نخورد.

یکی دیگر از متهم‌ها نیز با بیان این‌که خط و مشی زندگی ما صحبت‌های آقا بود و زمانی که ایشان ناراحت شدند، ما فهمیدیم که کار اشتباهی کردیم، اظهار کرد: بر همین اساس توبه کردیم و کاملا هم پشیمانیم؛ ما دل نایب امام زمان(عج)‌ را رنجاندیم.

براساس این گزارش در این جلسه 14 نفر از 21 متهم پرونده، دفاعیات خود را مطرح کردند و آخرین دفاع از آنها اخذ شد و جلسه بعدی برای رسیدگی به اتهامات سایر متهمان، امروز برگزار می‌شود. قاضی حسینی، سرپرست مجتمع قضایی ویژه رسیدگی به جرایم کارکنان دولت در جمع خبرنگاران درباره جلسه دادگاه پرونده متعرضان به سفارت عربستان گفت:‌ ‌متهمان اکثرا در جلسه بودند و برخی هم که در جلسه امروز حضور نداشتند، وکلایشان حاضر شدند. اتهامات آنها مشارکت در تخریب عمدی اموال سفارت عربستان و اخلال در نظم عمومی از طریق جنجال و تجمع غیرقانونی بوده است.