رفتارهای عارف جای سوال دارد/ روحانی کمترین حضور را در مجمع دارد/ فیش حقوقی نباید سوژه شود

محمد هاشمی، رییس دفتر رییس مجمع تشخیص مصلحت نظام در گفتگو با جام جم آنلاین، از وضعیت فعلی احزاب کشورمان،ترکیب مجلس دهم،حقوق های نامتعارف،همچنین میزان حضور اعضای مجمع تشخیص مصلحت گفت.

احزاب در ایران موفق نیستند

با توجه به استعفای دو سال پیش شما از حزب کارگزاران آیا پس از آن فعالیت حزبی داشتید؟و در مجموع فعالیت های حزبی را در حال حاضر چگونه ارزیابی می کنید؟

پس از استعفا در کارگزاران هیچ کار حزبی نکردیم.

برخی نظام ها مبتنی بر احزاب هستند و دو یا سه حزب قدرتمند و فراگیر در آنها وجود دارد و احزاب حکومت می کنند اما در کشور ما اینگونه نیست، احزاب متعددی داریم شاید حدود 300 حزب داریم اما هیچ کدام حزب قدرتمندی که بتوانند فراگیر باشند و به عنوان مثال اکثریت کرسی های مجلس و دولت را در اختیار بگیرند وجود ندارد.در کشورمان بیشتر بحث جبهه ای مطرح است ، ساختار سیاسی ما حزبی نیست بلکه ساختاریست که در مواقعی مبتنی بر جبهه است؛ چند جبهه راست و چپ و اعتدالیون که هر کدام متشکل از چند حزب هستند وجود دارد که در مواقع لزوم مثل انتخابات همکاری داشته و کارکرد آنها کم و بیش رنگ و بوی حزبی دارد اما اینها به نام حزب نیستند.در مجموع و با توجه با مباحثی که عنوان کردم احزاب در کشور ما و یا کشورهای مشابه موفق نیستند.

در دولت روحانی نیز تغییری در وضعیت احزاب به وجود نیامد

حتی در دولت روحانی که شعار حمایت از احزاب را داده است؟

بله، اتفاقی نیفتاده است به دلیل اینکه ساختار سیاسی به گونه ای است که حزب به‌آن معنا جایگاهی ندارد، اما جبهه که متشکل از چند حزب می شود تا حدودی می تواند نقش داشته باشد مثلا در انتخابات مجلس دهم دو لیست متعلق به دو جناح بود، آنها در قالب جبهه ورود کردند و در قالب آن نیز نتیجه گرفتند.

پس از انتخاب تمام دولت ها از جمله روحانی،تغییرات اساسی ایجاد نشده است

پس سرانجام شعارهایی که آقای روحانی در مورد حمایت از احزاب و گسترش زمینه فعالیت آنها داده بود چه شد؟

همه مسایل در اختیار رییس جمهور نیست، رییس جمهور رییس قوه مجریه است و کارهای اجرایی را دارد اما نهادها و قوای دیگری نیز داریم که اختیار هیچ کدام و یا اکثر آنها در اختیار رییس جمهوری نیست؛ معمولا روسای جمهور از جمله آقای روحانی در تبلیغات انتخاباتی خود یکسری شعارها را مطرح می کنند اما تحقق تمام آن شعارها کمتر رخ داده است و مربوط به دولت روحانی نیست و در دولت های گذشته و آینده نیز حرفهای مشابه و قول های مشابه مطرح شده و خواهد شد اما به تعبیری پس از انتخابات در بر همان پاشنه ای که می چرخیده چرخیده و تغییرات اساسی انجام نشده است.

اشتراکات جناح ها بیشتر از افتراقات آنهاست/تمام جناح ها یکی هستند

ممکن است در تعاریف اعتدالی،اصولگرا و یا اصلاح طلب مطرح شود اما اینها تعاریف وقالب های ساخته شده است، بیشتر قالب هایی که است که خود این جناح ها ساخته اند و واقعیت بیرونی ندارد؛ طبق تحقیقی که انجام شده است بیش از 90 درصد مواضع سیاسی و اقتصادی گروهها چه اصلاح طلب،اصولگرا و یا اعتدالیون همسو و شبیه است.

یعنی هیچ تفاوتی ندارند؟

مقداری اختلاف سلیقه دارند اما مشترکات آنها به مراتب بیشتر از افتراقات است.

تمام جناح ها یکی است؟

بله

ترکیب مجلس دهم مانند مجلس پنجم

ترکیب مجلس دهم را از نظر تعداد فراکسیون ها و جناح بندی هاچگونه می بینید و از این نظر آن را شبیه کدام یک از مجالس گذشته ایران می دانید ؟

ترکیب مجلس دهم را شبیه مجلس پنجم می دانم، همان اتفاقاتی که درمجلس پنجم رخ داده تا به حال در مجلس دهم اتفاق افتاده است.گروهی در مجلس چهارم که به گروه چپ معروف بوده و در حال حاضر به اصلاح طلبان شهرت دارند؛تعداد انگشت شماری نماینده داشتند و شکست بسیار سختی در انتخابات خوردند و اکثر نماینده ها از جناح مقابل یعنی جناح راست بودند. سال بعد از مجلس چهارم فضای انتخابات ریاست جمهوری بود و مجلس چهارمی ها برای در اختیار گرفتن قوه مجریه نیز خود را آماده کرده بودند ،آنها قوای مقننه و قضاییه را در اختیار داشته و درصدد دستیابی به قوه مجریه نیز بودند، آن زمان که دولت آیت الله هاشمی رفسنجانی بر سر کار بود گروهی از درون دولت ایشان با یکسری از شخصیت های خارج از دولت بنا را بر شرکت در انتخابات مجلس گذاشتند، در ابتدا تقریبا 100 نفر از شخصیت های سیاسی عضو و یا خارج از دولت حضور داشتند از آنها برای حضور در انتخابات امضا گرفتیم اما زمان صدور بیانیه فقط 16 نفر از آنها بیانیه را امضا کردند این 16 نفر هم همه عضو دولت آیت الله هاشمی رفسنجانی بودند؛10 وزیر و 6 نفر دیگر شامل معاونان رییس جمهور،شهردار تهران و رییس کل بانک مرکزی بودند.

در جلسه افطاری که دولت به دیدار رهبری رفته بود، رهبری فرمودند تعیین وکیل از سوی وزرا موجب وهن است چون وکیل الدوله شدن می شود بنابراین وزرا استعفا دهند. به این ترتیب با استعفای 10 وزیر گروه ما 6 نفر شد که به جی سیکس معروف شد.گروه 6 نفره شامل آقایان کرباسچی،شهردار تهران-نوربخش رییس کل بان مرکزی،بنده معاون اجرایی رییس جمهور، هاشمی طبا،رییس سازمان تربیت بدنی- مرعشی رییس دفتر رییس جمهور و امراللهی رییس سازمان انرژی اتمی بود.با این تعداد وارد انتخابات شدیم و توانستیم درسطح ملی از 270 نماینده 145 نفر را که حمایت کرده بودیم به مجلس بفرستیم.در فاصله اتمام انتخابات تا تشکیل مجلس که دو ماه بود جناح راست توانست نظر حدود 40 نفر از نمایندگان مورد حمایت ما را تغییرداده و جذب خودشان کند به این ترتیب 105 نماینده وفادار داشتیم و در رای گیری ریاست مجلس آقای عبدالله نوری که مورد حمایت ما بود 105 رای و در مقابل حجت الاسلام ناطق نوری رای بالاتری کسب کرد. و در عمل لوایح مورد نظر دولت تصویب می شد.همین اتفاق تقریبا در مورد انتخاب ریاست کمیسیون ها و هیات رییسه در مجلس دهم رخ داد.

نمایندگان جدیدالورود عضو فراکسیون ولایت،بیشتر جذب نام این فراکسیون شدند/نام فراکسیون موجب جذب آنها شد

علت عنوان شدن مطالبی در مورد تشکیل فراکسیون سوم در مجلس دهم چیست؟و تصور می کنید دنبال کنندگان چنین ایده ای چه اهدافی را دارند؟

نمی توانم ذهن افراد را بخوانم.در دوره گذشته در مجلس فراکسیون های اصولگرایان و اصلاح طلب وجود داشت اما در مجلس دهم نام فراکسیون اصولگرایان تبدیل به فراکسیون ولایت شد که این نام برای نمایندگان جدید الورود یک بار تبلیغاتی داشت و تصور می کردند این نام بیشتر از سوی نهادهای بالاتر نظام مطرح شده است.

یعنی این نام باعث شد برخی از نماینده های جدید وارد این فراکسیون شوند؟

به نظر من بخشی به خاطر همین نام بود،مسائل تبلیغاتی و سیاسی در میدان سیاست گره خورده است، برخی از اسامی می تواند تعاریف خاص و تاثیرات سیاسی و اجتماعی خاصی داشته باشد.

رفتارهای عارف برای بسیاری جای سوال دارد

چرا آقای عارف بر خلاف انتظاراتی که از وی وجود داشت صرفا در انتخابات هیان رییسه موقت مجلس شرکت کرد و تقریبا برای هیچ جایگاهی در مجلس ابراز تمایلی ندارد؟حتی در نشست مشترک دولت و مجلس نیز حضور نداشت

نمی دانم، اما این سوالی است که بسیاری، از رفتار ایشان دارند.وی حتی درنشست مشترک دولت و مجلس نیز شرکت نکرده بود .رفتارهای وی را نمی توانم تفسیر کنم،آقای عارف نماینده مجلس است و با دولت روحانی در ارتباط است بنابراین دلیل رفتارهای وی را نمی توانم تفسیر کنم.

جزییاتی از پرداخت های غیر متعارف در بخش های دیگر

عملکرد دولت روحانی را در مورد برخورد با موضوع پرداخت های غیر متعارف چگونه می بینید و در چه بخش های دیگری اینگونه پرداخت ها وجود دارد؟

این پرداخت های غیر متعارف نه خاص دولت روحانی است و نه اینکه صرفا در وزارتخانه ها و سازمان های دولتی این موضوع وجود دارد بلکه در کشور فراگیر است و از زمان های قبل هم به نحوی وجود داشته، زمانی که پرونده 3 هزار میلیاردی رسانه ای شد رسانه ها نوشتند مدیر عامل بانک (فلان) در 3 ماه، 450 میلیون تومان حقوق دریافت کرده است. این میزان آن روز واقعا از نظر پول ملی به مراتب از مبلغ امروز بیشتر است اما هیچ کسی در آن موضوع کنجکاوی و بررسی نکرد.اینگونه پرداخت های غیر متعارف را می توان در جاهای دیگری نیز مشاهده کرد مثلا در یک جایی در دولت یا مجلس تصویب شده کارانه بدهند این کارانه تعریف خاصی داشته که در برخی موسسات دولتی و غیره پرداخت می شود یا در جایی می گفتند در برخی نهادهای مدنی یا حتی انتظامی حق الکشف می دهند مثلا در ستاد مبارزه با مواد مخدر.

مجموعه دریافت ها همواره متفاوت بوده وخاص قوه مجریه هم نبوده ودر قوا و نهادهای دیگر نیز این موضوع وجود داشته است حال الان به یکباره با هجمه وسیعی این موضوع را رسانه ای کرده اند.

اصل موضوع پرداخت های غیر متعارف در نظام اسلامی زیبنده نیست

در هر صورت اصل موضوع اینگونه پرداخت ها مورد نکوهش است و باید با آن برخورد قاطعانه ای صورت گیرد...

بله،البته اصل موضوع پرداخت های غیر متعارف در نظام اسلامی کار شایسته ای نبوده و زیبنده نیست که این تفاوت در پرداخت ها باشد اما اگر رسیدگی به این موضوع با نگاه سیاسی و جناحی همراه باشد چند روزی مطرح و پس از آن فراموش شده و در جای دیگری شاهد چنین پرداخت هایی خواهیم بود. اما اگر مبنا مبارزه جدی با این قضیه باشد و اصلاح جدی صورت گیرد دیگر چنین اتفاقاتی رخ نخواهد داد.نباید اینگونه مسایل رسانه ای شده و به سوژه تبدیل شود بلکه باید گروهی متشکل از نمایندگان قوای سه گانه و نهادهایی که بعضا قوانین خاص دارند دلایل و ریشه های این موضوع را بررسی کرده و در موارد لازم اصلاحاتی انجام بدهند تا از ریشه بخشکانند.اما تا به حال موضوع مقداری جنبه تبلیغاتی، سیاسی و جناحی به خود گرفته است.

در مجموع در دولت یکسری اقداماتی انجام شده و با برخی از دریافت کنندگان حقوق های غیر متعارف از جمله اعضای هیات عامل صندوق توسعه ملی برخورد شده است اما هنوز چنین برخوردهایی به سایر جاهایی که پرداخت های غیر متعارف وجود دارد سرایت نکرده است، این در حالی است که این ماجرا فقط به 6 عضو هیات مدیره و ریس بانک خاتمه پیدا نمی کند وباید به تمام پرداخت های غیر متعارف چه در نهادهای مدنی و حکومتی و یا اقتصادی رسیدگی شود. فساد فی نفسه فساد است و بد است و باید با آن مبارزه شود حالا اینکه در کجا رخ داده موضوعیت ندارد.

رییس جمهور حضور کمتری در جلسات مجمع دارد/مجید انصاری فعال ترین عضو

در پایان سوالی نیز در مورد مجمع تشخیص مصلحت نظام و میزان حضور اعضای آن داشته باشیم،کدامیک از اعضای مجمع بیشترین حضور و کمترین حضور را دارند؟

تقریبا همه اعضا حضور دارند البته در بین مسئولان رییس جمهور بسیار کم شرکت می کند.

به خاطر مشغله کاری؟

حالا به هر حال کمتر حضور دارد، رییس قوه قضاییه اوایل منظم شرکت می کردند اما یک سال و نیم اخیر حضورشان کمتر از گذشته شده است.آقای احمدی نژاد نیزمعمولا تمام جلسه را حضور ندارد و در زمان حضورش نیز چندان فعال نیست.

حجت الاسلام مجید انصاری را می توان فعال ترین عضو مجمع دانست ایشان در بسیاری از مسایل ورود می کند همچنین سرلشگر فیروزآبادی و مرتضی نبوی. آقای لاریجانی،رییس مجلس نیز تقریبا به صورت منظم در جلسات مجمع شرکت می کند مگر مواقعی که در سفر باشند.

گفت و گو از: مریم شریف زاده

عکاس: سعید خلیلی