معادله چند مجهولی برنج از مازندران تا تهران

به گزارش خبرنگار جام‌جم ، استان مازندران به‌دلیل موقعیت جغرافیایی و شرایط مناسب آب‌ و هوایی و با دارا بودن خاک حاصلخیز، بهترین استان برای کشت محصول برنج است.

این استان با سطح زیر کشت 210 هزار هکتاری زمین‌های شالیزاری به‌عنوان رتبه اول در کشت برنج با تامین 44 درصد برنج تولیدی در کشور برخوردار است.

کشاورزان مازندرانی 40 روز قبل از آغاز سال نو در اواخر بهمن‌ آستین‌ همت بالا می‌زنند و ابزارهای اولیه سنتی‌شان را
بر دوش می‌گیرند و با وجود سرما، برای تامین زندگی خود به شالیزارها می‌روند؛ این درحالی است که می‌دانند شاید دسترنج آنان نصیب دلالانی شود که به‌دنبال افزایش مصنوعی قیمت برنج هستند.

به‌طور طبیعی رشد قیمت برنج و دیگر محصولات زمانی قابل قبول است که این افزایش قیمت دلایل منطقی داشته باشد.

این دلایل منطقی نیز چیزی نیست جز رشد هزینه‌های تولید. این در حالی است که رشد قیمت برنج در نقاط دوردست مصرف، بدون آن‌که در مراکز عمده تولید رشدی را شاهد باشیم چیزی نیست جز دلال بازی و افزایش کاذب و مصنوعی قیمت.

ظاهرا این معادله اکنون در بازار برنج مازندران به‌عنوان تولیدکننده عمده برنج در کشور و بازارمصرف درتهران و برخی دیگر از کلانشهر‌ها برقرار است؛ زیرا باوجود ثابت ماندن قیمت برنج دربازارهای مراکز عمده تولید و شالیکوبی‌های مازندران، قیمت برنج در تهران رکورد زده است. این موضوعی است که مقامات صنفی به آن اشاره کرده وخواستار برخورد با دلالان هستند و استان‌های تولیدکننده برنج را باوجود رشد نسبی هزینه‌های تولید، از اتهام گران کردن برنج تبرئه می‌کنند.

دلالان در قیمت برنج دست می‌برند

یکی از تاجران برنج مازندران که طی چند دهه در عرضه و تقاضای برنج شمال کشور است در گفت‌وگو با خبرنگار جام‌جم در مازندران درباره وضعیت قیمت برنج در بازار یادآور شد: زمان تولید برنج که از اواخر مرداد آغاز می‌شود، دسترنج کشاورز به‌دلیل عرضه زیاد و تقاضای کم با قیمت‌ پایین در بازار فروخته می‌شود و شالیکار نیز به‌دلیل نیاز مجبور به فروش محصول خود به دلال می‌شود.

وی ادامه داد: در این بین برخی دلالان در قیمت‌ برنج دست می‌برند و از جاری شدن نرخ واقعی برنج دربازار که حاصل عرضه و تقاضای طبیعی است، جلوگیری می‌کنند. همچنین برخی کارخانه‌داران نیز خود در زمان تولید برنج، نرخ مصنوعی تعیین می‌کنند. این تاجر عنوان کرد: این دستکاری‌های مصنوعی باعث افزایش قیمت‌ برنج در بازار می‌شود و مبنای قیمت تهران و کلانشهرها قرار می‌گیرد، به‌گونه‌ای که بدون این‌که هزینه‌های تولید یا عرف بازار در مراکز تولید مازندران زیاد تغییر کرده باشد، نرخ برنج در بازارتهران به کیلویی 13 هزار تومان نیز می‌رسد.

افزایش قیمت برنج امسال غیرطبیعی است

در همین حال رئیس انجمن حمایت از تولیدکنندگان برنج ایران نیز با اشاره به این که هیچ علت منطقی برای افزایش قیمت برنج در امسال وجود ندارد، عنوان کرد: به‌طور معمول زمانی که اواخر مرداد برداشت برنج از حدود 600 هزار هکتار اراضی برنجکاری آغاز می‌شود به علت افزایش عرضه و ثابت ماندن تقاضا، قیمت برنج به کمترین نرخ می‌رسد.

جمیل علیزاده شایق با بیان این که قیمت برنج از اواخر مهر با یک رشد کند تا مرداد سال بعدی 5 تا 7 درصد افزایش قیمت دارد که این روند طبیعی است، افزود: بازار پرتقاضای ماه محرم، رمضان و ایام نوروز هم تأثیر چندانی بر افزایش قیمت ندارد چون معمولا مصرف‌کنندگان برای تأمین نیاز این ایام،‌ پیش‌بینی‌های لازم را داشته‌اند.

وی با تاکید براین که امسال برخلاف روال معمول و با وجود تقاضای ثابت در بازار شاهد افزایش قیمت برنج در مراکز عرضه هستیم بدون این که افزایش قیمت در مراکز تولید اتفاق بیفتد، گفت: افزایش قیمت برنج در تهران و دیگر شهرهای بزرگ کشور از ابتدای فروردین امسال اتفاق افتاده در حالی که تولیدکنندگان و کارخانجات برنجکوبی هیچ افزایش قیمتی نداشتند.

قیمت ثابت برنج در استان‌های شمالی

علیزاده شایق با اشاره به این که قیمت برنج درفاصله فروش محصول به تجار و تحویل آن به خرده‌فروشان افزایش یافته است، گفت: در ایام عید قیمت گران‌ترین و بهترین برنج ایرانی با 3 تا 4 درصد خرده برنج در کارخانجات به حدود 9000 تومان رسید و اگر همین الان به بازارهای تولید برنج در استان‌های شمالی مراجعه کنید نیز با همین قیمت به فروش می‌رود.

رئیس انجمن حمایت از تولیدکنندگان برنج ایران عنوان کرد: اما در تهران و شهرهای بزرگ برنج با ناخالصی 10 درصد و حتی مخلوط با دیگر برنج‌ها از حدود هر کیلو 9000 تومان به بیش از 12 هزار تومان رسیده که نشان می‌دهد نظارت خیلی جدی بر بازار عرضه این محصول وجود ندارد و از حقوق مصرف کننده خیلی دفاع نمی‌شود.

افزایش تولید و امکان کاهش قیمت

وی ادامه داد: خوشبختانه امسال به علت بارندگی مطلوب کشاورزان نشای برنج را زودتر از فصل معین در اسفند کشت کردند و از آنجا که برای مقابله با سرمازدگی احتمالی، برنامه‌ریزی‌های مدیریتی انجام شد میزان محصول قابل توجه خواهد بود.

وی اضافه کرد: کشت زودتر از فصل سبب شد تا کشت دوم برنج در گیلان و مازندران امکان‌پذیر شود؛ بنابراین با افزایش تولید و کاهش هزینه و تقاضای ثابت در بازار شاهد کاهش قیمت برنج در فصل برداشت خواهیم بود؛ لذا امکان کاهش قیمت برنج نیز وجود دارد. علیزاده شایق با بیان این‌که سال گذشته حدود دو میلیون تن برنج تولید شد که حدود یک میلیون تن کسری تأمین نیاز بازار داشتیم، خاطرنشان کرد: اما امسال برای کمترین میزان تولید در کشور دو میلیون تن پیش‌بینی شده است و فکر می‌کنیم امسال میزان تولید برنج بیش از دو‌میلیون‌ تن خواهد بود.

بسیج به‌منظور حمایت تولید داخلی برنج در کشور

رئیس سازمان جهاد کشاورزی مازندران نیز در گفت‌وگو با جام‌جم ، با اعلام برنامه‌های جدید حمایت از تولید برنج ایرانی بیان کرد: براین اساس و طبق مصوبه قانونی، واردات برنج طی تیر تا آذرماه به کشور ممنوع می‌شود. خوشبختانه در دو سال اخیر در فصل برداشت و فروش برنج ایرانی از واردات بی‌رویه برنج جلوگیری شده است.

دلاور حیدرپور با تاکید براین که امسال نیز این طرح با توجه به آغاز کشت برنج در اراضی کشاورزی استان مازندران در دستور کار است، عنوان کرد: به منظور حمایت از کشاورزان امسال با اجرای طرح بسیج همگام با کشاورز سعی داریم برنج ایرانی را به‌عنوان کالای داخلی ایرانی در سفره‌های ایرانی قرار دهیم تا با توجه به افزایش تولید برنج داخلی، واردات برنج کمتر شود.

تشکل‌های خرده فروشی، مسئول افزایش قیمت

یک مقام صنفی با بیان این که نرخ کاذب برنج در تهران و شهرهای بزرگ مبنایی خواهد شد که شاید دیگر امکان برگشت به عقب نباشد، یادآور شد: تشکل‌هایی که خرده فروشان را هدایت می‌کنند در افزایش قیمت دخالت دارند و خرده فروشان به‌صورت هماهنگ و زنجیروار قیمت را افزایش داده‌اند.

رئیس انجمن حمایت از تولیدکنندگان برنج ایران با اعلام این که مدیریت قیمت در بازار خرده فروشی وظیفه تولیدکنندگان و اتحادیه‌های مربوط به آنها نیست و سازمان‌های نظارتی باید با این روند برخورد جدی داشته باشند، افزود: زمانی که افزایش قیمت رخ می‌دهد آن وقت پایه و مبنایی شکل می‌گیرد. در این حالت، عوامل تولید نیز افزایش قیمت را حق خود می‌دانند و زمانی که در بازار با قیمت‌های بالا مواجه می‌شوند دستمزدها را بالا می‌برند.

جمیل علیزاده شایق تصریح کرد: باید سازمان‌های نظارتی و دستگاه‌های مسئول برای مدیریت قیمت برنج در خرده‌فروشی‌ها فکری بکنند.

کبریا مقدس - جام‌جم مازندران