گردشگری بی‌ضرر با اقامتگاه‌های بوم‌گردی

به گزارش جام‌جم، آن‌گونه که محمدرضا کارگر، مدیرکل موزه‌های سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری عنوان کرده در سال گذشته بیش از 22 میلیون نفر از اماکن تاریخی و موزه‌های کشور بازدید کرده‌اند. از سوی دیگر، بر اساس آمارهای رسمی، استان مازندران سال گذشته میزبان بیش از 30 میلیون مسافر و گردشگر بوده است. خوب یا بد، این آمار به خوبی گویای این ادعاست که ایرانی‌ها کوه و دشت و بیابان را به موزه و بنای تاریخی ترجیح می‌دهند.

البته این علاقه ایرانی‌ها و هجوم آنها برای بازدید از جاذبه‌های طبیعی، گاهی سبب آسیب به این جاذبه‌ها شده است. در روز سیزدهم فروردین که از آن با عنوان روز طبیعت یاد می‌شود، شاهد آسیب رساندن به محیط زیست هستیم. چشمه‌‌های باداب سورت مازندران که یکی از شگفتی‌های بی‌نظیر این سرزمین است، در اثر هجوم گردشگران در حال از بین رفتن است. براین‌اساس باید چاره‌ای اساسی برای حفاظت از محیط زیست و جاذبه‌های طبیعی کشور اندیشید. هر هفته تورهای گردشگری داخلی زیادی برای بازدید از جاذبه‌های طبیعی راهی جاده می‌شوند. برخی معتقدند توسعه اقامتگاه‌‌های بوم‌گردی می‌تواند در ساماندهی تورها و حفاظت از محیط زیست کمک شایانی کند. متخصصان طبیعت‌گردی معتقدند که فعالیت‌های بوم‌گردی در صورت داشتن برنامه مشخص، کمترین آسیب را به محیط زیست وارد می‌کند و در قالب این شاخه از گردشگری، نیروهای بومی غذاهای محلی، نوشیدنی‌ها، سفره‌آرایی بومی، صنایع دستی، آداب و رسوم و آیین‌ها، موسیقی و فرهنگ بومی آن منطقه را به نمایش می‌گذارند.

از سوی دیگر، این اقامتگاه‌ها می‌توانند نقشی در حل معضل اسکان موقت مسافران در زمان‌هایی مانند نوروز و تعطیلات طولانی ایفا کند که حجم سفر در این ایام بسیار زیاد است.

اشتغال در روستاها

معاون گردشگری سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری با بیان این‌که رویکرد جوامع در میزبانی گردشگران داخلی و خارجی باید به صورت مسئولانه در قبال طبیعت و حفاظت از محیط زیست باشد، یکی از طرح‌هایی که در این زمینه می‌تواند به صورت مؤثر نقش داشته باشد را اقامتگاه‌های بوم‌گردی می‌خواند. به گفته مرتضی رحمانی موحد، اقامتگاه‌های بوم‌گردی یکی از تاسیسات گردشگری به شمار می‌روند که بیشتر در محل‌هایی با سابقه طبیعی و تاریخی برپا می‌شوند. او به بافت تاریخی روستاها و حتی برخی از شهرهای کشور اشاره می‌کند که ظرفیت تبدیل شدن به اقامتگاه‌های بوم‌گردی را دارند و می‌افزاید: چنین تاسیساتی با جذب گردشگر می‌توانند به‌اشتغالزایی در جوامع محلی و روستاها کمک کنند. به باور او، گردشگران ضمن اقامت در این بناها که با هزینه‌های کم تاسیس شده‌اند، از ویژگی‌های طبیعت روستایی و همچنین محصولات کشاورزی و غذاهای سنتی روستا بهره‌مند شوند. او با بیان این‌که از زمان آغاز طرح اقامتگاه‌های بوم‌گردی تا سال 92، تنها 24 اقامتگاه‌ها بوم‌گردی در کشور وجود داشت، به ارائه 200 مجوز در نیمه دوم سال 92 اشاره می‌کند و می‌افزاید: نوروز امسال در استان یزد 32 اقامتگاه‌ بوم‌گردی افتتاح شد.

معاون گردشگری سازمان میراث فرهنگی همچنین به ارائه تسهیلات برای راه‌اندازی اقامتگاه‌های بوم‌گردی اشاره می‌کند و می‌گوید: البته ارائه این تسهیلات تنها در چارچوب ضوابط و استانداردهای ابلاغی به تمامی استان‌های کشور مجاز است. در این زمینه تفاهم‌نامه‌ای میان سازمان میراث فرهنگی و صندوق کارآفرینی امید امضا شد که حاصل آن تاکنون دریافت بیش از 300 پرونده اقامتگاه بوم‌گردی بوده است.

از قرار معلوم تسهیلات در نظر گرفته شده برای این اقامتگاه‌ها حداکثر یک میلیارد ریال با سود 4 درصد است. اما برای مثال برای راه‌اندازی اقامتگاه بوم‌گردی «اسکندر» در محله تاریخی وقت‌الساعت یزد چیزی افزون بر پنج میلیارد ریال اعتبار هزینه شده است.

توسعه گردشگری روستایی

دبیر کمیته ملی طبیعت‌گردی معتقد است؛ گردشگری مکمل فعالیت روستاییان است و باید از انرژی پاک طبیعت برای توسعه گردشگری بهره گرفت. به گفته محمدعلی فیاضی در حال حاضر 500 روستای اولویت‌دار در توسعه گردشگری شناسایی شده و یکی از راه‌های توسعه گردشگری در برنامه ششم، تقویت و توسعه گردشگری روستایی و بوم‌گردی است. او با بیان این‌که این موضوع با تاکید بر تحقق اقتصاد مقاومتی در برنامه ششم توسعه پیش‌بینی شده است، عنوان می‌کند: توسعه بوم‌گردی افزون بر ایجاد اشتغال در روستاها می‌تواند به افزایش تعداد گردشگران داخلی و خارجی و بالارفتن میزان مسافرت به مناطق بکر روستایی منجر شود.

مازندران، بهشت بوم‌گردی

مهران حسنی، معاون گردشگری اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان مازندران از صدور 10 پروانه بوم‌گردی در این استان خبر می‌دهد.

به باور او، با توجه به وضعیت بیکاری در استان مازندران، تعمیم و گسترش بوم‌گردی می‌تواند در اشتغالزایی و درآمدزایی بسیار تاثیر بگذارد. وی میزان اشتغال مستقیم ناشی از اجرای یک طرح بوم‌گردی را دو تا سه نفر اعلام می‌کند و می‌افزاید: اشتغال غیرمستقیم با تولید و فروش صنایع دستی و غذاهای محلی نیز در این طرح وجود دارد.

کمیل انتظاری