تصور جام‌جهانی بدون برزیل

گرچه هنوز تا امکان‌پذیر شدن چنین اتفاقی فاصله زیادی باقی مانده، اما وقتی بدانیم این تیم چگونه دو رقابت مهم آخر خود را با فضاحت به پایان برد یا آن‌که از وضعیتش در راه مسابقات انتخابی جام‌جهانی 2018 روسیه با خبر شویم، می‌پذیریم این یک سناریوی غیرمعقول نبوده و بعید نیست روزی به یک تراژدی دیگر در فوتبال برزیل تبدیل شود.

معضلی دامنگیر از گذشته

حتی هنوز هم می‌توانید برای پیدا کردن دلیل اوضاع بد این روزهای فوتبال برزیل و تیم ملی این کشور، به اتفاقاتی مظنون باشید که پیش از جام‌جهانی 2014 برای سله‌سائو رخ داد. خبرنگاری به نام جمیل چاد در کتاب تازه خود جدی‌ترین مشکل کنونی برزیل را فشار اقتصادی به وجود آمده از برگزاری جام‌جهانی می‌داند.

در این کتاب او مستندات زیادی از رشوه خواری‌ها و ولخرجی‌هایی که برای ساخت سازه‌ها در اماکن نامناسب انجام شده، ارائه کرده است که البته از دید وی این هزینه‌های چند صد میلیون پوندی در کشوری که اختلافات طبقاتی میان فقرا و ثروتمندان سر به آسمان می‌گذارد و می‌توانست این پول برای جبران این اختلاف سرمایه‌گذاری شود، مضحک است.

یکی از برجسته‌ترین ولخرجی‌های صورت گرفته برای ساخت ورزشگاه مانه گارینشا در برازیلیا بود؛ ورزشگاهی با هزینه 600 میلیون پوندی ساخته شد تا پس از ویمبلی به‌عنوان گران‌ترین ورزشگاه دنیا شناخته شود. حالا یک‌سال پس از جام‌جهانی گفته می‌شود این ورزشگاه به دفتر مقامات دولتی و پارکینگ اتوبوس‌ها تبدیل شده است. از سوی دیگر پلیس تحقیقات خود را در مورد رشوه‌خواری و فساد آغاز کرده و پیش‌بینی می‌شود در آینده منشأ بسیاری از این معضلات اقتصادی با ذات برگزاری جام‌جهانی در کشوری بحران‌زده گره بخورد. اگرچه در برزیل هنوز میراث فوتبال برای مردم این کشور مقدس و غیرقابل رقابت است.

انقلابی ناکام علیه ساختارها

جام‌جهانی برای وجهه فوتبال برزیل فاجعه بار بود، چراکه آنها در مسیری قرار گرفتند که آن مسیر به شب تلخ بلوهوریزنته می‌رسید؛ شبی که چیزی کمتر از آخرالزمان برای سرزمین قهوه نداشت.

بازی متکبرانه، خودخواهانه و درگیرانه که عمده اش به بازیکنی چون نیمار وابسته بود، به حدی که نبودش در آن شب، تیم را به انسان نابینایی بدل کرده بود که چیزی را نمی‌دید و زمانی متوجه شد می‌تواند خیلی چیزها را ببیند که خیلی دیر شده بود.

با این حال شکست 7 بر یک مقابل آلمان اکنون به خاطره تلخی تبدیل شده که فقط توانست تغییرات کوچکی در فوتبال برزیل به وجود بیاورد، اما نتوانست برای برطرف کردن مشکلات ریشه‌ای کاری کند.

چاد در بخشی از کتاب خود می‌نویسد پس از جام‌جهانی، لوئیز فیلیپه اسکولاری نیمکت سله سائو را ترک کرد و جایش را به یکی بدتر از خودش داد! نتایجی هم که او کسب کرد بهتر از اسکولاری نبود و به یاد داریم چگونه پیش از آن که در یک‌چهارم نهایی مقابل پاراگوئه تن به شکست دهند، در مرحله گروهی بازی مقابل کلمبیا را واگذار کردند. در حدفاصل جام‌جهانی تا کوپا آمریکا فدراسیون فوتبال برزیل از ساختار قدیمی فوتبال این کشور حمایت کرد تا عملا هیچ‌گونه انقلابی علیه این ساختار مورد انتقاد صورت نگیرد.

با وجود این دونگا هنوز روی صندلی خود نشسته است؛ بنابراین وقتی این تیم اولین بازی خود در مقدماتی انتخابی جام‌جهانی را با علم به این که شیلی تنها هشت بازی از 71 بازی خود مقابل برزیل را با پیروزی تمام کرده، به این تیم واگذار کرد، کسی شگفت زده نشد. در ادامه پیروزی خانگی مقابل ونزوئلا با گل‌های ویلیان که این روزها چه در سطح ملی و چه در سطح باشگاهی فراتر از انتظار کار می‌کند، بهترین نتیجه‌ای بود که طی مدت اخیر برای فوتبال برزیل رقم خورده است.

شانس بزرگ

در این میان مثبت‌ترین اتفاقی که برای برزیل رخ داده، آن است که رقیب دیرینه‌اش آرژانتین هم حال و روز خوبی ندارد. این تیم پس از پیروزی 6 بر یک مقابل پاراگوئه در نیمه نهایی کوپا آمریکا و باخت در ضربات پنالتی مقابل شیلی در فینال نتوانست به خوبی خودش را بازیابی کند و در شروع بازی‌های انتخابی پس از شکست مقابل اکوادور در خانه با پاراگوئه به تساوی بدون گل رسید تا فشارها بر خراردو مارتینو بیشتر و بیشتر شود.

لیونل مسی، سرخیو آگوئرو، کارلوس توز، ازکوئل گارای و پابلو زابالتا همگی این روزها وی را به دلیل مصدومیت تنها گذاشته‌اند. در بازی‌های اخیر ازکوئل لاوتزی و گونزالو هیگواین در کنار آنخل دی ماریا خط حمله آلبی سلسته را شکل داده‌اند. از همین رو، هر دو تیم به دنبال فرصتی برای نفس کشیدن و رهایی از فشار انتقادات هستند. تیم‌هایی که از فرصت بازی رو در رو استفاده نکردند و با تساوی یک ـ یک کارشان را پایان دادند.

در طرف مقابل دونگا در حالی این روزها را سپری می‌کند که رسانه‌ها آن‌قدر از وی عصبانی هستند که تولد 52 سالگی‌اش را طی روزهای اخیر تبریک نگفتند. به هر ترتیب، کاپیتان اسبق برزیل باید بپذیرد رسانه‌ها در حال حاضر در جنگ با او هستند، به‌خصوص از وقتی جفرسون، دروازه‌بان کهنه‌کار بوتافوگو را پس از آلیسون 23 ساله به گزینه دوم خود درون دروازه تبدیل کرد.

با در نظر گرفتن همه این مشکلات، برزیل، دونگا و ستاره‌های کم‌فروغ جوگوبونیتو در مسیر جام‌جهانی قرار دارند. از آن برزیلی که همیشه بالاتر از ده تیم آمریکایی جنوبی و زودتر به جام‌جهانی می‌رسید، خبری نیست؛ اما باید خوشبین باشیم پرافتخارترین تیم جهان برای اولین بار حضور در مهم‌ترین رقابت فوتبال دنیا را از دست ندهد.

منبع: گاردین

عرفان خماند