وام خرید آسمان خاکستری

خسارت‌های مالی و ناملایمات اجتماعی و سیاسی رکود اقتصادی ناشی از تحریم‌های ناعادلانه قابل درک است و مدیران ارشد کشور باید به فکر چاره‌ای برای برون‌رفت از این چالش باشند، اما اگر ارائه‌کنندگان بسته تشویقی خرید خودرو که خود نیز در خیابان‌های دود گرفته شهرها تردد می‌کنند، به آمار و ارقام عملکرد دولت‌ها در حمایت از توسعه حمل و نقل عمومی شهرها نگاهی بیندازند، تائید خواهند کرد که به آنچه تعهد داشته‌ایم، عمل نکرده‌ایم، ولی جای تعجب است که در این بزنگاه تبدیل تهدید به فرصت، چرا گزینه تعویض خودروهای فرسوده را روی میز نمی‌آوریم؟

با یک حساب ساده درمی‌یابیم روزانه ده‌ها میلیون لیتر سوخت اضافی مصرف می‌شود و همچنان آلودگی میلیون‌ها دستگاه خودروی فرسوده و حتی خودروهای نو که در تولید آلودگی با اسلاف خود رقابت می‌کنند، مهمان ریه شهروندان است.

در حالی که بیش از یک دهه از ورود دولت و مجلس به موضوع حذف و جایگزینی خودروهای فرسوده می‌گذرد، آمار خودروهای حذف شده کمتر نشانی از یک عزم جدی دارد.

هر سال تاخیر در حذف خودروهای فرسوده، طول عمر ناوگان را بالا می‌برد و ظاهرا افزایش کیفیت، ایمنی، کاهش آلودگی و از همه مهم‌تر کاهش مصرف سوخت نیز در دستور کار خودروسازان وطنی و دستگاه‌های مسئول قرار نمی‌گیرد.

در حالی خودروهای فرسوده عامل ایجاد حدود ۸۰ درصد آلودگی کلانشهرها معرفی می‌شود که بخش عمده‌ای از آنها تاکسی‌های فرسوده هستند، انتظار می‌رود مسئولان امر به جای افزودن خودرو به خیابان‌ها، خودروسازان را به بازار فراموش شده بیش از ۵۰ هزار تاکسی فرسوده در کشور هدایت کنند، اما با تاسف به نظر می‌رسد اتخاذ برخی تصمیمات برای حل یک مشکل، باعث وخامت چند مشکل دیگر و حتی ایجاد مشکلات جدیدترمی شود.

برای تحلیل دلایل استقبال کمرنگ خودروسازان از جایگزینی خودروهای فرسوده تخصص کافی ندارم، اما تردیدی ندارم که اتخاذ روش‌های موثر برای تسریع در خروج خودروهای پرمصرف و آلاینده از شهرها و نیز حمایت از حمل و نقل عمومی، در بلندمدت به نفع تمام مردم است. شاید با این تدبیر، گلایه‌مندی مردم کلانشهرها از سپردن مدیریت کیفیت هوا به «باد و باران» کاسته شود.

دکتر اصغر محمدی‌فاضل - رئیس دانشکده محیط‌ زیست / روزنامه جام جم