آزمون لغو تحریم‌ها

بر همین اساس دیروز اتحادیه اروپا با صدور بیانیه‌ای همه تحریم‌های اقتصادی‌ ـ مالی مرتبط با برنامه هسته‌ای ایران را لغو کرد. البته در بیانیه اتحادیه اروپا آمده است: «اجرایی شدن لغو تحریم‌ها همزمان با اعلام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی مبنی بر انجام تعهدات از سوی ایران خواهد بود.» همزمان باراک اوباما رئیس‌جمهور آمریکا نیز با اعلام روز آغاز اجرای توافق هسته‌ای ایران، دستور اتخاذ گام‌ها برای برداشتن تحریم‌های ایران را صادر کرد. او البته دستور داد «تحریم‌های ایران تا زمانی که وزیر خارجه آمریکا تائید کند ایران تعهدات خود را اجرا کرده است، برداشته نشود». رئیس‌جمهور آمریکا نهادهای این کشور را در این دستور خطاب قرار داده تا تمام اقدامات لازم برای اطمینان از اجرای فوری و موثر تعهدات آمریکا اتخاذ شود.

پیش از آن آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نیز با صدور بیانیه‌ای اعلام کرد، ایران اجرای داوطلبانه و مشروط پروتکل الحاقی را از زمان اجرایی شدن برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) آغاز می‌کند. در این بیانیه آمده است: «در 18 اکتبر 2015،‌ جمهوری اسلامی ایران به مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اطلاع داده که از روز اجرای برنامه جامع اقدام مشترک، به صورت مشروط پروتکل الحاقی توافق‌نامه پادمان را تا زمان تصویب آن توسط مجلس، اجرا کرده و کد اصلاح شده 1/3 تمهیدات تکمیلی توافق پادمان را نیز به صورت کامل اجرا‌ خواهد کرد.»

بیانیه مشترک موگرینی و ظریف درباره اجرای برجام

فدریکا موگرینی، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و محمدجواد ظریف، وزیر امورخارجه کشورمان نیز در بیانیه‌ای مشترک اعلام کردند که هر دو طرف به تعهدات خود جهت اجرای برجام متعهد هستد.

به گزارش ایسنا، براساس این بیانیه، کمیسیون مشترک ایران و گروه 1+5 روز دوشنبه (امروز) براساس توافق قبلی تشکیل جلسه خواهد داد تا اقدامات لازم را در این چارچوب انجام دهد. همچنین در این بیانیه قید شده آژانس تدابیر لازم را برای نظارت بر راستی‌آزمایی درنظر می‌گیرد.

عراقچی: لغو تحریم‌ها دومرحله‌ای است

همزمان با روز تصویب برجام، سیدعباس عراقچی، معاون وزیر امور خارجه کشورمان درباره روند لغو تحریم‌ها توضیح داد: «لغو تحریم‌ها دو مرحله دارد؛ مرحله اول به طور رسمی توسط شورای وزیران انجام خواهد شد و زیرساخت لغو تحریم‌ها صورت می‌گیرد اما اجرای آن در مرحله دوم رخ خواهد داد؛ مرحله‌ای که طرفین اقدامات خود را انجام داده و اجرای این «قانون لغو تحریم» روزی خواهد بود که به عنوان روز اجرایی شدن شناخته می‌شود.»

عراقچی با اشاره به اقداماتی که دو طرف باید انجام دهند، گفت: «ما یک‌سری اقدامات را در فردو، نطنز و اراک انجام خواهیم داد و آنها نیز مشغول تهیه یک‌سری پیش‌نویس‌ها و دستورالعمل‌ها برای شرکت‌ها و کمپانی‌ها و مکاتبه نامه‌های لازم در این زمینه خواهند شد.»رئیس سازمان انرژی اتمی نیز اعلام کرد، به احتمال قوی بتوانیم اقدامات خود را در چارچوب برجام طی هفته آینده شروع کنیم.

علی‌اکبر صالحی نیز به ایسنا گفت: برای شروع انجام اقدامات هسته‌ای مربوط به ایران در چارچوب برجام تا الان زمان دقیق و مشخص نداریم و البته زمان شروع این اقدامات را رئیس‌جمهور تعیین می‌کند.

تاکید هاموند بر برداشته شدن مشروط تحریم‌ها

در واکنش به فرارسیدن روز تصویب برجام، فیلیپ هاموند، وزیر خارجه انگلیس دیروز در پیامی اعلام کرد: امروز روز اجرای تفاهم هسته‌ای میان ایران و گروه 1+5، برنامه جامع اقدام مشترک، است. امروز روزی مهم برای یک توافق تاریخی و نشانگر حد اعلای یک دهه گفت‌وگو بین انگلیس، شرکای ما و ایران است. این [توافق] تضمین خواهد کرد که تسلیحات هسته‌ای خارج از دسترس ایران باقی خواهد ماند، بنابراین منطقه‌ای امن‌تر ایجاد شده و در عین حال فرصت‌هایی برای ایران پدید خواهد آمد تا با رفع تدریجی تحریم‌ها، بار دیگر به جامعه بین‌المللی بازگردد.

وی افزود: ایران اکنون باید نشان دهد که آماده انجام تعهدات خود است. اعتماد خوب است. کنترل بهتر است. تحریم‌ها فقط در صورتی برداشته خواهد شد که به تعهدات عمل شود.

برجام، فرصتی برای اعتمادزایی

بر این اساس چنان‌که دیروز علی شمخانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی کشورمان در دیدار وزیر امور خارجه آلمان تصریح کرد، آغاز مرحله اجرایی برجام را می‌توان «مقطعی بسیار مهم در ایجاد و تقویت اعتماد میان ایران و کشورهای غربی متخاصم» دانست. مقطعی که به گفته او، می‌تواند «تعامل سازنده در چارچوب تامین منافع مشترک و توجه به خطوط قرمز سیاسی، فرهنگی و اقتصادی تعیین شده» را به‌وجود آورده و «زمینه شکل‌گیری فصل جدیدی از همکاری‌های همه‌جانبه را فراهم کند».

همچنین آن‌طور که علاء‌الدین بروجردی رئیس کمیسیون امنیت‌ملی و سیاست خارجی مجلس تاکید کرده، اجرای برجام «ورود به مرحله تثبیت قدرت صلح‌آمیز هسته‌ای ایران» را ممکن می‌کند و «نرمش قهرمانانه‌ای که جمهوری اسلامی ایران انجام داد، موجب شد بتوانیم بدون محدودیت‌ها و فشارهای سیاسی و اقتصادی بین‌المللی، توانمندی فعالیت‌های صلح‌آمیز کشور را بالا ببریم.»

تاکید رهبر معظم انقلاب بر اهمیت مسائل پسابرجام

شرط‌گذاری مقامات غربی برای لغو تحریم‌ها که تاکنون بارها مورد تاکید قرار گرفته است، در شرایطی است که رهبر انقلاب در 12 شهریور امسال در دیدار اعضای مجلس خبرگان با اشاره به «مسائل پس از برجام» فرمودند: «این‌که نشستیم مذاکره کردیم، در بعضی از موارد کوتاه آمدیم، یک امتیازاتی دادیم، عمدتا برای این بود که تحریم‌ها برداشته بشود؛ اگر بناست تحریم‌ها برداشته نشود، پس معامله‌ای وجود ندارد، دیگر اصلا این معنا ندارد.»

افزون بر این، حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در همان دیدار به برخی ملاحظات در فضای پسابرجام اشاره کرده و فرمودند: «می‌گویند برجام فرصت‌هایی را ـ هم در داخل ایران و هم در بیرون از ایران و در منطقه ـ در اختیار آمریکا قرار داده؛ این را آمریکایی‌ها می‌گویند و جزو حرف‌های آنها است. عرض من به دوستان‌مان در دولت و در مسئولیت‌های گوناگون این است که اجازه‌ این فرصت‌طلبی را در داخل مطلقا به آمریکا ندهید؛ در خارج هم تلاش کنید که این فرصت‌ها در اختیار آمریکا قرار نگیرد.»

ایشان یک هفته بعد در دیدار اقشار مختلف مردم فرمودند: «آمریکا دشمنی خودش را پنهان هم نمی‌کند. بله، تقسیم وظایف می‌کنند؛ یکی لبخند می‌زند، یکی مصوبه علیه جمهوری اسلامی تهیه می‌کند و دنبال می‌کند؛ این به‌نحوی تقسیم وظایف است. دنبال چیزی به نام مذاکره‌ با ایرانند؛ [اما] مذاکره بهانه است، مذاکره وسیله برای نفوذ است، مذاکره وسیله برای تحمیل خواست‌هاست.»