خلاقیت و تنوع، رمز ماندگاری شبکه 3

با توجه به گذشت 22 سال از راه‌اندازی شبکه سه، فکر می‌کنید این شبکه در طول این سال‌ها تا چه میزان توانسته در راستای ماموریت خودش در حوزه جوانان گام بردارد؟

این ارزیابی بیشتر به عهده کارشناسان، متخصصان امر رسانه و مخاطبان است، اما من به عنوان عضو این خانواده باید بگویم این موضوع را باید در مقاطع و مدیریت‌های مختلف بررسی کرد. جعفر صافی مدیریت این شبکه را بعد از راه‌اندازی به عهده داشت و بعد از آن آقای پورمحمدی و آقای زین‌العابدین مدیر شبکه بودند و بنده هم از پارسال به عنوان مدیر شبکه منصوب شدم، اما می‌توان نتیجه گرفت شبکه سه به عنوان کانال آشیانه مطرح است، به دلیل این‌که اولین گزینه مخاطبان، شبکه سه است و اگر این شبکه برنامه‌ای مطابق آن لحظه مخاطب که تلویزیون را روشن کرده، نداشته باشد کانال را تغییر می‌دهد. رمز ماندگاری و محبوبیت این شبکه تنوع موضوع و ساختار برنامه‌هایش است. ضمن این‌که برنامه‌های جسورانه این شبکه بدعت‌گذار دیگر برنامه‌های تلویزیون بوده است. به عنوان نمونه موفقیت برنامه‌های کوله‌پشتی و ماه عسل در جذب مخاطبان به الگوی دیگر برنامه‌سازان تلویزیونی تبدیل شد. بنابراین معتقدم این شبکه بعد از چند سال به عنوان شبکه محبوب مخاطبان قلمداد می‌شود و حضورش در بطن خانواده‌ها دال بر این مساله است.

با توجه به این که جوانان سختگیر و تنوع‌طلب هستند، قبل از ساخت یک برنامه تا چه میزان تحقیقات میدانی انجام می‌شود تا برنامه‌های تولید شده مطابق با دغدغه‌ها و نیازهای مخاطبان باشد؟

بحث تحقیق و پژوهش اساس تولیدات رسانه‌ای باید باشد. متاسفانه این حلقه مفقوده ماست. من هم دستم بالاست و این ضعف را می‌پذیرم، اما باید قبول کنیم این مساله دلایل مختلف دارد. برخی مواقع به خاطر شرایط و محدودیت زمان تحقیق و پژوهش کافی انجام نمی‌شود و غیر از برنامه‌های روزانه مثل «نود»، «ماه عسل» و ... سایر برنامه‌ها فاقد جنبه پژوهشی هستند یا بنیه و توان کافی تحقیقاتی ندارند. در واقع فاصله‌ای در این باره چه در درون و چه در بیرون سازمان ایجاد شده است.

ما در حال حاضر متوجه آسیب‌ها شده‌ایم و تلاش می کنیم جلساتی با مرکز افکارسنجی خودمان، مرکز پژوهش قم، نهادهای خارج از سازمان، دانشگاه‌ها و محققان برگزار کنیم تا مقوله پژوهش به شکل جدی‌تر در برنامه‌ها دنبال شود. به همین دلیل در رویکرد جدید این کار را با بضاعت اندک و محدودیت‌های مالی جدی گرفتیم و این مساله شامل تولید برنامه‌های جدید همچون مردم چی می‌گن، اکسیر و... شده است.

شما اشاره کردید شبکه سه به عنوان شبکه آشیانه مطرح است، اما شبکه سه برخلاف این‌که زمانی در تولید و پخش مجموعه‌های نمایشی همچون خط قرمز، نرگس، ترانه‌ مادری و... زبانزد و پیشقدم بود، ولی الان فاصله گرفته است.

مجموعه‌های نمایشی مانند سایر ساختارها در اختیار شبکه بود و در ارتباط با رویکرد و نیازها مدیر شبکه و مدیر گروه به تفاهم می‌رسیدند. از آنجا که شبکه سه بینندگان زیادی داشت، به همین دلیل تهیه‌کنندگان، نویسندگان، کارگردانان و بازیگران حرفه‌ای‌تر راغب بودند با شبکه سه همکاری کنند و مدیریت شبکه هم فرصت کافی داشت تا از میان طرح‌ها بهترین‌ها را انتخاب کند، اما در حال حاضر این تمرکز از شبکه‌ها گرفته شده و در مرکز نمایش سیما طرح سریال‌ها بررسی می‌شود. بنابراین خلاقیت‌های خاص شبکه کاهش یافته است.

گرچه این مساله می‌تواند آسیب بزند، اما برکاتی هم دارد که باید از مسئولان امور نمایشی سیما قدردانی کرد؛ زیرا در این بحران مالی از ریخت و پاش‌های مالی جلوگیری و هزینه ساخت سریال‌ برای همه شبکه‌ها ساماندهی شده است.

دیگر یک تهیه‌کننده نمی‌تواند همزمان برای دو شبکه مختلف آثار نمایشی بسازد. نرخ دستمزدها متعادل و یکسان شده است. در گذشته برخی مواقع پیش می‌آمد یک بازیگر همزمان در دو یا سه سریال در شبکه‌های متفاوت حضور داشت، ولی الان این مساله هم در حال پیگیری است.

حالا در شش ماهه دوم شاهد سریال‌های خوبی از شبکه سه خواهیم بود؟

فصل دوم سریال «در حاشیه» با شروع ماه ربیع از شبکه سه پخش می‌شود. با توجه به این‌که پروسه تولید یک سریال از مرحله طرح تا زمان پخش زمانبر است، به همین دلیل از پایان امسال پخش سریال‌های خوب شروع می‌شود. برای نوروز امسال هم دو طرح خوب داریم و احتمال دارد سریال نوروز را مرضیه برومند کارگردانی کند.

در مجموع مخاطبان در سال 95 می‌توانند شاهد رشد سریال‌های خوب شبکه باشند. در شش ماهه دوم امسال روی تنوع برنامه‌های ترکیبی در ساختارهای مختلف اعم از مسابقه، مستند و گفت‌وگو کار کردیم که کم‌هزینه‌تر هستند.

شبکه سه از تولید طنز و سریال‌های اجتماعی 90 شبی هم فاصله گرفته است. در این باره قرار است چه اقدامی انجام دهید؟

برای این مورد هم چند ایده خوب داریم. ساخت سریال‌های اجتماعی 90 شبی مقرون به صرفه است و استراتژی درستی است که مخاطبان را در طول یک فصل با یک مجموعه همراه کنیم. سریال کیمیا در حال حاضر از شبکه دو پخش می‌شود که بیشتر از یک فصل مخاطبان را درگیر می‌کند، اما برای ساخت مجموعه‌های 90 شبی با یک مشکل روبه‌رو می‌شویم و این که چنین تولیداتی باعث می‌شود فقط کار به دو یا سه تهیه‌کننده سپرده شود و دیگر تهیه‌کنندگان حرفه‌ای که طرح‌های خوب هم دارند، بیکار بمانند. به همین دلیل ما باید این مساله را هم در نظر بگیریم. ضمن این که برخی مخاطبان هم حوصله ندارند شاهد کارهای طولانی باشند، ولی در مجموع تولید سریال‌های اجتماعی و طنز 90 شبی در اولویت کارهای ماست.

رقیب شبکه سه کدام شبکه است؟

ما رقیب یکدیگر نیستیم، بلکه یک خانواده هستیم. رقابت مثبت نیازمند هزینه است و در این شرایط بحران مالی که سازمان صدا و سیما با آن دست و پنجه نرم می‌کند، هزینه کردن یک خطای استراتژیک است، چون از طرف دولت حمایت لازم را نداریم. مردم و مسئولان باید بدانند سازمان صدا و سیما هزینه‌بر است نه درآمدزا. در واقع ما باید هزینه کنیم تا محصولی ساخته شود و بتوانیم فرهنگ‌سازی کنیم. به همین دلیل در شرایط حاضر ما باید رقابت را کنار بگذاریم و هم‌افزایی داشته باشیم.

چرا تعداد مسابقات میدانی در شبکه کم شده است؟

مسابقه میدانی سیمرغ بعد از ماه ربیع رونمایی خواهد شد. ضمن این‌که به بهانه دیدن ایران مسابقه رالی خانوادگی را سال 95 خواهیم داشت که حتماً برای مخاطبان تماشایی است.

آیا تولید مستندهای متنوع با محوریت جوانان در دستورکارتان قرار دارد؟

ما برای شش ماهه دوم سال چند مستند خوب داریم. برنامه جدید «تا انتها» هم اختصاص به پخش مستندهای اجتماعی دارد و سه روز بعد از پخش مستند، مناظره‌ای با حضور کارشناسان در ارتباط با پدیده‌‌های اجتماعی پخش می‌کنیم.

مستند پرتره از نخبگان جوان هم تولید و پخش می‌کنید؟

تلاش ما این است تا با بهره بردن از ساختارهای جدید به موضوعات از زوایای مختلف نگاه کنیم تا بتوانیم توانمندی‌های جوانان را در قالب تصاویر جذاب به مردم نشان دهیم.

در حال حاضر شبکه سه نود ورزشی و سینمایی دارد، آیا در حوزه موضوعات اجتماعی هم قصد دارید برنامه نود داشته باشید؟

برنامه تا انتها به گونه‌ای نود اجتماعی است. ما برنامه‌های متنوعی با موضوع دغدغه‌های جوانان و نیازهایشان تولید می‌کنیم. شاید نام آن نود نباشد، اما برنامه‌هایی هستند که مباحث چالش‌برانگیز را بررسی می‌کنند. قصد داریم در حوزه موضوعات اقتصادی و رشته‌های ورزشی به غیر از فوتبال هم برنامه‌هایی متنوعی برای مخاطبان تهیه کنیم.

شبکه سه برای جذب مجریان جوان پیشقراول بود، ولی چند سالی است که چهره جدید کمتر معرفی می‌کند. گرچه مجری برنامه مردم چی می‌گن چهره جدیدی است، اما برای جذب مجریان جدید اقدامی انجام داده‌اید؟

زمانی که من مدیر گروه اجتماعی شبکه سه بودم، فرزاد حسنی، احسان علیخانی و دوستان دیگری را جذب کردیم که تبدیل به فرصتی برای رسانه شدند. برنامه ما این بود که این مساله تداوم داشته باشد. در حال حاضر براساس نیازهای شبکه از کسانی که درخواست اجرا دادند یا خودمان آنها را شناسایی کردیم، آزمون می‌گیریم و افراد انتخاب‌شده آموزش می‌بینند تا به لحاظ فن بیان توانایی‌های لازم را داشته باشند.

خروجی این آزمون را چه زمانی خواهیم دید؟

ان‌شاءالله‌ تا پایان امسال یک یا دو چهره جدیدرا برای اجرا معرفی خواهیم کرد.

فاطمه عودباشی

رادیو و تلویزیون