لطمه‌ای که از فاضلاب می‌خوریم

در کنار آبیاری سبزیجات با فاضلاب، مشکل دیگر هدایت فاضلاب‌های تصفیه‌نشده به مزارع کشاورزی است که مشکلی قابل ملاحظه است. اگر فاضلابی که مزارع را آبیاری می‌کند، از نوع فاضلاب‌های شهری باشد از بابت 3 موضوع باید نگران بود؛ یکی وجود عناصر سنگین در آن، دیگری وجود نیترات‌ها و سوم بار میکروبی آن. آبیاری مزارع در درازمدت با فاضلاب‌های تصفیه نشده شهری سلامت و امنیت محصولات کشاورزی را به خطر می‌اندازد و در نهایت به تهدیدی برای سلامت مصرف‌کنندگان این محصولات تبدیل می‌شود.

موضوع زمانی حاد می‌شود که این فاضلاب‌ها در مسیر با فاضلاب‌های صنعتی مخلوط شوند و حجم زیادی از مواد آلاینده شیمیایی ازجمله فلزات سنگین و موادآلی غیرقابل تجزیه را به مزارع منتقل کنند. فاضلاب‌های صنعتی در درازمدت باعث تجمع مواد سمی و نمک‌ها در خاک می‌شوند و به احتمال زیاد‌ این آلودگی‌ها را به محصولات کشت شده نیز منتقل می‌کنند، محصولاتی که برای انسان مضر هستند. البته اثرات منفی فاضلاب‌های صنعتی بر محصولات کشاورزی در درازمدت بروز می‌کند، ولی تبعاتی که برجا می‌گذارد سنگین و هزینه‌بر است. مثلا در این فاضلاب‌ها عناصری همچون کادمیوم‌ مس، منگنز، سرب، روی و نیکل وجود دارد که هر کدام موجب امراضی می‌شوند. مانند مس که تجمع بیش از حد آن در بدن موجب بیماری ویلسون (بیماری ناشی از تجمع مس در کبد یا مغز) می‌شود.

به همین دلایل است که کارشناسان کشاورزی با آبیاری هر محصولی ازجمله آنهایی که تازه خوری دارند یا آنهایی که پخته مصرف می‌شوند، مخالفند و تاکید دارند که وزارت نیرو به عنوان متولی تامین آب سالم موظف به حذف آبیاری با فاضلاب خام، فرآوری فاضلاب و سپس تحویل به بخش کشاورزی است.

یحیی ابطالی‌‌

معاون سازمان حفظ نباتات