سینما در سیما

فضیلت فراموشی

احمدرضا معتمدی از کارگردانان مطرح اما گزیده‌کار سینمای ایران است. نگاهی به کارنامه کاری وی در قالب پنج فیلمی که تا کنون ساخته هم خود گواهی است بر این امر که او احتمالا دغدغه‌هایی مهم‌تر از کمیت و تعدد آثار را در ساخته‌هایش مورد توجه قرار می‌دهد. از هبوط و زشت و زیبا و دیوانه‌ای از قفس پرید گرفته تا فیلم بی‌قاعده‌ قاعده‌ بازی و این آخری هم آلزایمر که آخرین اثرش تا به اینجای کار محسوب می‌شود.

کد خبر: ۸۳۵۵۷۲

معتمدی که خود در رشته دکترای فلسفه دانشگاه تهران تحصیل کرده، نگاه فلسفی و هستی‌شناسانه‌اش را از زندگی به دنیای فیلم‌ها و شخصیت‌هایی که خلق کرده هم سرایت داده و آثاری تجربه گرا با معانی تفکر‌برانگیز را در سینمای ایران از خود به‌جا گذاشته است.

آلزایمر داستان زنی به نام آسیه (با بازی مهتاب کرامتی) است که همسرش را سال‌ها قبل طی یک حادثه تصادف از دست داده و جنازه سوخته‌اش را به وی تحویل داده‌اند. آسیه در اثر فشارهای روحی ناشی از این اتفاق توسط بستگان همسرش به آسایشگاه روانی منتقل شده و حالا بعد از بیست سال به‌طور پنهانی تصمیم می‌گیرد آگهی گم شدن همسرش را در روزنامه‌ها منتشر کند، اتفاقی که موجب پیدا شدن شخصیتی مرموز (با بازی خوب مهدی هاشمی) در زندگی‌اش می‌شود. این فیلم در واقع داستان فراموشی و از یاد بردن شخصیت‌هایی است که خود مدت‌هاست هویت خود را از یاد برده‌اند. آدم‌هایی که مدام گم و دوباره پیدا می‌شوند و جدالی که بر سر شناخت این شخصیت‌ها صورت می‌گیرد. درست مثل سکانس‌های مربوط به درگیری‌های آسیه و برادر شوهرش (با بازی مهران احمدی) بر سر اثبات هویت این همسر گمگشته و بگو مگوهایی که با هم پیدا می‌کنند.

آلزایمر بازی‌های خوبی هم دارد که مدیون حضور بازیگران مطرح و شناخته شده سینمای ایران در آن است. مهتاب کرامتی که مدت‌هاست سراغ نقش زنان در هم شکسته و بحران‌زده رفته است (آخرین موردش فیلم عصر یخبندان محسن کیایی که بتازگی در حال اکران است) در به تصویر کشیدن شخصیت آسیه و آسیب‌های روحی و ذهنی‌اش موفق عمل کرده است. انتخاب مهدی هاشمی در نقش شخصیت گمشده و حواس‌پرت داستان با بازی دلنشین و همیشه شیرینش در لحظاتی از قصه که لحن آن به سمت طنز گرایش پیدا می‌کند کاملا بجاست و اتفاقا سیمرغ بلورین بهترین بازیگر مرد آن سال جشنواره را هم برایش به ارمغان آورد. دیگر بازیگران فیلم ازجمله مهران احمدی و فرامرز قریبیان و حمید ابراهیمی هم نقش‌آفرینی‌های خوبی داشته‌اند. این انتخاب بازیگران مطرح در آثار احمدرضا معتمدی اتفاق تازه‌ای نیست و تقریبا تمام ساخته‌های پیشینش پرستاره بوده‌اند. هرچند این حضور ستارگان تضمینی برای فروش بیشتر آن نبوده و شاید بتوان گفت دلیل اصلی عدم اقبال فیلم در بین مخاطبان عام به‌خاطر محتوای کار است که در لحظاتی مخاطب را در برزخ جدی یا شوخی بودن فیلم نگه می‌دارد و از این جهت لحن یکدست و روانی را برای پیشبرد داستان انتخاب نمی‌کند. اتفاقی که به دلیل رویکرد و نگاه فلسفی همیشگی معتمدی رخ داده و اینجا هم به نوعی مفاهیم انسان گم شده در زندگی امروز و عدم شناخت متقابل انسان‌ها از یکدیگر را به چالش می‌کشد و مخاطب را به تفکر وا‌می‌دارد. به نظر می‌رسد هرچند سعی شده فیلمنامه خوبی برای کار نوشته شود، اما تا انتها تکلیف این تعلیق در داستان مشخص نشده و پایان‌بندی کار هم کمکی به مخاطب برای برطرف کردن سوالاتش نمی‌کند. با این حال آلزایمر با وجود تمام اشکالاتش فیلمی است که با بازی خوب بازیگرانش تا انتها مخاطب را همراه خود نگه می‌دارد و قطعا دیدن و فکر کردن به آن می‌ارزد.