بسیاری از کارشناسان اقتصادی درباره این روند معتقدند، بازارهای مالی بسیاری از کشورهای جهان در حالت خرسی هستند و روند نزولی به خود گرفتهاند. اصطلاح اقتصادی حالت خرسی معمولا برای توصیف روند کاهشی بازارهای مالی که افت بیش از 20 درصدی نسبت به پیک قبلی را تجربه کردهاند، به کار برده میشود.
در این باره کارشناسان اقتصادی با اشاره به ادامه روند نزولی بازارهای مالی برای دوماه آینده میگویند: نباید فراموش کنیم اکنون روند جهانیشدن اقتصاد مدتی است شروع شده و به همین دلیل با ایجاد بحران در اقتصادهای مطرح مثل چین، بدون تردید زنجیرهای از اتفاقات در سراسر جهان دیده میشود. اکنون بحران اقتصادی چین جهانی شده و در حال گسترش به بازارهای مالی کشورهای مختلف است.
1ـ چین، ترسناکترین بحران اقتصادی: بررسیها نشان میدهد در پی بروز بحران مالی، بورس شانگهای نسبت به دوران طلایی خود اکنون 42 درصد سقوط راتجربه کرده است. این در حالی است که پکن با استفاده از راهکارهای متفاوتی سعی دارد اوضاع را کنترل کند، اما تاکنون نهتنها در این زمینه موفق نبوده، بلکه صرفا باعث بحرانیتر شدن اوضاع اقتصاد دیگر کشورها شده است. از سوی دیگر ، کاهش رشد اقتصادی چین و همچنین کاهش ارزش یوآن باعث شده بسیاری از کارخانهها کمترین فعالیت اقتصادی خود را در شش سال گذشته داشته باشند و گروه زیادی از کارگران به امید روزهای بهتر، مراکز تجاری را به قصد روستاها و زادگاه خود ترک کنند.
2ـ روسیه، از تحریم تا کاهش قیمت نفت: روسیه یکی از بزرگ ترین تولید کنندگان نفت در سطح جهان امروز درگیر مسائل مختلفی برای حفظ اقتصاد خود شده است. از طرفی بحران سیاسی اوکراین که باعث افزایش تحریمهای اتحادیه اروپا نسبت به اقتصاد این کشور شده، به مشکلات اقتصادی روسیه دامن زده و از طرفی کاهش هر روزه قیمت نفت، درآمدهای نفتی سرزمین تزارها را به چالش کشیده است. گزارشها از اقتصاد این کشور حاکی از بروز بیکاری گسترده در روسیه نسبت به سال گذشته و کوچک شدن 4/3 درصدی اقتصاد آن کشور است. این درحالی است که کاهش ارزش روبل روسیه تبادلات اقتصادی روسیه با دیگر مناطق جهان را تهدید کرده و مانع گسترش تجارت میان روسیه و دیگر کشورها بوده است.
3ـ عربستان و بازارسهام نزولی: حالت خرسی به عنوان یکی از نشانههای اقتصاد بیمار در اقصی نقاط دهکده جهانی این بار سر از عربستان درآورده و باعث کاهش قابل توجه بورس این کشور شده است. این مشکل توانسته بودجه سالانه عربستان را به منظورتامین هزینههای جاری و تامین سرمایهمورد نیاز برای پروژههای عمرانی به چالش کشیده و مانع اجرای سیاستهای دولت عربستان از جمله اشتغالزایی و همچنین پرداخت کامل یارانهها باشد. این اتفاق باعث شده حتی کارشناسان اقتصادی پیشبینیکننده این کشور ثروتمند در منطقه اکنون به فکر دریافت وام از صندوقهای بینالمللی است.
4ـ برزیل، آتشی در آمریکا جنوبی: اگرچه برزیل برای دو رویداد ورزشی مهم جهان همواره در صدر اخبار بوده، اما این بار مشکلات اقتصادی و افزایش بیکاری و فساد اقتصادی باعث شده باز هم نام برزیل در صدر اخبار قرار گیرد. کاهش بهای کالاها از یک طرف، وابستگی اقتصاد این کشور به نفت درعین ارتباط گسترده تجاری با چین توانسته خرسهای نگرانکننده اقتصادی را به بازارهای مالی و اقتصادی برزیل روانه کند. کارشناسان اقتصادی، برزیل را بهعنوان یکی از بزرگترین متضررهای کاهش رشد اقتصادی چین میدانند.
5 ـ آرژانتین در صف نزولیهای جنوب: براساس آمارها و اطلاعات بانک جهانی آژانتین همواره با مشکلات اقتصادی از جمله فساد و بیکاری دست و پنجه نرم میکرده و سال 2001 میلادی به عنوان بالاترین رقم درجهان، این کشور دارای 95 میلیارد دلار کسری بودجه شده بود. اما این کسری بودجه با همکاری شرکای تجاری سنتی این کشور به نوعی مدیریت شد تا وقتی از ابتدای سال 2014 میلادی شرکای سنتی تجاری آرژانتین یعنی چین و روسیه خود دچار مشکلاتی عمده در اقتصاد شدند و در نهایت، بیماری اقتصاد آرژانتین دوباره عود کرد و اکنون در بحرانی غیرقابل انکار به سر میبرد.
6 ـ هنگکنگ؛ بازار سنتی جنوب شرق آسیا در نگرانی: شاید برای سالهای طولانی اقتصاد هنگکنگ نمادی از توسعه و قدرت و نفوذ اقتصادی چین یا حتی بخش عمدهای از آسیای جنوب شرقی بوده است. اما این نماد اقتصادی اکنون از آوریل گذشته شاهد افت 24 درصدی در بازارهای مالی خود بوده و به نوعی موقعیت نمادین خود را در اقتصاد بینالمللی کمرنگ کرده است.
7 ـ تایوان، حلقهای گسسته: براساس عرفی سنتی، بسیاری از بازارهای مالی و فعالان اقتصادی، تایوان را بهعنوان حلقه رابط میان اقتصادهای اندونزی، مالزی، سنگاپور و تایلند میدانستند و با استفاده از اطلاعات موجود در این زمینه دست به انتخاب سیاستهای اقتصادی خود میزدند. در حالی که تقریبا از نیمه دوم سال جاری میلادی این حلقه به دلیل مشکلات مالی در همه بازارهای منطقه گسسته شد و دیگر نمیتوان براساس نمادهای مالی آن تصمیم گرفت.
8 ـ ترکیه، پل ترک خورده: بازارهای مالی ترکیه بهعنوان پل ارتباطی میان آسیا و اروپا به دلیل مشکلات داخلی و سیاسی رو به افول گذاشته و همین مسأله باعث شده میزان سرمایهگذاریهای خارجی در سرزمین عثمانی به حداقل خود طی پنج سال گذشته برسد. این درحالی است که براساس اطلاعات موجود روند خروج سرمایه از این کشور روبه افزایش بوده به صورتی که تنها طی ماه گذشته میلادی براساس آمارها چهار میلیارد دلار سرمایه از این منطقه به سمت خارج از مرزهای عثمانی حرکت کرده است.
9 ـ آلمان، آتش زیرخاکستر: با توجه به اخبار نگرانکننده اقتصادی در قاره سبز از مشکلات اقتصادی برخی کشورهای عضو اتحادیه اروپا، اما آمارهای موجود درباره آلمان ذهن اقتصاددانان را به خود مشغول کرده، چون این نگرانی وجود دارد که آلمان آتش زیر خاکستر بحران اقتصادی جدید در اروپا باشد؛ چرا که همواره سایه سنگین بحران مالی دومین اقتصاد بزرگ جهان ـ چین ـ بر شرکتهای آلمانی وجود دارد و در صورت ناتوانی دولت در کنترل اوضاع، بحرانی گسترده اقتصاد ژرمنها را فرا گیرد.
بازار گاوی و خرسیبازار گاوی و خرسی از جمله واژههایی هستند که بارها در توصیف وضعیت بازارهای مالی و اقتصادی شنیدهایم. اما بسیاری از ما ریشه این کلمات یا دلیل استفاده از آنها را در اقتصاد نمیدانیم.
بازار گاوی و خرسی چیست؟
براساس تعاریف علمی برای مشخص کردن شرایط و وضعیت بازارهای مالی، کارشناسان از دوواژه بازار گاوی وخرسی استفاده میکنند. به عبارت ساده، وقتی بازار رو به رشد باشد و قیمت سهام روندی صعودی دارد میگویند بازار گاوی است؛ چون گاو نمادی از فربه شدن و رو به رشد بودن با تغذیه بیشتر است. این در حالی است که اگر قیمت سهام روندی نزولی داشته و رکود اقتصادی حاکم شده باشد، بازار خرسی است؛ چون خرس به خواب زمستانی فرو میرود و همه چیز حالت سکون و بیحرکتی به خود میگیرد.
خصوصیات بازار گاوی و خرسی
عرضه و تقاضای سهام: در بازار گاوی تقاضا برای خرید بسیار زیاد است و عرضه بندرت صورت میگیرد. به عبارت دیگر، سرمایهگذاران با امید به آینده رو به رشد بازار، اقدام به خرید سهام جدید میکنند و فروشندگان نیز تمایلی برای فروش ندارند. عکس این ماجرا در بازار خرسی حاکم است و عرضه افزایش و تقاضا بشدت کاهش مییابد.
روانشناسی سرمایهگذار: روند بازار و جو روانی حاکم بر سرمایهگذاران تاثیری دوجانبه بر یکدیگر دارند. برای فهم بیشتر، رابطه اقتصاد و سیاست را در نظر بگیرید. تصمیمات سیاسی بر اقتصاد جامعه تاثیرگذار است و از طرف دیگر، شرایط اقتصادی بسیاری از تصمیمات سیاسی را تحت تاثیر قرار میدهد. با این تفاسیر، در بازار گاوی بیشتر افراد به امید کسب سود بیشتر در بازار سرمایهگذاری میکنند؛ اما در بازار خرسی، جوی منفی بر بازار حاکم است و همین مسأله رمقی برای سرمایهگذاران به منظور خرید سهام جدید باقی نمیگذارد. عکس این اتفاق نیز ممکن است به عبارتی اخبار ناخوشایند میتواند به بازار خرسی منجر شود و در مقابل، اخبار خوب بازار گاوی را رقم زند.
نکته قابل توجه در ارتباط با بازار گاوی و خرسی، عدم نگاه کوتاهمدت به روند بازار است. افت قیمتها در یک روز یا یک هفته یا افزایش آنها از بازار خرسی و گاوی نشانی نیست؛ بلکه آنچه نوع بازار را مشخص میکند، روند بلندمدت آن است. مثلا ممکن است در دو هفته اخیر روند، بیانگر بازار گاوی باشد، در حالی که طی دو سال اخیر روند بازار حاکی از بازار خرسی است.
منبع: سی ان ان مانی /26 آگوست2015
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد