ضرب‌الاجل وزیر بهداشت برای ساماندهی آب‌های معدنی

این روزها حتی در بسیاری از مغازه‌ها، جعبه‌های آب معدنی در مقابل تابش مستقیم آفتاب قرار می‌گیرد و به اعتقاد کارشناسان، همین کار سلامت آب‌های معدنی را به خطر انداخته است. بعضی اوقات هم به نام آب معدنی، آب آشامیدنی معمولی به خریدار فروخته می‌شود.

یعنی شاید سلامت این نوع آب‌های آشامیدنی مشکلی نداشته باشد، ولی با اسم آب معدنی و با نرخ آن، آب معمولی فروخته می‌شود.

این وسط، بسیاری از فروشندگان دستگاه‌های تصفیه آب هم از این آب گل‌آلود ماهی می‌گیرند و با نام آب سالم و تصفیه شده، دستگاه‌های خود را آب می‌کنند.

تردید در سلامت آب‌ها، از آب معدنی گرفته تا آب آشامیدنی و تقلب‌های رایج در این بازار، حالا به دغدغه‌ای عمومی تبدیل شده و متولیان نظام سلامت را هم به واکنش فوری واداشته اشت.

وزیر بهداشت: یک ماه وقت دارید

به خطر افتادن سلامت آب، تهدید جدی برای سلامت مردم است که هر لحظه تعلل در این حوزه، بازی با جان و سلامت مردم تعبیر می‌شود. بر همین اساس، وزیر بهداشت به سازمان غذا و دارو یک ماه فرصت داده تا این سازمان مشخص کند کدام آب‌های بطری شده، واقعا آب معدنی است و کدام‌ها نیست و آیا بطری و بسته‌بندی آنها برای سلامت انسان مضر هست یا نه.

آن طور که حسن هاشمی به ایرنا گفته است، «با توجه به اطلاعاتی که در مورد وضعیت نابسامان آب‌های بطری شده در کشور به دست آمده است، به سازمان غذا و دارو یک ماه فرصت دادم تا بعد از بررسی کارشناسی مشخص کنند از بین آب‌های بطری شده موجود در بازار، کدام‌ها واقعا آب معدنی است و کدام‌ها آب‌های دیگری است که به نام آب معدنی به مردم عرضه می‌شود.»

حتی در مورد آب‌های بطری شده هم وزیر بهداشت بصراحت اعلام کرده که «درخصوص آب‌های چند منطقه خاص که اطلاعات آن را داریم، مشخص شده که اطلاعات مندرج روی بسته‌بندی با محتوای آن یکسان نیست و باید با بررسی دقیق کارشناسی جلوی سوء‌استفاده تولیدکنندگان این اقلام گرفته شود.»

حتی درِ بطری‌ها هم محل اشکال است

علاوه بر آب‌های معدنی، حتی خود بطری و درِ آن نیز به اعتقاد وزیر بهداشت، ممکن است از موادی ساخته شود که برای سلامت انسان مضر باشد: «در این زمینه کار کارشناسی در وزارت بهداشت انجام شده و اطلاعات اولیه آن موجود است. من نیز از سازمان غذا و دارو خواسته‌ام ظرف یک ماه آینده گزارش دقیقی در مورد وضعیت بسته بندی و مواد مورد استفاده در این بطری‌ها نیز ارائه کنند تا بر اساس آن برخوردهای قانونی صورت گیرد.»

حالا باید دید آیا این ضرب الاجل یکماهه وزیر بهداشت در مقام عمل هم جدی گرفته می‌شود یا این که کاسبان آب‌های معدنی، بدون هیچ مزاحمتی به تخلفات خود ادامه خواهند داد؟

4 کارگروه در حال بررسی سلامت آب‌های معدنی

ضرب‌الاجل یکماهه وزیر بهداشت را می‌توان جدی‌ترین اقدام برای ساماندهی بازار آشفته صنایع فرآورده‌های خوراکی و آشامیدنی به حساب آورد.

حسین رستگار، مدیرکل آزمایشگاه‌های مرجع سازمان غذا و دارو در گفت‌وگو با جام‌جم، یادآوری می‌کند که برای تحقق خواسته‌های وزیر بهداشت و رفع دغدغه‌های مردم درباره سلامت آب، طرح ملی مبارزه با آلاینده‌ها آغاز شده و چهار کارگروه برای بررسی آب‌های معدنی هم تشکیل شده است.

رستگار می‌گوید از همه دانشگاه‌ها هم خواسته ایم که آب‌های معدنی مجوزدار را بررسی کنند و بر همین اساس، معاونت‌های غذا و دارو در دانشگاه‌های علوم پزشکی پیوسته در حال رصد آب‌های معدنی موجود در بازار هستند.به گفته این مقام مسئول، نتیجه فعالیت این کارگروه‌ها ظرف یک ماه آینده مشخص خواهد شد و بر اساس آن، متخلفان شناسایی و با آنها برخورد می‌شود.

آب‌های معدنی با برند تقلبی

اگر اخبار را پیگیری کرده باشید، احتمالا شما هم درباره متخلفانی شنیده‌اید که در باغ‌ها و ملک‌های شخصی خود، بطری‌های آب را پر می‌کنند و با چاپ برچسب یک برند مجوزدار، آب آشامیدنی معمولی را به نام آب معدنی به بازار عرضه می‌کنند. حتی خیلی اوقات، شرکت‌های مجوزدار هم، آب آشامیدنی را به نام آب معدنی به فروش می‌رسانند.

مدیرکل آزمایشگاه‌های مرجع سازمان غذا و دارو عنوان می‌کند که این سازمان به دلیل کمبود نیروی ناظر، نمی‌تواند در همه نقاط حضور داشته باشد؛ بنابراین از مردم می‌خواهیم در وهله اول از خرید محصولات مشکوک خودداری کنند و در وهله دوم، موارد مشکوک را به این سازمان اطلاع دهند.

لزوم همکاری بین نهادهای مسئول

نظارت بر کیفیت هر محصول غذایی و آشامیدنی که بسته بندی شده باشد، به عهده سازمان غذا و داروی وزارت بهداشت است؛ اما مدیرکل آزمایشگاه‌های مرجع این سازمان تاکید دارد که نظارت بر سلامت آب‌های معدنی موجود در بازار، نباید فقط به عهده یک نهاد بیفتد، بلکه باید همه سازمان‌ها و نهادهای مسئول مثل محیط زیست، آبفا، اداره اماکن، بهداشت محیط، نیروی انتظامی و حتی مردم، کمک کنند تا با این معضل برخورد کنیم.

به باور رستگار، ارتقای سلامت آب‌های بسته‌بندی شده، نیاز به عزمی ملی دارد که فقط هم کار یک نهاد و دو نهاد نیست.

هیچ دستگاه تصفیه آبی مجوز ندارد

فروشندگان دستگاه‌های تصفیه آب با ادعای تحویل آب سالم و آشامیدنی، تلاش می‌کنند در این وضعیت تردید و دودلی درباره سلامت آب‌های آشامیدنی، به هر طریقی که شده نیاز مخاطبان را برآورده کنند. اما حسین صفوی، مدیرکل تجهیزات و ملزومات پزشکی سازمان غذا و دارو در گفت‌وگو با جام‌جم بصراحت تاکید می‌کند که این سازمان به هیچ دستگاه تصفیه آبی مجوز نداده است و هر تبلیغی که در این زمینه صورت می‌گیرد، غیرقانونی است و صرفا به منظور سودجویی انجام می‌شود.

با وجود این اظهارنظر صریح، هم‌اکنون خرید و فروش، تبلیغات و حتی خدمات پس از فروش این دستگاه‌ها خیلی راحت و بی‌دردسر از سوی فروشندگان انجام می‌شود.

لزوم اطلاع‌رسانی عمومی در حوزه سلامت آب

غلامرضا شقاقی - رئیس اداره آب و فاضلاب وزارت بهداشت

برای انتخاب بطری‌های آب معدنی، باید دقت و احتیاط زیادی اعمال شود و حتی اگر یک سری از ظرف‌های آب معدنی در مقابل نور آفتاب، ایجاد مشکل می‌کند، باید این موضوع روی بطری‌های آب معدنی درج شود و این اطلاعات می‌بایست به همه مردم ابلاغ شود.

درخصوص دستگاه‌های تصفیه آب و تبلیغاتی هم که برای فروش این دستگاه‌ها انجام می‌شود، باید در نظر داشت که هیچ ارگان و نهاد رسمی سلامت این دستگاه‌ها را تائید نکرده و هیچ استاندارد مشخصی برای این دستگاه‌ها تعریف نشده است. حتی برخی دستگاه‌های تصفیه آب، املاح آب را کاهش می‌دهد؛ آن هم املاحی که برای سلامتی انسان مفید هستند.

بارها اعلام کرده ایم که آب‌هایی که در شبکه عمومی از سوی شرکت‌های آب و فاضلاب تامین می‌شود، از سوی معاونت‌های بهداشتی دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور کاملا نظارت می‌شود. بنابراین ما معتقدیم این آب ها، نیازی به تصفیه اضافی ندارد و حتی در صورت لزوم، این کار توسط خود تامین کنندگان آب انجام خواهد شد.

گاهی مشکل از فرسودگی تاسیسات است

«وجود هرگونه بو، رنگ یا طعم در آبی که از شیر منازل خارج می‌شود بر اثر فرسودگی تاسیسات داخل ساختمان است که دستمایه فرصت طلبی فروشندگان دستگاه‌های تصفیه آب شده است. دستگاه تصفیه آب فقط برای شهرهای جنوبی کشور است که آب شور را تصفیه و خوردنی کند.» اینها بخشی از گفته‌های رضا مشیری، مدیر نظارت بر کنترل کیفیت شرکت آبفای استان تهران است که درگفت‌وگو با خبرگزاری صدا و سیما، عنوان کرده است. به تعبیر دیگر، نباید فکر کنیم هروقت مشکلی در آب آشامیدنی پیش آمد، این مشکل حتما به تصفیه نشدن آب از منبع اصلی برمی گردد، بلکه خیلی اوقات به جای خرید این دستگاه ها، بد نیست تاسیسات ساختمان را بازبینی کنیم.

امین جلالوند - جامعه