بوشهر؛ سنگر مجاهدین ضداستعمار

متجاوزان انگلیسی که پیش از این در خلال سال‌های 1216 و 1235خورشیدی به سواحل بوشهر هجوم برده ولی با مقاومت دلیران دشتستانی و تنگستانی مواجه شده بودند در سومین یورش خود با استفاده از ناوگان دریایی خود متشکل از چهار فروند ناو جنگی این بندر تجاری ایران را پس از گلوله‌باران سنگین و با پیاده کردن تعداد زیادی سرباز مسلح اشغال کردند.

محمدجواد فخرایی، مورخ و پژوهشگر در این باره می‌گوید: مردم استان بوشهر همیشه در دفاع از آب و خاک میهن اسلامی مانند دیگر هموطنان خود نقش اساسی و سازنده داشته‌اند و از روی خلوص نیت و بی‌هیچ‌گونه چشمداشتی فداکاری‌ها از خود نشان دادند.

وی می‌افزاید: این رهبران نه‌تنها مورد اعتماد و احترام آحاد مردم بودند بلکه هریک از آنان که با هدف و باورهای دینی و میهنی قدم در راه مبارزه با متجاوزان گذاشتند تا آخرین لحظه‌های مقاومت هیچ‌گاه فریفته مقام و منصب و وعده و وعیدهای دشمنان خارجی نشدند .

انگلیسی‌ها پس از آن در بیرون شهر بوشهر و در منطقه‌ای به‌نام بهمنی پایگاه نظامی ایجاد کرده و امکانات امنیتی سختی را برای حفاظت از پادگان و اداره شهر بوشهر برقرار کردند و کمی بعد از اشغال بندر بوشهر، انگلیسی‌ها برای رفع تهدیدات و خطرات احتمالی دامنه عملیات نظامی خود را به حومه بوشهر گسترش داده و طی یک سلسله عملیات نظامی روستای بندری دلوار را مورد هجوم قرار داده و نخلستان‌های آنجا را تخریب کردند.

در اثنای هجوم قوای نظامی انگلیس به روستای دلوار، اهالی روستا به رهبری و زعامت رئیسعلی دلواری بلافاصله دست به کار شده و با به‌دست گرفتن سلاح به مقابله با مهاجمان برخاستند. این درگیری ساعاتی به‌طول انجامید و مدافعان تنگستانی توانستند 17 نفر از نظامیان انگلیسی را از پای درآورند.

پس از تصرف بندر بوشهر و درگیری مسلحانه در دلوار و کشته شدن تعدادی از سربازان انگلیسی، ژنرال کاکس، کنسول انگلیس در بوشهر برای جلب موافقت بزرگان و شخصیت‌های ذی‌نفوذ و به‌زعم خود قانونی جلوه دادن اقدامات انگلیسی‌ها به یک رشته مکاتبات دیپلماتیک دست زد ازجمله طی تلگرافی که به محضر آیت‌الله آقاشیخ محمدحسین مجتهدبرازجانی که مورد احترام اهالی دشتستان، تنگستان و دشتی و بوشهر بود به برازجان مخابره کرد و مراتب را به اطلاع وی رسانید و طی آن تلگراف به توجیه اقدامات غیرقانونی خود و دولت انگلیس پرداخت. اما آیت‌الله آقاشیخ محمدحسین مجتهدبرازجانی زیر بار نرفتند و مسئولیت ادامه چنین سیاستی را برگردن شخص وی و دولت انگلیس دانستند.

علیرضا برازجانی - جام‌جم