پیامدهای بنزین تک‌ نرخی

به گزارش خبرنگار جام‌جم، با اعلام افزایش قیمت بنزین و برخی دیگر از حامل‌های انرژی، اظهارنظرها و واکنش‌های مختلف پیرامون آن آغاز شد، بخصوص آن‌که اعلام شد سهمیه سوخت خودروهای عمومی چون تاکسی‌ها؛ و وانت‌بارها نیز برخلاف تلقی قبلی از اول تیرماه قطع می‌شود؛ بنابراین برخی شهروندان نسبت به تبعات این افزایش ابراز نگرانی کردند.

برخی دیگر از شهروندان نیزمعتقدند هرگونه رشد قیمت حامل‌های انرژی به‌عنوان کالای پایه و حساس روی قیمت بسیاری از کالاها اثر گذاشته و آنها را گران خواهد کرد و به تبع آن نرخ تورم نیز افزایش خواهد یافت.

رشد قیمت کرایه تاکسی و خدمات حمل و نقل، مواد غذایی، بهداشتی و حتی کالاهایی مثل پوشاک و خدماتی چون تعمیر خودرو که شاید ارتباط مستقیمی با قیمت حامل‌های انرژی نداشته باشد از جمله موارد گرانی است که معمولا افکارعمومی در سال‌های قبل و معمولا پس از افزایش قیمت حامل‌های انرژی بخصوص بنزین، شاهدش بوده‌اند.

معمولا نیز رسم براین بوده که اصناف گران‌کننده کالا در پاسخ به اعتراض مردم بگویند چون بنزین گران شده و ما خودمان به‌عنوان مصرف‌کننده فلان کالا را گران می‌خریم یا فلان خدمات را گران دریافت می‌کنیم پس قیمت کالا یا خدماتمان را نیز افزایش می‌دهیم.

این‌چنین است که یک رشد قیمت به‌طور زنجیره‌ای درکالا و خدمات مختلف اتفاق می‌افتد و برای برخی از عوامل بازار نیز بهانه‌هایی برای افزایش قیمت پدید می‌آید؛ حال آن‌که اصولا رشد قیمت ربطی به یک‌سری کالاها ندارد.

این‌چنین است کارشناسانی که جام‌جم نظرشان را جویا شد از دولت خواستند تا انتظارات تورمی را از طریق اطلاع‌رسانی شفاف به مردم درباره اثرات محدود رشد قیمت سوخت برسطح عمومی قیمت هاکاهش داده وضمنا از طریق استفاده از ظرفیت اصناف جلوی سوءاستفاده‌های ناشی از این رشد را بگیرند.

گفتمان ناصحیح

دکتر جمشید پژویان، کارشناس اقتصادی دراین باره به جام‌جم گفت: بدیهی است که اقدام دولت برای رشد قیمت حامل‌های انرژی به‌جای پول چاپ کردن، از نظر منطق اقتصادی صحیح است و بهترین کاری است که می‌شود از نظر اقتصادی انجام داد، زیرا هر قدر ریشه رانت در اقتصاد خشکیده شود بخش تولید رونق می‌گیرد.

وی افزود: با این حال سطح عمومی قیمت‌ها از این رشد تاثیر می‌پذیرد و کاری که از دست دولت برمی‌آید تخفیف این اثر است.

وی اظهارکرد: متاسفانه مردم ما نمی‌دانند که خود از طریق گفتمان نامناسبی که دارند به رشد انتظارات تورمی دامن می‌زنند.

نگرانی بی‌حد و حصر آنها همیشه بهانه‌ای برای رشد قیمت از سوی برخی اصناف بوده است.پژویان تصریح کرد: رشد قیمت حامل‌های انرژی آن‌قدر نیست که همه قیمت‌ها را به نحو قابل توجهی تکان دهد. ما باید با به چالش کشیدن اصناف بهانه‌های مضاعف کردن این رشد قیمت و چند برابرشدن آن را بگیریم، بنابراین گفتمان مردمی دراین راستا باید هوشمندانه اصلاح شود و این کار تبلیغات دولت است.

انتشار اطلاعات

دکتر مهدی تقوی، استاد اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی نیز به جام‌جم گفت: یکی از موثرترین راه‌های مقابله با انتظارات تورمی انتشار مستمر اطلاعات است، زیرا انتظارات تورمی برپایه تلقی و قضاوت بازیگران اقتصاد رشد یا کاهش می‌یابد و از طریق انتشار اطلاعات می‌توان این انتظارات را تحت تاثیر قرار داد.

وی افزود: بسیار دیده‌ایم که یک شایعه می‌تواند با یک بنگاه اقتصادی چه کند. کارکرد انتظارات تورمی هم دقیقا مثل همین است. شما برپایه قضاوتی که بقیه دارید یا جو بازار می‌گوید، تصمیمی برای خریدن یا نخریدن کالایی می‌گیرید و اطلاعات می‌تواند تصمیم شما را عوض کند یا جهت بدهد بنابراین در این شرایط دولت و کارشناسانش می‌توانند دامنه تاثیر رشد قیمت سوخت در شرایط فعلی بر سطح قیمت‌ها را صادقانه برای مردم تشریح کنند تا مردم تصمیم درست بگیرند.

وی اظهارکرد: رسانه‌ها نیز در این میان نقش مهمی دارند و باید مسئولانه عمل کنند. مثلا خبرنگاران باید به مردم بگویند از فروشگاه‌ها بپرسند چرا کالایی را که ماه پیش و با قیمت قبل خریده را بلافاصله با رشد قیمت بنزین با قیمت جدید می‌فروشد؟ مگر رشد قیمت بنزین چه تاثیری برقیمت کالای قبلا خریداری شده دارد؟ اگر این‌گونه گفتمان‌ها فراگیر شود، جو و تلقی مردم و انتظار آنها از رشد قیمت‌ها کاهش می‌یابد و به تبع آن قیمت‌ها نیز رشد کمتری خواهند داشت.

تقوی تصریح کرد: این‌گونه تلاش‌ها کمتر از سوی دولت‌ها انجام می‌شود و چون برخی دستگاه‌های دولتی تنبل هستند و معمولا میل به اقدامات شعاری و دستوری دارند و خودشان هم می‌دانند که بازار این‌گونه شعارهای توخالی را برنمی‌تابد، اما اگر مردم وارد عمل شوند ماجرا فرق می‌کند.

استفاده از ظرفیت اصناف

در همین حال ارسلان فتحی‌پور، رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس با انتقاد از نحوه اجرا و زمان تک نرخی شدن بنزین به جام‌جم گفت: سخنگوی دولت باید درباره چرایی تک‌نرخ شدن بنزین در این زمان و نحوه مدیریت تبعات آن به مردم توضیح دهد؛ چراکه این روش اجرا رشد انتظارات تورمی را درپی خواهد داشت.

وی افزود: واقعی شدن نرخ حامل‌های انرژی در برنامه‌های چهارم و پنجم توسعه پیش‌بینی شده است و طبیعتا ارزان سوزی بنزین به نفع اقتصاد کشور نیست، اما پیش از آن باید دولت ناوگان مصرف را اصلاح می‌کرد و مشخص می‌شد که تاثیر این تک نرخی شدن بر دیگر جنبه‌های معیشتی زندگی مردم را چگونه می‌خواهد مدیریت کند.

نماینده مردم کلیبر و خدا آفرین اظهار کرد: دولت باید از قبل به مردم توضیح می‌داد و خیال آنها را از بابت کارشناسی بودن قضیه راحت می‌کرد، باید به‌گونه‌ای عمل می‌شد که مردم پس از اجرای بنزین تک‌نرخی دچار استرس و نگرانی از معیشت خودشان نشوند.

طبیعتا کسی راضی به هدر رفت سرمایه ملی نیست اما اجرای چنین تصمیماتی مستلزم مقدماتی است و در واقع دولت استارت این کار را خوب نزد.

وی تصریح کرد: اما اکنون به نظر من دولت باید از ظرفیت اصناف استفاده کرده و انتظارات تورمی را از طریق نظارت بر قیمت‌ها درواحدهای صنفی کنترل کند. دولت باید بی‌تدبیری خود در نحوه اعلام رشد قیمت سوخت را از طریق کنترل انتظارات تورمی پس از آن و در همین هفته جاری جبران نماید.

سهمیه خودروهای عمومی هم حذف شد

مدیرعامل شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی ایران از لغو نظام سهمیه‌بندی بنزین برای خودروهای عمومی نیز علاوه برخودروهای شخصی خبر داد.تاکسی، وانت بارها وآژانس‌ها از خودروهای عمومی محسوب می‌شوند.

سیدناصر سجادی در گفت‌وگو با شانا اعلام کرد: نزدیک به ٩٠ درصد خودروهای ناوگان تاکسی‌های عمومی دوگانه‌سوز هستند و سی ان جی می‌تواند جایگزین مناسبی برای بنزین در این خودروها محسوب شود.وی افزود: در حال حاضر ٣١٠ هزار تاکسی درون‌شهری در کشور وجود دارد که ٢٧٠ هزار دستگاه آن دوگانه سوز و مابقی بنزین‌سوز هستند.

لغو نظام سهمیه‌بندی فقط برای بنزین

سجادی اضافه کرد: لغو نظام سهمیه‌بندی فقط برای بنزین اعمال شده و سوخت نفت گاز (گازوئیل) براساس نظام قبلی به قوت خود باقی است.

وی با بیان این‌که برداشت نفت گاز برای خودروهای عمومی و شخصی و خودروهای درون‌شهری و برون‌شهری طبق روال گذشته انجام می‌شود، اظهار کرد: فقط در قیمت نفت گاز تغییر ایجاد شده و این قیمت از ٢٥٠ تومان قبلی به ٣٠٠ تومان در هر لیتر رسیده است.

سامانه هوشمند سوخت به قوت خود باقی است

مدیرعامل شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی ایران با تاکید بر این‌که سامانه هوشمند به قوت خود باقی است، افزود: استفاده از این سامانه به ما کمک می‌کند تا اطلاعات و آمار مربوط به سوخت را در کشور جمع‌آوری و براساس آن برنامه‌ریزی کنیم.

سجادی با بیان این که در تغییرات جدید، قیمت سی ان جی و نفت سفید افزایش نیافته است، عنوان کرد: درباره گاز مایع نیز نرخ ٢١٠ تومان با یک افزایش اندک به ٢٣٠ تومان رسیده است.

به گفته وی این در حالی است که گاز مایع، پیشتر با دو نرخ ٦٥٠ تومان و ٢١٠ تومان عرضه می‌شد که با اعمال سیاست جدید قیمت ٦٥٠ تومانی به‌طور کلی برداشته شده است.

مدیرعامل شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی ایران از افزایش نیافتن قیمت سی‌ان‌جی به‌عنوان یکی از مزایای اجرای مصوبه جدید هیات وزیران نام برد و گفت: با توجه به ظرفیت بالای سوختگیری سی‌ان‌جی در کشور انتظار می‌رود مردم و دارندگان تاکسی بیشتر از گذشته از سی‌ان‌جی استفاده کنند.

احتمال اختصاص یارانه نقدی برای بنزین خودروهای عمومی

رئیس اتحادیه جایگاه‌داران سوخت از احتمال تخصیص یارانه نقدی برای بنزین خودروهای عمومی خبر داد.

بیژن حاج‌محمدرضا در گفت‌وگو با ایسنا با بیان این‌که نرخ بنزین از پنجم خرداد ماه هزار تومان تعیین شده است، گفت: در مورد سوخت خودروهای عمومی هنوز تصمیمی گرفته نشده است، اما بنزین تک‌نرخی و معادل هزار تومان برای هر لیتر خواهد بود.

وی با بیان این که سهمیه خودروهای عمومی اعتبار ماهانه دارد، افزود:‌ بر این اساس سهمیه واریز شده برای این خودروها در خرداد ماه تا پایان این ماه اعتبار خواهد داشت و این خودروها نمی‌توانند تا شهریور ماه از سهمیه‌شان استفاده کنند.

وی تاکید کرد: به استثنای سهمیه خودروهای عمومی در این ماه و سهمیه باقیمانده سایر خودروها از ماه‌های گذشته، خودروهای عمومی از این ماه به بعد نمی‌توانند از سهمیه بنزین ٧٠٠ تومانی استفاده کنند.

حاج‌محمدرضا افزود: با مذاکراتی که از سوی اتحادیه‌های حمل و نقل عمومی صورت می‌گیرد، نحوه اختصاص یارانه به خودروهای عمومی که احتمالا نقدی خواهد بود مشخص می‌شود.

به گفته او، تا ابتدای تیرماه حتما یارانه‌ای به خودروهای عمومی تعلق می‌گیرد که ساز و کار آن مشخص خواهد شد.

گروه اقتصاد - روزنامه جام جم