فاجعه زندگی مسلمانان تحت ستم 'روهینگیایی' که هزاران نفر از آنها، براثر فشارها و سرکوبهای بوداییان تندرو و دولت میانمار (برمه سابق) ، خانه و کاشانه خود را رها کرده و اکنون، روی قایق های چوبی در امواج خروشان آب های جنوب شرق آسیا سرگردان هستند، تا آنجا است که سازمان ملل متحد از آنها به عنوان یکی از 'مظلوم ترین ملتهای دنیا» و اقلیتی «بدون دوست و بدون سرزمین» یاد کرده است.
با وجود آنکه مسلمانان روهینگیایی، نسلهای پیاپی در برمه زندگی کرده اند، اما دولت این کشور، آنان را «مهاجران تازه وارد» می شناسد و حاضر نیست تابعیت و حقوق شهروندی را در کشورشان به آنها اعطا کند.
روهینگیایی ها که نزدیک به یک میلیون نفر هستند، از نظر قومی، نژادی، زبانی و مذهبی ، ویژگی های خود را دارند و ملتی مسلمان به شمار می روند که در طول دهه های طولانی، تحت تبعیض، تعقیب و سرکوب قرار داشته اند. این رفتارها موجب شده است که دست کم یک میلیون نفر دیگر از آنان، در نقاط دیگر جهان پراکنده شوند.
آخرین نمونه این وضعیت، سرگردانی هزاران نفر از آنها در آبهای شمال اندونزی است که نزدیک به 500 تن از آنان که اغلب زنان و کودکان بودند، اوایل هفته جاری توسط امدادگران نجات یافتند. بسیاری از آنها نیز معمولا با پای پیاده از جنگلهای منطقه مرزی میانمار و تایلند، تلاش می کنند خود را از سرکوب شدید بودایی ها و دولت میانمار برهانند.
در میانمار؛ کشوری که روهینگیاییها، آنجا را خانه خود می دانند، بدون اجازه مقامات دولتی، آنها نه می توانند ازدواج کنند، نه به مسافرت بروند و نه حتی حق مالکیت زمین، خانه یا اموال شخصی خود را دارند.
در تازه ترین اقدام برای تشدید سرکوب و تبعیض علیه مسلمانان، مقامهای محلی میانمار، مقرراتی را به اجرا گذاشته اند که بر اساس آن، هر خانواده روهینگیایی نمی تواند بیش از دو فرزند داشته باشد.
فاجعه تا آنجا است که به اعتراف کمیساریای سازمان ملل در امور پناهندگان، بحران ملت روهینگیا، یکی از طولانی ترین و در عین حال، فراموش شده ترین بحرانهای دنیا است.
سازمان ملل در همین زمینه، دسامبر سال گذشته در قطعنامه ای از دولت میانمار خواست به روهینگیایی ها که به عنوان «افراد بی وطن» شناخته می شوند، حقوق شهروندی ارایه کند.
این قوم در حاضر پنج درصد از 60 میلیون نفر جمعیت میانمار (برمه) را تشکیل می دهند، اما در باره منشا و ریشه آنها بحث و اختلاف نظرهای جدی در آن کشور وجود دارد. روهینگیایی ها می گویند که اصالتا از استان «راخین» در غرب میانمار هستند اما برخی، آنها را مهاجران مسلمان بنگلادشی تبار می دانند که در دوران اشغال هندوستان توسط انگلیس، به برمه مهاجرت کرده بودند.
اما، حقیقت هر چه باشد، کسی در این موضوع تردید ندارد که روهینگیایی ها دست کم از دوران قبل از استقلال میانمار در این کشور زندگی می کرده اند ولی از زمان استقلال آن در سال 1948 میلادی تاکنون همواره قربانی بی توجهی، خشونت، شکنجه و سرکوب بوده اند.
اکنون اما، با تغییرات شدید سیاسی و اجتماعی که میانمار درگیر آن است، موج فشارها، خشونتها و سرکوبها علیه قوم روهینگیا شدت گرفته و کار به آنجا رسیده است که مسلمانان مذکور ناچار شده اند خانه و کاشانه خود را رها کنند و در کوه و جنگل و دریا، آواره و سرگردان شوند.
برمه در طول بیش از نیم قرن تحت حکومت نظامیان بود اما در سالهای اخیر نیز که دوره انتقال به دموکراسی تلقی شده و شرایط اجتماعی میانمار بهتر گشته است، وضعیت برای روهینگیایی ها نه تنها بهتر نشده بلکه روز به روز بدتر شده است؛ به گونه ای که در ماههای ژوئن و اکتبر سال 2012، موج خشونتها توسط گروههای افراطی بودایی بیش از 140 قربانی در میان روهینگیایی ها برجای گذاشت، صدها خانه و مسجد مسلمانان ویران گشت و حدود یکصدهزار نفر از آنها آواره شدند. در این رخدادها، مقامهای دولتی و پلیس محلی نه تنها هیچ اقدامی برای دفاع از مسلمانان به عمل نیاوردند، بلکه حتی آنان را متهم به ایجاد آشوب و آغاز ناآرامی ها نیز کردند.
همه این رفتارهای ضدانسانی با مسلمانان روهینگیایی در شرایطی است که بنا به گزارشها، «راخین» دومین استان فقیر برمه به شمار می رود؛ کشوری که خود در فهرست توسعه نیافته ترین کشورهای دنیا جای دارد.
به عقیده کارشناسان، همدستی مقامهای دولتی و بوداییان برمه علیه مسلمانان روهینگیایی در انجام این رفتارهای نژادپرستانه و غیرانسانی، فقط یک هدف را دنبال می کند و آن این است که آنها مجبور شوند وطن و زادگاه خود را برای همیشه ترک کنند.
اما در بیرون از مرزها نیز شرایط برای این مسلمانان مظلوم مساعد نیست. طی هفته های اخیر، متاسفانه هیچیک از کشورهای همسایه اعم از مالزی، اندونزی و تایلند حاضر به پناه دادن به آنها نشده اند و در نتیجه آن، طبق گزارشها، صدهاتن از مسلمانان روهینگیایی که در قایقهای چوبی روی دریا سرگردان مانده اند، بر اثر بیماری و گرسنگی جان خود را از دست داده اند.
به این ترتیب، این قایقها، به «تابوتهای شناوری» تبدیل شده اند که هر لحظه، بر شمار اجساد آنها افزوده می شود. بدرفتاری با روهینگیایی ها در این زمینه تا آنجا رسیده است که حتی کشورهای مسلمانی نظیر اندونزی و مالزی نیز قایقهای حامل صدها سرنشین آنها را که به کشورهایشان وارد شده بودند، بار دیگر روانه آبهای منطقه کرده اند؛ وضعیتی که دیده بان حقوق بشر، آن را به یک بازی مرگبار «پینگ پنگ» انسانی تشبیه کرده است.
پرسش اساسی که در این وضعیت مطرح می شود، این است که چرا این تراژدی بزرگ برای مسلمانان مظلوم میانمار هر روز بزرگتر می شود و کسی به داد آنها نمی رسد؟!
بی تردید، یکی از دلایل این وضعیت را باید در ناکارآمدی بزرگترین تشکل جهان اسلام یعنی سازمان همکاری اسلامی جست وجو کرد، زیرا انتظار می رود در چنین شرایطی این سازمان همکاری اسلامی اقدام کند و یا لااقل، نهادها و سازمانهای بین المللی را وادار سازد برای نجات آنها اقدام کنند.
اما با تاسف، شعله های افراطی گری و تروریسم با توطئه صهیونیسم و استکبار جهانی و جهل برخی کشورهای منطقه، اکنون چنان دامن مسلمانان را در نقاط مختلف خاورمیانه گرفته که نه تنها هر روز قربانیان بیشتری را در این منطقه می گیرد، بلکه حتی موجب شده است مسلمانان دیگر نقاط دنیا نظیر میانمار نیز بی پناه تر از همیشه، هدف بدرفتاری ها و سرکوبهای دیگران قرار بگیرند.
باید برای این وضعیت چاره ای اندیشید.
محمدرضا نادری گیسور
یک کارشناس روابط بینالملل در گفتگو با جامجمآنلاین مطرح کرد
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد