نخل های بم امسال خرما نمی‌دهند

آفت زنجره خرما هر چند حشره ای بسیار کوچک است اما یکی از سرسخت ترین زنجیره های حیات را در جهان دارد. این حشره که هر سال چندین بار نسل عوض می کند در مدت کوتاهی می تواند خود را مقابل سموم مختلف مقاوم کند و هر نسلش از نسل قبل سر سخت تر می شود و می تواند شرایط سخت زیستی را پشت سر بگذارد. در چنین شرایطی استان کرمان که نخستین سطح زیر کشت نخلستانها را در کشور دارد و دومین تولید کننده خرما در کشور محسوب می شود و تنها تولید کننده خرمای مضافتی و درجه یک است در سیطره این حشره گرفتار شده است.

این حشره، بومی استان نیست و از نخلستانهای استان های مجاور وارد باغهای کرمان شده است این داستان به چندین سال قبل باز می گردد اما از آن زمان تاکنون اقدام قابل توجه تحقیقاتی برای مبارزه با این حشره صورت نگرفته و طرح های مبارزه با زنجره ناکام مانده اند.

در سالهای انتهای دولت گذشته سم پاشی هوایی درختان خرما به عنوان یکی از مهمترین طرحهای مبارزه با این آفت، متوقف شد و پس از آن بود که طغیان آفت نخلستانها را فرا گرفت و هم اکنون که باید فصل باروری نخلستانها طی شود بسیاری از نخلستانهای بم آلوده به این آفت است. به گفته رئیس خانه کشاورز استان کرمان در حالی که تنها چند روز تا انتهای فصل گرده افشانی باقی مانده، ۹۰ درصد باغ های بم به دلیل شیوع این آفت نتوانسته اند گرده افشانی کنند و تولید این محصول در بزرگترین گسترده نخلستان های کشور با خطر جدی مواجه شده است.

این در حالی است که خرما، کالای اقتصاد تک محصولی هزاران خانواده شرق کرمان محسوب می شود و همین اوضاع در سایر شهرستانهای شرق استان نیز در حال مشاهده است.

طرح مبارزه با آفت زنجره خرما اسفند ماه سال گذشته کلید خورد و نکته قابل توجه اینکه در سفر معاون رئیس جمهور به کرمان این امر به شدت مورد توجه قرار گرفت تا جایی که اعتباری خاص برای مبارزه با این آفت در نظر گرفته شد. گفته می شود هنوز این اعتبار اختصاص پیدا نکرده است و دلیل عمده شیوع آفت زنجره نیز همین عدم تخصیص اعتبار است.

رئیس خانه کشاورز استان کرمان در گفتگو با مهر اظهارداشت: ما نمی گوییم باید باغ های بم سم پاشی هوایی شود. ما هم در این زمینه دغدغه های زیست محیطی را در نظر داریم اما حرف ما این است حداقل سم پاشی زمینی و سایر اقدامات انجام شود.

محمد نیکفر افزود: هم اکنون گستره آفت زنجره خرما در نخلستانهای بم زیاد شده و چشمگیر است. باید هر چه زودتر در این خصوص چاره اندیشی کرد زیرا زمان طلایی برخورد با این مشکل در حال سپری شدن است.

وی افزود: هم اکنون در فصل پرده افشانی در بهار هستیم اما آفت هم در اوج خود قرار دارد و تنها چند روز فرصت برای گرده افشانی نخلستانها که باید دستی انجام شود زمان داریم و اگر در این مدت این کار انجام نشود عملا درختان بارور نمی شوند و در تولید امسال با مشکل مواجه می شویم.

وی افزود: آفت در بسیاری از نخلستان های شرق استان کرمان شامل بم، ریگان، فهرج، نرماشیر و بروات گسترده شده است و در بهترین حالت فقط ۱۰ درصد توانسته اند گرده افشانی کنند.

نیکفر خواستار چاره اندیشی مسئولان در این زمینه شد و افزود: نباید بنشینیم و بگذاریم فرصت از دست برود و در نهایت شاهد از بین رفتن محصول سال جاری باشیم.

وی گفت: در حال حاضر باید چاره ای اندیشیده شود تا از وضعیت کنونی فورا خارج شویم و بتوانیم محصول سال آینده را تضمین کنیم.

محصول سال گذشته در سردخانه ها دپو شده است

محمد عباسی یکی از نخل داران بم در گفتگو با مهر اظهارداشت: بخش قابل توجهی از خرمای سال گذشته در سردخانه ها دپو شده است و با این قیمت برق و اجاره سردخانه هر روز بر بدهی ما به صاحبان سردخانه ها افزوده می شود و تنها امید کشاورزان رسیدن ماه رمضان و فروش محصول در بازارهای داخلی و خارجی است.

وی ادامه داد: در چنین وضعیتی که با کاهش قیمت خرما مواجه هستیم و هر سال هم امیدمان فروش خرما در ماه رمضان است دلالان هم دست از سر کشاورزان برنمی دارند.

عباسی افزود: در سال جدید اما با آفت زنجره هم مواجه شده ایم و بسیاری از نخلستانهای مملو از زنجره است.

وی گفت: در ابتدا برای کنترل آفت سم پاشی هوایی می شد. در آن زمان کنترل آفت بهتر انجام می شد. اما سم پاشی هوایی متوقف شد و هم اکنون هم که تقاضای سم پاشی هوایی می کنیم برخی نگرانی ها در مورد مسائل زیست محیطی و بهداشتی مطرح می شود اما سم پاشی زمینی هم تاثیر گذار نیست.

احمد کمال الدینی دیگر کشاورز بومی در خصوص وضعیت کنونی نخلداران گفت: در این زمان از سال عملا مرحله بو دادن به درختان که همان گرده افشانی است باید انجام شود این عمل به نخلستانها به صورت دستی انجام می شود اما در سال جاری شیوع زنجره بالاست و امکان گرده افشانی وجود ندارد و بسیاری از کشاورزان دست نگه داشته اند.

وی افزود: اگر گرده افشانی نشود عملا درختان بارور نمی شوند و اگر بارور نشوند محصولی وجود ندارند. این درحالی است که بسیاری از مردم شغلشان کشاورزی و نخل داری است و در این صورت عملا درآمدی برای گذران زندگی نخواهیم داشت.

وی ادامه داد: زنجره خرما از یک سو و از سوی دیگر پدیده خشکیدگی خوشه های خرما ضررهای هنگفتی به کشاورزان وارد کرده است و انتظار داشتیم در سفر وزیر جهاد کشاورزی این مورد مورد توجه مسئولان قرار می گرفت.