آسیای مرکزی را دریابیم

آنها ایدئولوژی را بهانه اهداف استراتژیک می‌کنند، با تحریک باورهای دینی و اعتقادی مردم اردوی نظامی خود را تشکیل می‌دهند و ملت‌ها و کشورها را قربانی اهداف خود می‌سازند.

برای مقابله با تروریست‌های بین‌المللی هیچ نیرویی جزقدرت نظامی آمیخته با درایت سیاسی متصور نیست.سه روز پیش پوتین رئیس‌جمهور روسیه از احتمال حضور داعش در روسیه سخن به میان آورد.

معنی این سخن آن است که اکنون داعش در مناطق پیرامونی روسیه یعنی آسیای مرکزی و قفقاز حضور دارد و این مناطق یعنی حوزه همسایگان ایران و محیط امنیتی جمهوری اسلامی ایران.

در این ارتباط گزارش‌های فراوانی در فضای مجازی منتشر شده و روی زمین هم عملیات خشونت بار متعددی را بخصوص در افغانستان و کشورهای آسیای مرکزی در ماه‌های گذشته شاهد بودیم.

آمار چند هزار نفری افرادی که از کشورهای آسیای مرکزی و قفقاز (چچن، داغستان و ...) به داعش پیوسته‌اند و هم‌اکنون گردان‌های خاصی را در سوریه به وجود آورده‌اند، حائز اهمیت زیادی است و اگر به نوارهای ویدئویی منتشره در فضای مجازی، از مانورهای نظامی این عده و شعارهایی که می‌دهند و هدف نهایی خود را رفتن به آسیای مرکزی اعلام می‌کنند، توجه کنیم بخوبی تهدیدات علیه ثبات و امنیت در مناطق همجوار کشورمان را درک خواهیم کرد.

تهدید ثبات و امنیت آسیای مرکزی و قفقاز از سوی تروریست‌های تکفیری موضوعی گسترده و وسیع است که امکان پرداختن به ابعاد مختلف آن در این یادداشت وجود ندارد، ولی به مصداق شعری از مولانا که می‌گوید: (آب دریا را اگر نتوان کشید هم به قدر تشنگی باید چشید) به تهدیدات علیه صلح، ثبات و امنیت در تاجیکستان به عنوان کشوری تاثیرگذار در تحولات آسیای مرکزی اشاره می‌شود.

آگاهان به مسائل منطقه از جنگ داخلی خونین در تاجیکستان بلافاصله پس از استقلال اطلاع کامل دارند و می‌دانند چگونه با میانجیگری جمهوری اسلامی ایران و مساعدت سازمان ملل و همسایگان تاجیکستان بخصوص روسیه، صلح در این کشور برقرار شد.

صلح تاجیکستان مرهون از خودگذشتگی استاد نوری بود زیرا او صلح را برگزید و مقامات را به دیگران اهدا کرد.

مرحوم استاد سیدعبدالله نوری، رئیس حزب نهضت اسلامی تاجیکستان که رهبری اتحادیه اپوزیسیون تاجیکستان را هم برعهده داشت، قبول کرد برای کشور و ملت تاجیکستان با دولت صلح کند و در این تصمیم شجاعانه خود برخی از دوستان خود را که آن زمان به وعده‌های دولت کنونی اعتماد نداشتند و امروز به اردوی افراطیون پیوسته‌اند، از دست بدهد.

همان‌گونه که گفته شد مقابله با افراطیون نیازمند قدرت آمیخته به درایت سیاسی است که متاسفانه اخبار رسیده از تاجیکستان نشان می‌دهد نهادهای امنیتی این کشور اشتباهات اوایل استقلال تاجیکستان و دیگر کشورهای درگیر با موضوع افراط را در برخورد با مخالفین خود در قالب مبارزه با افراط‌گرایان تکرار و تصور می‌کنند فرصت مناسبی یافته‌اند تا در قالب مبارزه با افراط‌گرایی با حزب نهضت اسلامی که شریک صلح و ثبات تاجیکستان بوده و هست مقابله کنند و این کار را موفقیتی برای خود تصور می‌کنند؛ غافل از آن‌که آنها نمی‌دانند حزب نهضت اسلامی هم به صورت ایجابی در قالب مشارکت در روند سیاسی کشور و هم در قالب سلبی در جلوگیری از گرایش مسلمانان ناراضی به افراط نقش تعیین‌کننده‌ای دارد.

درایت سیاسی حکم می‌کند عملیات ضدتروریستی نهادهای امنیتی در چارچوب شناخت دقیق از دوستان و دشمنان تاجیکستان صورت گیرد و جایگاه استراتژیک حزب قانونی نهضت اسلامی که می‌تواند نقش تعیین کننده‌ای در حفظ صلح، ثبات و امنیت تاجیکستان و آسیای مرکزی داشته باشد، فراموش نشود.

همچنین لازم است نهادهای سیاسی و امنیتی جمهوری اسلامی ایران با دقت بیشتری تحولات آسیای مرکزی و قفقاز را رصد کنند و ضمن داشتن حساسیت به حضور و فعالیت تکفیری‌ها در مناطق پیرامونی کشور در یاد داشته باشند که جمهوری اسلامی ایران به عنوان یکی از کشورهای ضامن صلح تاجیکستان به استناد اسناد سازمان ملل متحد زحمات زیادی برای استقرار صلح و ثبات در تاجیکستان کشیده است.

دکتر سید رسول موسوی - سفیر اسبق ایران در تاجیکستان