مرگ روزانه حدود 10 نفر در کشور به علت نرسیدن عضو

دکتر امید قبادی افزود: سالانه پنج تا هشت هزار نفر مرگ مغزی در کشور داریم که از این تعداد دو هزار و 500 تا چهار هزار نفر یعنی حدود 50 درصد از آنها صلاحیت اهدا عضو دارند، یعنی ارگان های آنها برای اهدا مناسب است.

وی تصریح کرد: اما در سال های 92 و 93 شاهد بودیم که تنها حداکثر 800 مورد از آنها به اهدا رسیدند و عمده ترین دلیل آن نیز عدم رضایت خانواده بوده است.

قائم مقام رییس اداره پیوند وزارت بهداشت گفت: به جز کلیه که هم می توان آن را از فرد زنده گرفت و هم دیالیز کرد، تنها منبع تامین دیگر ارگان های حیاتی در حال حاضر، افراد مرگ مغزی هستند.

قبادی افزود: اگر 50 تا 60 درصد از مرگ مغزی ها به مرحله اهدای عضو برسند، تمام بیماران نیازمند، پیوند می شوند.

وی ادامه داد: طبق آمارها در سال 84 در ایران، رضایت به اهدای عضو فقط پنج درصد بود و این تعجب آور بود زیرا ایرانی ها را در دنیا به عنوان انسان های ایثارگر و نوع دوستی می شناسند.

قبادی گفت: طی جلسات متعدد و آسیب شناسی در این زمینه، به این نتیجه رسیدیم که مشکل ما در زمینه اهدای عضو، عدم فرهنگسازی مناسب در این زمینه بوده است.

قائم مقام رییس اداره پیوند وزارت بهداشت افزود: وقتی در سال 84 به این نتیجه رسیدیم که بزرگترین مشکل ما، فرهنگسازی است، دستگاه ها و ارگان های فرهنگساز مانند صدا وسیما، جراید، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، هنرمندان و ورزشکاران کمک زیادی به ما داشتند به نحوی که تا قبل از ابتدای فروردین تا اذر سال 92 آمار اهدا عضو 36 درصد بود که خوشبختانه توانستیم اکنون آن را به 70 درصد برسانیم.

وی تصریح کرد: همچنین پیش بینی ما این است که در سال آینده افزایشی در زمینه اهدا عضو داشته باشیم که در این زمینه رسانه ها نقش موثری دارند.

قبادی افزود: در دنیا اهدای عضو را به یک چهارپایه تشبیه می کنند، یکی از این پایه ها و در عین حال قطورترین پایه آن، خانواده اهدا کننده عضو است، پایه دوم، پزشکانی هستند که کار پیوند را انجام می دهند و پایه سوم، ارگانهای فرهنگساز و موثری هستند که بستر جامعه را برای پذیرش اهدا عضو آماده می کنند و پایه چهارم نیز دولت است.

طراح و مجری طرح کشوری مدل ایرانی فراهم آوری و پیوند اعضا خاطر نشان کرد: در حال حاضر در کشور 16 مرکز فراهم آوری (برداشت ارگان) داریم اما برای اولین بار در کشور طرح شبکه فراهم آوری و پیوند اعضا تدوین شد.

وی گفت: به عنوان مثال فرض کنیم فردی در خوزستان نیاز به پیوند قلب داشته باشد اما به دلیل عدم ارائه این خدمت در استان خوزستان و اینکه جامع ترین مراکز پیوند قلب در حال حاضر در تهران است، باید راهی تهران شود و در بسیاری از این موارد، این افراد به دلیل وضعیت نامناسب مالی و جسمی در همان شهر خود فوت می کنند.

قبادی افزود: اکنون اکثر مراکز پیوند در تهران متمرکز شده و به صورت عادلانه در سراسر کشور تقسیم نشده اند در حالیکه فردی که در خوزستان نیاز به پیوند دارد در مقایسه با فردی که در تهران است باید به همان میزان از این امکانات برخوردار باشد.

وی تشریح کرد: طرح مدل ایرانی شبکه فراهم آوری و پیوند اعضا (ایرنوپت) اولین شبکه ای است که محور آن بر این اساس که در کشور حداقل 9 مرکز جامع پیوند داشته باشیم و معیارهایی مانند آمار مرگ مغزی، بیماران نیازمند، مسافت و تراکم جمعیت مشخص می کنند که در کجای کشور باید قطب پیوند داشته باشیم. قطب پیوند یعنی در این قطب ها فراهم آوری و پیوند کلیه و دیگر ارگان های حیاتی حتی پیگیری بعد از پیوند بیماران نیز صورت گیرد.

قائم مقام رییس اداره پیوند وزارت بهداشت همچنین با تاکید بر اینکه قطب های 9 گانه در ایران مشخص شده اند، گفت: اجرای کامل این طرح 38 ماه طول می کشد که یکسال از این طرح گذشته و با تاکید وزیر بهداشت دقیقا مطابق زمان بندی پیش رفته و حتی یک روز هم عقب نبوده ایم. ضمن اینکه دو سال و شش ماه دیگر از اجرای کامل این طرح باقی مانده است.

قبادی افزود: در قالب این طرح سالانه سه قطب را راه اندازی می کنیم و به لطف خدا و به همت همکاران، سه قطب فارس، اصفهان و خراسان رضوی را تا پایان سال 94 تکمیل می کنیم.

وی با بیان اینکه همه مراکز استانها موظف به پیوند کلیه هستند و برای پیوند کلیه 73 مرکز در کشور را در نظر گرفته ایم، افزود: به عنوان مثال در قطب جنوب شرق کشور که کرمان، یزد و سیستان وبلوچستان قرار دارند، قرار بر این است که کرمان پیوند ریه و کبد و آن دو استان، دیگر پیوندها را انجام دهند اما تمام تلاش خود را به کار خواهیم گرفت که این مراکز جامع را در تمام مراکز استان ها داشته باشیم.

قبادی در تشریح مرگ مغزی گفت: در پزشکی دو نمونه مرگ داریم یکی مرگ قلبی که بیش از 90 درصد از مرگ هاست و همان چیزی است که مردم می بینند به صورتیکه قلب یک انسان می ایستد و دیگری، مرگ مغزی است که کمتر از 10 درصد از مرگ ها را به خود اختصاص داده و به دلیل اینکه در بیمارستانها اتفاق می افتد بسیاری از مردم با آنها آشنا نیستند، پس برای این نوع مرگ نیاز به فرهنگ سازی داریم.

وی ادامه داد: در فرد مرگ مغزی به واسطه دستگاه های مصنوعی، هم قفسه سینه تکان می خورد و هم قلب در حال ضربان است، به نظر می رسد که این فرد فوت نشده است در حالیکه برداشت عموم مردم از مرگ، عدم حرکت قفسه سینه و همچنین عدم ضربان قلب است، پس وقتی خانواده ای بالای سر عزیز خود می رود و ما به آنها می گوییم مرگ مغزی شده است، پذیرش این موضوع برای آنها بسیار سخت است بنابراین نیاز به فرهنگسازی بسیار گسترده در این زمینه داریم.

قائم مقام رییس اداره پیوند وزارت بهداشت تصریح کرد: در مرگ قلبی هیچ ضربان قلبی وجود ندارد اما در مرگ مغزی بواسطه دستگاه های منصوعی که به آن فرد وارد می کنیم، اکسیژن رسانی به صورت مصنوعی به ارگانها انجام می شود و ضربان قلب به صورت مصنوعی تا حداکثر 14 روز به کار خود ادامه می دهد اما دیگر ارگانها در همان هفت روز اول، قابل استفاده هستند، این در صورتیست که اگر خانواده ها به اهدا عضو عزیزانشان رضایت دهند به جای خاکسپاری، می توانند شاهد زندگی مجدد چند انسان دیگر باشند.

قبادی ضمن بیان اینکه قانون اهدا عضو در مجلس شورای اسلامی در سال 79 به تصویب رسید و از سال 81 که آیین نامه آن توسط هیات وزیران ابلاغ شد، افزود: اهدای عضو در ایران سابقه ای 13 ساله دارد در حالیکه در اسپانیا 52 سال از موضوع اهدای عضو در این کشور می گذرد.

وی با بیان اینکه اهدای عضو یک مقوله معنوی است، گفت: دولت های پیش هم در این خصوص کمک کرده اند، اما بیشتر به رشته اهدا عضو به عنوان یک رشته آموزشی و آزمایشی در حوزه پزشکی نگاه می شد، اما اکنون با توجه به تأکید وزیر بهداشت، اهدا و پیوند عضو به یک رشته جدی و مهم تلقی شده است.

قائم مقام اداره پیوند وزارت بهداشت درباره مراحل دریافت کارت اهدا عضو گفت: اسفند سال 93 اولین سامانه کشوری کارت اهدا عضو به نشانی ehda.center در رودسر گیلان با حضور وزیر بهداشت افتتاح شد و اولین فردی هم که در این مراسم اقدام به گرفتن این کارت کرد، دکتر هاشمی وزیر بهداشت بود.

وی گفت: امتیاز این سامانه این است که بر خلاف گذشته که کارت ها دیر به دست مردم می رسید، هموطنان عزیز به محض ورورد به سامانه و اقدام به ثبت نام، کارت اهدا آماده شده را ملاحظه کرده و همان لحظه می توانند پرینت آن را بگیرند. ( ایرنا )