همدلی و همزبانی دولت و ملت، چرا و چگونه؟

امسال بیست و دومین سالی است که رهبر معظم انقلاب اسلامی به‌طور رسمی، شعار یا عنوانی را برای سال انتخاب می‌کنند؛ شعاری که مبتنی بر تحلیل دقیق از شرایط پیش‌رو و نیاز کشور برای پیشرفت یا غلبه بر مشکلات است.

مرور و دقت در عناوین و شعار های بیست و یک سال گذشته این نکته را آشکار می‌سازد که دو موضوع اقتصاد و وحدت، به ترتیب بیشترین فراوانی را داشته‌اند.

«انضباط اقتصادی و مالی»، «مبارزه با اسراف»، «صرفه‌جویی»، «جهاد اقتصادی»، «تولید ملی، حمایت از کار و سرمایه ایرانی»، «حماسه سیاسی و حماسه اقتصادی» و «اقتصاد و فرهنگ، عزم ملی و مدیریت جهادی» از جمله عناوینی هستند که نشان می‌دهند شعار سال به‌طور کامل یا حداقل نیمی از آن ناظر به حوزه اقتصاد بوده است و «همبستگی ملی و مشارکت عمومی»، «اتحاد ملی و انسجام اسلامی» و اکنون «دولت و ملت، همدلی و همزبانی» عناوینی هستند که به نوعی حول محور وحدت نامگذاری شده‌اند.

نخستین سؤالی که به ذهن خطور می کند فلسفه و چرایی انتخاب این شعار برای سال جاری است، بخصوص که شاید در وهله اول و برای برخی این انتخاب قدری دور از انتظار بود چرا که نتیجه این شعار را بیشتر در سبد دولت می‌دیدند! غافل از این‌که رهبری نظام فارغ از گرایش‌ها و دسته‌بندی‌های رایج سیاسی و صرفا مبتنی بر مصالح و منافع ملی گام برمی‌دارد و همگان را نیز به همین نگاه فرامی‌خواند، در این جملات رهبری که در یکم فروردین امسال و در جوار ملکوتی حضرت ثامن‌الحجج(ع) بیان شد، دقت کنید: «در جامعه ما، در کشور عزیز و پهناور ما، اسلام با هر منشأ اجتماعی افراد و با هر سلیقه اجتماعی، از همه ما انسجام، هم‌افزایی و به یکدیگر کمک کردن را می‌خواهد.

دولت‌ها در نظام اسلامی باید مورد حمایت مردم قرار بگیرند؛ حتّی از سوی آن کسانی که به این شخص خاص در دولت رأی ندادند هم باید مورد پشتیبانی و حمایت قرار بگیرند؛ این حرفِ حقیقی و چکیده معنای انسجام اجتماعی و ملّی در کشور اسلامی ماست.

اما چرایی این نامگذاری؛ رهبر انقلاب در همین سخنرانی اول فروردین در حرم رضوی به نوعی پاسخ این پرسش را این‌گونه دادند: «همه باید به‌عنوان یک واحد، با دولتی که مسئول کار و بر سر کار است اتحاد کلمه نشان بدهند و به آن کمک کنند؛ مخصوصا در آن مواردی که کشور با مسائل مهم و چالش‌های مهمی روبه‌روست.»

و در بخش دیگر همین بیانات مجددا فرمودند: «عرض کردیم این وقتی اهمیت پیدا می‌کند ‌که فرصت‌های بزرگی در اختیار است و چالش‌های بزرگی را انسان انتظار می‌برد؛ امروز از همین روزها است. امروز، هم فرصت‌های بسیار بزرگی داریم، هم چالش‌هایی در پیش‌روی ماست که بایستی با این چالش‌ها برخورد کنیم و با کمک این فرصت‌ها، بر این چالش‌ها به توفیق الهی پیروز بشویم.» بنابراین علت انتخاب این عنوان برای سال جاری، در پیش بودن فرصت‌ها و چالش‌های بزرگ است.

اقتصاد ملی که دشمن چند سالی است با تمرکز و ایجاد اخلال در آن در پی اهداف سیاسی خود و تحریک مردم و ایجاد آشوب است، موضوع هسته‌ای که باز هم دشمن، متجاوز از یک دهه است آن را بهانه قرار داده و می‌کوشد تا هم ما را از این فناوری محروم سازد و هم در استقلال سیاسی و غرور ملی ما خلل وارد کند، انتخابات مجالس خبرگان رهبری و شورای اسلامی که همچون همیشه حساس و تعیین‌کننده خواهند بود و دشمن کوشش خواهد کرد تا آن را به چالش و تهدید تبدیل کند و سرانجام برنامه ششم توسعه، مهم‌ترین موضوعات و رویدادهای سال جاری هستند که فرصت‌ها و چالش‌های پیش رو متناسب با رفتار ما از دل آنها سر برمی‌آورد و همه آنها نیازمند همدلی و همزبانی‌اند تا بتوانیم از فرصت آنها حداکثر استفاده را ببریم و بر بعد چالشی آنها با حداقل هزینه تفوق یابیم.

پرسش دوم، چگونگی تحقق این شعار است. طبیعتا راهکارهای متفاوتی متناسب با موضوعات برای تحقق همدلی و همزبانی دولت و ملت وجود دارد که هر کدام در جای خود باید مورد بررسی قرار گیرد، اما به‌طور مثال، در عرصه اقتصاد می‌توان با همدلی با مردم به توانمندی‌ها و استعدادهای درونی نظام و مردم اتکا و آن را به یک فرصت بی‌نظیر تبدیل کرد و می‌توان علاوه بر پذیرش خفت و زیرپا گذاشتن عزت و غرور ملی، همواره کشور را در معرض تهدید تحریم دشمن قرار داد.

منتقدان دولت و دولت یا می‌توانند نگاه خصم‌آلود به یکدیگر داشته باشند و یکی در جهت تخریب دولت و بی‌اعتماد کردن مردم به دولت گام بردارد و آن دیگری هم منتقدانش را آماج تعابیر زشت و اهانت‌آمیز قرار دهد و به گونه‌ای رفتار کند که این احساس تقویت شود که دولت با دشمنان این ملت تعامل سازنده در پیش گرفته است و با منتقدان دلسوز داخلی به تخاصم روی آورده است یا هردو با حفظ موضع اما با رعایت اخلاق و جوانمردی و انصاف، تعامل با هم را در دستور کار قرار دهند.

به هر حال، نخستین روزهای سال ٩٤ را می‌گذرانیم و اگر چه با سرعت سپری خواهد شد اما هنوز تا پایان سال روزهای زیادی مانده است، امید آن‌که هم دولت و هم ملت بویژه جریان‌های سیاسی و خواص، ضمن بی‌تفاوت نبودن، نظارت کردن، انتقاد کردن و تذکر دادن در چارچوب منطقی و با اهتمام در مسائل اساسی کشور، خشم مقدس خود را در مقابل دشمن به‌کار گیرند و در داخل همدل و همزبان باشند تا رهنمود قرآنی «مُحَمَّدٌ رَسولُ اللَّهِ وَالَّذینَ مَعَهُ أَشِدّاءُ عَلَی الکُفّارِ رُحَماءُ بَینَهُم» نمود عینی پیدا کند.

مهدی فضائلی