کنار زدن نقاب فریب

در سه دهه که از عمر انقلاب اسلامی می‌گذرد درباره دلایل و منطق جمهوری اسلامی ایران برای تداوم چنین رویکردی در برابر ایالات متحده، توضیح داده شده است اما شاید هیچ گاه به اندازه یکی دو سال اخیر که تهران و واشنگتن، صرفا درباره موضوع هسته‌ای به مذاکره نشسته‌اند، این دلایل ملموس نبوده‌اند.

به عنوان مثال اگر همین مذاکرات هسته‌ای را که حدود یک سال و نیم اخیر، شکل جدی‌تری به خود گرفته است مرور کنیم، می‌بینیم که واشنگتن به دفعات برخلاف توافقی که در آذر سال گذشته در ژنو به دست آمد عمل و تلاش کرده با فریبکاری، شرایط را به سود خود تغییر دهد.

اولین نمونه از این فریبکاری در همان روز توافق صورت گرفت که مذاکره‌کنندگان هسته‌ای آمریکا، بلافاصله بعد از توافق ژنو، پیش از انتشار متن توافق‌نامه، برگه‌هایی را در میان خبرنگاران توزیع کردند که برداشت یکجانبه‌ای بود از سوی مقامات آمریکایی از توافق و این گونه القا می‌کرد که ایران بازنده قطعی این توافق است.

در حین اجرای توافق نیز بارها شاهد عهدشکنی آمریکا و البته اروپا بوده‌ایم که به بهانه ادامه اجرای تحریم‌های گذشته، برخلاف توافق ژنو تحریم‌های جدیدی علیه کشورمان وضع کرده‌اند.

یکی از آخرین موارد تلاش آمریکایی‌ها برای فریبکاری همان بحث تفکیک توافق به دو بخش کلی و جزئی بود. به این ترتیب که می‌خواستند ابتدا ایران را به امضای توافقی کلی وادارند و بعد در صورت تبعیت ایران از خواسته‌های غرب، سراغ جزئیات بروند. نمونه چنین اقدامی قبلا در اوایل دهه‌ 80 هم اتفاق افتاده بود و غرب از ایران خواست فقط برای مدت کوتاهی غنی‌‌سازی را متوقف کند، اما بعد گفتند که فعالیت یوسی‌اف اصفهان نیز باید متوقف شود. اما بعد از بیش از دو سال همکاری کامل ایران و اجرای درخواست‌های غرب، آنها قدم به قدم جلوتر آمدند و کم‌کم موضوع موشک‌های ایران را پیش کشیدند و با ادعای این‌که ایران می‌خواهد اروپا و اسرائیل را هدف بگیرد با فعالیت‌های موشکی کشورمان مخالفت کردند. بلافاصله پس از موضوع سیستم‌های دفاعی ایران، موضوع حقوق بشر را مطرح کردند تا بالاخره با تدبیر مقامات کشورمان جلوی پیشروی بیشتر غرب گرفته شد.

واشنگتن در سال‌های گذشته همواره نشان داده است که ابتدا به نوعی در باغ سبز نشان می‌دهد تا ایران وارد مذاکره شود و بعد می‌گویند اگر شما در این قسمت عقب‌نشینی کنید، فلان امتیاز را می‌دهیم اما وقتی که تهران عقب‌نشینی کرد، آنها امتیاز نمی‌دهند و بهانه‌های دیگری می‌آورند و به‌ هر ترتیب، مرحله‌به‌مرحله با تبحری که در دیپلماسی پیدا کرده‌اند و ارتباطاتی که با کشورهای منطقه و قدرت‌های جهان دارند، اهدافشان را محقق می‌کنند. بر همین اساس، مجموعه‌هایی مثل 1+5 را تشکیل داده‌اند و برای این‌که وزنه آنها سنگین‌تر شود توانسته‌اند کشورهای صاحب حق وتوی شورای امنیت را دور هم جمع کنند.

از دیگر موارد فریبکاری آمریکایی‌ها تغییر رویکردشان در تمام مقاطعی است که طرفین مذاکرات به نتیجه گیری نزدیک می‌شوند و این تغییر رویکرد را به‌صراحت می‌توان در موضع‌گیری‌های رسمی مقامات آمریکایی مشاهده کرد. این همان مساله‌ای است که رهبر معظم انقلاب نیز در اواخر سال گذشته در دیدار اعضای مجلس خبرگان رهبری بر آن تاکید کردند: «هر وقتی‌که یک زمان معین شده است برای پایان مذاکرات و ما به این زمان نزدیک می‌شویم، لحن طرف مقابل ـ بخصوص لحن آمریکایی‌ها‌ـ تندتر، سخت‌تر، خشن‌تر می‌شود؛ این برای این است که جزو شگردهای اینها است، جزو حیله‌ها و خدعه‌های اینها است.»

آمریکایی‌ها در دوره قبل از انقلاب نیز سابقه فریبکاری در قبال مردم ایران را در کارنامه دارند. به عنوان مثال در زمان حکومت دکتر مصدق که ترومن رئیس‌جمهور آمریکا و آچسون وزیر امور خارجه بود، آنها به دکتر مصدق قول دادند که در تحریم نفت ایران شرکت نمی‌کنند و اگر انگلیس نفت ایران را تحریم کند، آنها از ایران نفت می‌خرند اما بعد از انتخابات ریاست جمهوری آمریکا و روی کار آمدن آیزنهاور، درست خلاف آن چیزی که به دکتر مصدق قول داده بودند عمل کردند و با انگلیسی‌ها متحد شدند و کودتای ۲۸ مرداد را به راه انداختند.

نمونه‌های این گونه فریبکاری‌ها کم نیست و در موضوع مبارزه با داعش نیز نمونه بارز آن، ادعای مقامات آمریکایی مبنی بر عدم دعوت از ایران برای حضور در ائتلاف بود و این در حالی بود که پیش از چنین ادعایی، مقامات آمریکایی در عالی‌ترین سطح در قالب نامه‌نگاری از ایران برای همکاری در مبارزه با داعش دعوت کرده بودند و با پاسخ منفی تهران روبه‌رو شده بودند.

کارنامه بدعهدی و فریبکاری آمریکا، کارنامه بلندبالایی است که اینها فقط مشتی از خروار بود و پیام همه آنها این است که در هرگونه تعاملی با این کشور همواره باید مراقب دستکش مخملی که روی پنجه چدنی مقامات کاخ سفید را پوشانده بود و در مقابل خنجری که می‌خواهند از پشت به طرف مقابلشان بزنند همواره باید آماده دفاع بود.