جزئیات فضاپیمای سرنشین‌دار ایرانی

مراسم بزرگداشت روز فناوری فضایی فردا سه شنبه 28 بهمن ماه در محل سالن اجلاس سران برگزار خواهد شد که در حاشیه این مراسم جزئیات تازه‌ای از برنامه طراحی و ساخت نخستین فضاپیمای سرنشین‌دار ایرانی اعلام و ماک‌آپ این فضاپیما در مقیاس یک به یک به نمایش درخواهد آمد.

این فضاپیمای سرنشین‌دار قابلیت حمل یک فضانورد به فضا را دارد و پس از انجام چندین پرتاب آزمایشی و حصول اطمینان از کارکرد صحیح فضاپیما و حامل آن، یک فضانورد را در یک ماموریت زیرمداری به ارتفاع 175 کیلومتری از سطح زمین اعزام و با ملاحظات ایمنی لازم به خاک کشورمان بازمی‌گرداند.

در ادامه و با تکمیل فناوری‌های فضایی به ویژه با ایجاد قابلیت ارسال محموله‌های سنگین به مدار زمین، مقدمات پروازهای آزمایشی مداری این فضاپیما و سپس اعزام فضانورد به مدار زمین نیز فراهم خواهد شد.

طراحی فضاپیمای ایرانی در 3 مرحله

طراحی فضاپیمای سرنشین‌دار ایرانی طی سه مرحله شامل طراحی مفهومی، طراحی اولیه و طراحی دقیق صورت می‌پذیرد که ماک‌آپی که قرار است در این مراسم نمایش داده‌شود بر اساس نتایج حاصل از مراحل اول و دوم طراحی ساخته شده و طراحی دقیق نیز توسط متخصصین پژوهشکدة سامانه‌های فضانوردی در حال انجام است.

ساخت نمونه «ماک‌ آپ» برای محصولات مختلف هوافضایی مرسوم بوده و بخشی از روند طراحی و توسعه محصول است.

هدف از ساخت نمونه «ماک‌ آپ»، دستیابی به مدلی ملموس از ویژگی‌های مهندسی و چیدمان اجزای محصول، بررسی هماهنگی پیکره‌بندی محصول و حصول اطمینان از مونتاژ‌پذیری و دسترس‌پذیری بخش‌های مختلف آن است.

به بیانی دیگر، نمونه ماک‌آپ، صورت ساده‌شده‌ای از محصول نهایی است که عموماً در مقیاس یک به یک و با جزئیاتی کمتر از محصول واقعی ساخته می‌شود.

در این نمونه، سازه فضاپیما از آلومینیم مورد نظر در محصول نهایی و بر اساس طرح‌های نزدیک به سازة نهایی ساخته شده است تا بدین ترتیب روند ساخت سازه نیز به صورت دقیق مورد بررسی و ارزیابی قرار گیرد.

ابعاد و توانمندی های فضاپیمای سرنشین دار ایرانی

فضاپیمای سرنشین‌دار ایرانی، دارای پیکره‌بندی مخروط-استوانه-بلانت است و به طور مشخص از سه بخش دماغه، بخش مخروطی و بخش استوانه‌ای تشکیل شده است.

بخش دماغه دربردارنده مجموعه چترهای بازیابی، بخش مخروطی شامل کابین فضاپیما و بخش استوانه‌ای شامل قفسه‌های پشتیبانی فضاپیما است.

در زیر بخش استوانه‌ای سپرحرارتی قرار می‌گیرد که از فضاپیما در برابر حرارت بالای ناشی از بازگشت مجدد به جو با سرعت بالا محافظت می‌کند.

در نمونه نهایی یک سامانه لغو پرتاب نیز برای شرایط اضطراری تعبیه خواهد شد. همچنین برای اتصال فضاپیما به حامل از یک آداپتور معکوس و سامانه جدایش استفاده خواهد شد.

قطر این فضاپیما 1.85 متر و ارتفاع آن 2.3 متر است. وزن فضاپیما در هنگام پرتاب در حدود 1800 کیلوگرم و در حین برگشت در حدود 1000 کیلوگرم خواهد بود.

این فضاپیما علاوه بر حمل فضانورد، قابلیت حمل آزمایشات علمی-اکتشافی و محموله‌های زیستی به فضا را نیز خواهد داشت. آزمودن ادوات و تجهیزات مورد استفاده در سایر برنامه‌های فضایی کشور از دیگر توانمندی‌های این فضاپیماست.

شفاف کردن فرآیند پیشرفت پروژه

دکتر محمد ابراهیمی، مدیر طرح اعزام فضانورد به فضا هدف از نمایش نمونه ماک‌آپ فضاپیما را اطلاع‌رسانی هرچه بهتر از مراحل پیشرفت پروژه و شفاف‌ کردن فرآیند دشوار و طولانی طراحی تا ساخت و پرتاب این‌گونه محصولات پیچیده عنوان کرد و گفت: عدم اطلاع‌رسانی به موقع و مرتب از فرآیند ساخت برخی از محصولات فضایی در کشور، پیش از این بارها مورد انتقاد متخصصان و رسانه‌ها قرار گرفته بود.

وی افزود: کشورمان در سال‌های اخیر با ارسال و بازگشت موجودات زنده به فضا در شمار معدود کشورهای صاحب فناوری بومی زیست‌فضایی درآمد و برنامه مشخصی برای اعزام نخستین فضانورد ایرانی از خاک جمهوری اسلامی به فضا دارد.

تاکنون 8 کاوشگر فضایی و چهار ماهواره بومی توسط کشورمان به فضا فرستاده شده و ماهواره فجر که آخرین ماهواره ارسالی کشورمان به فضا محسوب می شود همچنان در حال تکمیل ماموریت‌های پیچیده فضایی خود است.

به اعتقاد تحلیلگران برخورداری از این سطح از فناوری فضایی در شرایط حاکم بر کشور نشانه دیگری از شکست تحریم‌ها و بیانگر توان بالای فنی و عزم جدی متخصصان این حوزه برای دستیابی به افق‌های تازه و اثبات شایستگی‌های ملت بزرگ ایران است.(مهر)