غارهای ایران

در ایران غارهای دست‌کند نیز به فور دیده می‌شود که بیشتر به عنوان محل سکونت، پناهگاه، دژ نظامی‌و دفاعی، پرستشگاه و... مورد استفاده قرار می‌گرفت. غارهایی نظیر غارهای نیاسر، کرفتو، کوگان، قلعه‌جوق، اصله و چله‌خانه از این جمله‌ است.

غاری با 70 میلیون سال قدمت

هر چند 70 میلیون سال از عمر چال‌نخجیر می‌گذرد، اما هنوز هم از جمله غارهای آهکی و زنده دنیا محسوب می‌شود. این غار در شهرستان دلیجان استان مرکزی است و در سال 1368 به صورت اتفاقی و در اثر انفجار برای جستجوی آب توسط سازمان آب دلیجان کشف شده است. تاکنون ۱۳۰۰ متر از غار برای بازدید عموم کف‌سازی، ایمن‌سازی و نورپردازی شده است.

گفته شده که در انتهای غار دریاچه‌ای هست که امکان قایقرانی در آن وجود دارد، اما هنوز به‌طور کامل کشف و شناسایی نشده است. این غار در سال ۱۳۸۴ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.

غاری در دامنه دره

غار رودافشان در دامنه شمالی دره رودافشان و ۶۲ کیلومتری شهر فیروزکوه در استان تهران واقع شده است. دهانه غار بسیار پهن و قوسی شکل و به طول ۱۲ متر و عرض ۴۰ متر است. سقف غار از قندیل‌های آهکی پوشیده شده و در کف آن چاله‌هایی وجود دارد که آبی زلال از درون صخره‌های سنگی آن بیرون می‌آید. این غار از سه تالار با ابعادی مختلف تشکیل شده است، به طوری که تالار آن با ابعاد تقریبی 80 در 100 و ارتفاع ۲۵ متر بزرگ‌ترین تالار شناخته شده در میان غارهای ایران است. رودافشان، دارای قسمت‌های مختلف دیدنی چون سنگ چین باستانی، دالان بزرگ، معبد آناهیتا، استالاگمیت‌های مخروطی و بویژه استالاگمیت‌هایی به شکل خرس است.

حضرت ایوب در کنار حوضچه آرزو

مردم بر این باروند که حضرت ایوب نبی(ع) چندی در این غار می‌زیسته است، به همین دلیل نام ایشان را هم روی این غار گذاشته‌اند؛ غار ایوب. این غار بزرگ‌ترین دهانه غار آذرین در ایران را دارد و در خود آبشاری را هم جای داده و در استان کرمان واقع شده است. کنار آبشار حوضچه کوچکی است و کمی‌بالاتر از جایگاه حوضچه گودالی قرار دارد که به آن حوضچه آرزو می‌گویند. هر ساله تعداد زیادی از مردم شهرهای اطراف نظیر انار، شهربابک، رفسنجان، کرمان، سیرجان، یزد، مهریز، هرات، مروست، خبر، جوزم و دیگر مناطق بنا به اعتقادشان برای زیارت و بازدید به این منطقه مسافرت می‌کنند.

غاری با بلورهای شیشه‌ای

غار کتله خور، در ۱۵۵ کیلومتری استان زنجان و جزو غارهای طبیعی خشکی ـ آبی است که از نظر قدمت با غار علیصدر هم دوره است، ولی از نظر شکل و جنس تشکیل‌دهنده با هم متفاوتند؛ به‌طوری که غار علیصدر، به‌طور کامل آبی است در حالی که غار کتله‌خور خشکی ـ آبی است، همچنین از نظر خالصی آهک هم با هم فرق دارند. یکی از عجایب و زیبایی این غار تعداد طبقات آن است که تاکنون سه طبقه از آن کشف شده است. این غار از تونل‌های فرعی و ستون‌های زیادی ساخته شده و قندیل‌های مخروطی آویزان از سقف‌ها به علت داشتن ناخالصی‌ها، دارای تنوع رنگ بوده و آنهایی هم که ناخالصی نداشته یا کمتر دارند به صورت بلورهای شیشه‌ای بسیار شفاف هستند.

غار در رودخانه

دانیال در سلمان‌شهر استان مازندران، دومین غار بزرگ رودخانه‌ای ایران بعد از غار قوری‌قلعه پاوه در کرمانشاه است. جریان رودخانه از ابتدای ورود به غار تا بخش انتهایی وجود دارد که از به هم پیوستن چند جوی و چشمه به‌وجود می‌آید. عمق این جریان در بخش‌های مختلف غار متغیر است، ولی به‌طور کلی از یک متر تجاوز نمی‌کند؛ البته چند گذرگاه و بخش در این غار وجود دارد که هنگام بارندگی عمق آنها بالا آمده و گذر از آنها تقریبا غیرممکن می‌شود. آب داخل غار از چند چشمه کوچک که از شعب مختلف آن سرچشمه می‌گیرد، تامین می‌شود و کاملا زلال و از نظر محلول‌ها دارای درصد پایینی بوده و آن را قابل شرب می‌کند.

غاری با چند خفاش و کبوتر

غار آبی سهولان که بعد از غار علیصدر همدان، دومین غار آبی ایران است در استان آذربایجان غربی و در ۴۳ کیلومتری جنوب شرق مهاباد و در مسیر جاده میانبر مهاباد به بوکان واقع شده است. این غار از دو بخش آبی دارای سه حوضچه به هم پیوسته و بخش خشکی تشکیل شده است. همچنین غار سهولان دو در اصلی دارد که می‌توان از یکی وارد غار و از دیگر خارج شد و هنگام ورود به آن می‌توان با قایق‌های کوچک مستقر در آن رفت و آمد و بازدید کرد.

سهولان در زبان کردی به معنی یخبندان است. ساکنان بومی، غار سهولان را « کونه کوتر»، یعنی لانه کبوتر می‌نامند. در این غار جز کبوتر چاهی و خفاش هیچ موجود زنده دیگری وجود ندارد.

شگفتی‌های قایقرانی در یک غار

غار علیصدر شاید شگفت‌انگیزترین و منحصربه‌فردترین غار آبی قابل قایقرانی در جهان باشد که در ۷۵ کیلومتری شمال‌غربی شهر همدان قرار گرفته است. زمین‌شناسان، تاریخ پیدایش این غار را به دوره ژوراسیک از دوران دوم زمین شناسی نسبت می‌دهند. در کوه ساری قیه دو غار دیگر به نام‌های غار سراب و غار سوباشی وجود دارد، آب غار علیصدر از چشمه‌های زیرزمینی، ریزش مداوم آب از دیوار و سقف غار تامین می‌شود. غار توریستی علیصدر به علت داشتن گذرگاه‌های آبی و دریاچه‌های وسیع قابل قایقرانی بوده و آب دریاچه غار بدون بو و رنگ و بدون حیات حیوانی است و به‌دلیل وجود املاح آهکی فراوان غیرقابل آشامیدن است.

غاری با 7 اتاق

غار نیاسر یا غار رئیس، یکی از غارهای شگفت‌انگیز دست کند بشری و از عجایب و نوادر آثار باستانی کاشان به‌شمار می‌آید. براساس آثار به دست آمده، این غار حلقوی شکل، در حدود ۱۸۰۰ تا ۲۰۰۰ سال قبل در داخل کوه کرکس و بالای تپه‌های آهکی مشرف به نیاسر کاشان به منظور مقاصد آیینی و مذهبی، به شکل راهروها، دالان‌ها و تونل‌های سنگی پرپیچ و خم با هفت اتاق و با ابزارهای ابتدایی به نحوی استادانه کنده شده است. محققان معتقدند اتاقک‌های کوچکی که در بعضی از قسمت‌های غار نیاسر وجود دارد به احتمال زیاد به عنوان عبادتگاه ساخته شده و گذشتگان آن را به‌منظور دور شدن از هیاهوی مردم و گوشه‌نشینی جهت چله‌نشینی‌های خود بنا کرده‌اند. ظروف سفالی کمی مربوط به دوران اشکانیان از این غار به دست آمده است.