مهمانی قوهای فریادکش در تالاب سر خرود

سرخرود محمودآباد چند سالی است که از اوایل آذر، میزبان هزاران قطعه انواع قوهای فریادکش، گنگ و کوچک است. سال گذشته نیز حدود 5000 قو به این منطقه مهاجرت کردند که با توجه به محدود بودن زمین‌های شالیزاری غرقابی منطقه سرخرود و فراوانی جمعیت قوهای مهاجر از یک‌سو و بارش سنگین برف از دیگرسو، غذای طبیعی در این دشت فقط پاسخگوی نیاز یک هفته این پرندگان بود، به‌طوری‌که قوهای فریادکش زمستان سختی را در مازندران سپری کردند.

این روزها نیز تالاب سرخرود و شالیزارهای اطراف آن بتدریج و هر لحظه شاهد فرود آمدن دسته‌ای از قوهای آوازه‌خوان و پذیرای این جمعیت مهاجر است که از سرزمین‌های سرد شمالی در آن سوی دریای خزر، برای زمستان‌گذرانی به این منطقه از مازندران کوچ کرده و مناظر زیبا و بی‌بدیلی از طبیعت را به نمایش گذاشته‌اند؛ منظره‌ای که اکنون در هیچ کجای دنیا نمی‌توان نظیر آن را مشاهده کرد، اما برای حفظ آن و جذب گردشگر از این طریق باید شرایط لازم از قبیل امنیت جانی و تغذیه‌ای این پرندگان را فراهم کرد.

مسئول حیات وحش اداره کل محیط‌زیست مازندران با بیان این‌که سال گذشته حدود 5000 قطعه قوی مهاجر به مدت چهار ماه در تالاب‌های سرخرود زمستان‌گذرانی کردند، به جام‌جم می‌گوید: اما امسال و تاکنون حدود 300 قو وارد این منطقه شده و در اراضی کشاورزی وزرا محله سرخرود ساکن شده‌اند.

کورش ربیعی با اشاره به این‌که بتدریج و با سرد شدن هوا، شاهد افزایش ورود قوها به این منطقه خواهیم بود، می‌افزاید: این پرندگان به‌طور طبیعی از پسماندهای مواد گیاهی در طبیعت تغذیه می‌کنند، اما دانه‌هایی همچون ذرت و ارزن نیز غذای خوبی برای آنها محسوب می‌شود، به همین دلیل با افزایش تعداد قوها، سرد شدن هوا و پایان یافتن منابع غذایی گیاهی، تغذیه آنها به صورت دستی و کمکی انجام می‌شود.

وی با بیان این‌که هر ساله جمعیت زیادی از علاقه‌مندان به مشاهده پرندگان و پرنده‌نگرها، در طول مدت اقامت پرندگان، از این منطقه بازدید می‌کنند، یادآور می‌شود: اداره محیط‌زیست مازندران پیش‌بینی‌های لازم برای تامین غذای پرندگان انجام داده و حتی مقادیر زیادی غذا پیش‌خرید کرده است، ضمن این‌که مردم، بازدیدکنندگان و فعالان و گروه‌های مردم‌نهاد محیط‌زیست نیز با کمک‌های خود، محیط‌زیست در تغذیه قوها یاری می‌دهند.

ربیعی با اشاره به این‌که بیش از ۹۰ درصد این قوها از گونه فریادکش هستند، درباره تامین امنیت این پرندگان مهاجر نیز می‌گوید: نیروهای محیط‌بان محیط‌زیست در طول اقامت پرندگان در حال گشتزنی و نگهبانی از آنها هستند، ضمن این‌که اطلاع‌رسانی رسانه‌ها در این زمینه نیز موجب هوشیاری مردم محلی و حفاظت آنها از پرندگان در مقابل شکارچیان و متخلفان خواهد شد.

به گفته وی، زمانی جان این پرندگان بیشتر به خطر می‌افتد که با کمبود غذایی مواجه شده و برای تامین آن به مناطق ناامن و آبگیرهای پراکنده، پرواز کنند، که در این هنگام شکارچیان سودجو و متخلفان به صید و شکار آنها اقدام می‌کنند.

این کارشناس مسئول با بیان این‌که بیش از صد گونه انواع پرنده آبزی و کنار آبزی نیمه دوم سال، به استان مهاجرت می‌کنند که بیش از ۲۰ گونه آنها از نوع کنارآبزیان هستند، یادآور می‌شود: اکنون با حضور گردشگران و مردم محلی هر روزه برنامه‌هایی در منطقه اسکان قوها برگزار می‌شود، اما جشن بزرگ قوها در ماه‌های دی و بهمن و پس از حضور جمعیت انبوه قوها و گردشگران در قالب برنامه‌های متعدد برگزار خواهد شد.

نیاز به تامین غذای قوها

مدیرعامل انجمن حمایت از پرندگان مهاجر سرخرود نیز با اشاره به این‌که این انجمن با همکاری بخش‌های مختلف از جمله محیط‌زیست، مشغول جمع‌آوری و تامین غذا برای قوهای مهاجر سرخرود است، می‌گوید: بیشتر قوهایی که به منطقه سرخرود مهاجرت کرده‌اند، از گونه‌های فریادکش، گنگ و کوچک هستند که از مناطق مختلف اروپا و سیبری به منطقه آمده‌اند و اکنون منطقه سرخرود تنها مکانی است که قوها به صورت دسته‌جمعی در آن به‌سر می‌برند و در هیچ جای جهان غیر از این منطقه دیگر شاهد چنین جمعیتی از قوها نیستیم.

مسعود احمدی با اشاره به این‌که مهاجرت قوها از آذر به سرخرود شروع شده است و تا اسفند ادامه دارد، در گفت‌وگو با مهر می‌افزاید: سال گذشته 5000 قو وارد سرخرود شده که روزانه به حدود سه تن غذا نیاز داشتند، در حالی که ما فقط توانایی تهیه و توزیع هفته‌ای سه تا چهار تن غذا را برایشان داشتیم و امسال نیز اگر جمعیت قوها به همان میزان افزایش یابد، با کاهش شدید منابع غذایی آنها مواجه خواهیم بود.

به گفته این فعال محیط‌زیست، مهاجرت قوها به منطقه در حالی است که هر هفته شمار زیادی قو نیز از بازارهای منطقه فریدونکنار و محمودآباد خریداری و در تالاب رهاسازی می‌شود.

احمدی بر ضرورت فرهنگ‌سازی و آموزش به مردم برای حفظ گونه‌های ارزشمند پرندگان تاکید و تصریح می‌کند: باید نسبت به جمع‌آوری دام‌های هوایی که به نوعی پرندگان را قتل‌عام می‌کند، بسرعت اقدام شود.

در همین حال شهردار شهر قوهای آوازه‌خوان نیز با اشاره به این‌که وجود قوهای آوازه‌خوان، مهم‌ترین شاخصه تالاب سرخرود است، خواستار ثبت بین‌المللی آن شده و می‌گوید: امیدواریم با رفع مشکلاتی که برای ثبت این تالاب جهانی وجود دارد، شاهد توسعه گردشگری در منطقه باشیم.

سیدمحمد موسوی‌نژاد با بیان این‌که معمولا شاهد روند کاهشی ورود گردشگران در شش ماهه دوم سال به استان هستیم، می‌افزاید: ولی در سرخرود به دلیل وجود این تالاب بین‌المللی و حضور پرندگان مهاجر در تمام طول سال میزبان گردشگران داخلی و خارجی هستیم.