افسانه شجاعان به روایت شاگرد مدرسه شائولین

این موجودات هم مثل شخصیت‌های ابرقهرمان قصه‌های کمیک‌استریپی، از توانایی‌های ویژه و منحصربه‌فردی برخوردار هستند و این توانایی‌ها به آنها حال و هوایی فراواقعی، فانتزی و خاص می‌دهد.

صنعت سینما و تلویزیون ژاپن هم از وجود نینجاها بهره بسیار زیادی گرفته و طی دهه‌های گذشته، تعداد زیادی مجموعه تلویزیونی و فیلم سینمایی براساس قصه‌های مصور نینجا ـ که به مانگا معروف هستند ـ تهیه و تولید شده است.

تولید انیمیشن‌ها و کارهای زنده فراوان درباره این موجودات، حکایت از استقبال بالای تماشاگران ژاپنی از ماجراجویی‌های این موجودات افسانه‌ای می‌کند. «مانگای ساراتوبی ساسوکی» یکی از این مجموعه‌های موفق تلویزیونی است که در سطح بین‌المللی با نام «نینجا: پسر سرگردان» پخش شد و با نام «افسانه شجاعان» از شبکه پویای تلویزیون ایران در حال پخش است.

این انیمیشن ماجراجویانه حال و هوایی خانوادگی و اکشن دارد و بجز پخش تلویزیونی در بازار ویدئو و دی‌وی‌دی هم با استقبال بالای تماشاگران ژاپنی، آسیایی و حتی ایرانی روبه‌رو شده است. در کل 24 اپیزود مجموعه از سوی استودیوی کناک ژاپن تهیه شد. تاکشی شودو، نویسنده اصلی فیلمنامه آن است و پخش آن اولین بار در سال 1979 شروع شد.

آخرین قسمت مجموعه اواخر آوریل 1980 به نمایش درآمد. به دنبال پایان یافتن پخش مجموعه در ژاپن، پخش خارجی آن شروع شد. اولین تماشاگران بین‌المللی افسانه شجاعان همسایگان ژاپن بودند، اما خیلی زود تماشاگران تلویزیونی اروپا و آمریکا هم با ماجراجویی‌های شخصیت اصلی آن آشنا شدند.

این شخصیت یک نوجوان بی‌باک و ماجراجو به نام ساراتوبی ساسوکی است. این نوجوان در حقیقت یک نینجای افسانه‌ای است که هدف اصلی‌اش را مبارزه با ظلم اعلام کرده است. او یکی از شاگردان مدرسه معروف شائولین است. (این مدرسه تا به حال منبع اصلی تولید تعدادی فیلم و مجموعه بوده و محل آموزش هنرهای رزمی خاص قاره آسیا به حساب می‌آید) با شروع داستان مجموعه، ساسوکی برای کمک به مردم یکی از شهرهای مجاور محل زندگی‌اش راهی این منطقه می‌شود. دشمنان زیادی با ساسوکی رودررو می‌شوند که یک اژدهای بدطینت و هنزو، دو تا از اصلی‌ترین و معروف‌ترین آنها هستند.

ساسوکی در عین حال که یک نینجای مبارز است، خلق و خوی سامورایی‌ها را هم دارد. او این خصلت را از پدر خود که یک سامورایی بود، گرفته است. ماجرای پدر ساسوکی هم به عنوان داستان فرعی، در کنار داستان اصلی مجموعه حرکت می‌کند. او یک کشاورز صلح‌طلب بود که از سوی چند آدم ظالم به قتل رسیده است.

به همین دلیل، ساسوکی با خودش عهد کرده در همه حال به کمک کشاورزان و مردم بی‌دفاع بشتابد. فیلمنامه مجموعه تلویزیونی افسانه شجاعان با ابهام از یکی از داستان‌های قرن نوزدهمی کازو دن نوشته شده است. این داستان قبل از آن، الهام‌بخش یک انیمیشن دیگر هم بوده که سال 1968 تهیه شد. دوران فئودالیسم ژاپن در قرون وسطی، به شکل زیبایی در قصه کازو دن و مجموعه انیمیشنی آن به تصویر کشیده شده است و دو دنیای نینجایی و سامورایی را در هم ادغام کرده است.

هنزو دشمن اصلی ساسوکی خودش یک استاد نینجاست و همین موضوع، کار وی را در مبارزه با این آدم قدرتمند مشکل‌تر می‌کند. برخی منتقدان به شباهت‌های بین افسانه شجاعان با مجموعه انیمیشنی سال 1968 آن اشاره می‌کنند. با این حال، محصول سال 1968 لحن و حال و هوایی سیاه‌تر داشت، اما جنبه فانتزی و اکشن افسانه شجاعان بیشتر است و برخی اوقات به سمت کمدی هم می‌رود. واقعیت این است که به اعتقاد منتقدان تلویزیونی ژاپنی، این مجموعه رویکردی کمدی به شخصیت‌های مشهور داستان کلاسیک کازو دن داشته و سعی کرده روایتی درست از ماجراجویی‌های ساسوکی ارائه دهد. خالق مجموعه تلویزیونی افسانه شجاعان ایجی اوکابه است که «خاطرات آن فرانک» را در کارنامه هنری‌اش دارد.

یوشیموتسو بانو تمام قسمت‌‌های این مجموعه را کارگردانی کرده است. تماشاگران ژاپنی او را بیشتر به خاطر کارگردانی یکی از قسمت‌های مجموعه فیلم معروف گودزیلا می‌شناسند، البته وی دستیار آکیرا کوروساوا، فیلمساز بزرگ سینمای ژاپن هم در فیلم‌های کلاسیک و تحسین شده «سریر خون» و «دژ پنهان» بوده است. بخش سامورایی مجموعه افسانه شجاعان وی وام‌گرفته از همکاری نزدیک او با کوروساوا در این فیلم‌هاست.

منتقدان ژاپنی عقیده دارند پخش این مجموعه در آمریکا، زمینه‌ساز تولید مجموعه فیلم موفق و نوجوانانه لاک‌پشت‌های نینجا در دهه 1980 میلادی شد. این ادعای بزرگی است که البته چندان هم بیراه به نظر نمی‌رسد. طی سال‌های قبل، چند بار بحث تولید فصل‌های جدید این اکشن ماجراجویانه و رزمی مطرح شد، اما صنعت تلویزیون ژاپن ترجیح داد شخصیت‌های نینجا را در مجموعه‌های دیگری مورد استفاده قرار دهد.

تی‌وی‌گاید / مترجم: کیکاووس زیاری