لوکیشن؛ عنصر مهم فیلمسازی

در واقع تیزهوشی گروه تولید و طراحان صحنه این کارها باعث می‌شد این آثار بموقع به آنتن برسد. اگرچه همیشه خطر دیر رسیدن یا اتفاقاتی از این دست باعث می‌شد که گروه سازنده در اضطراب باشد، اما فرآیند تولید به گونه‌ای بود که در آن نقش لوکیشن و طراحی صحنه اثر، کاملا کلیدی بود. در حال حاضر هم لوکیشن یک اثر داستانی، تقریبا مهم‌ترین شاخصه یک اثر محسوب می‌شود که البته در نظر عموم ممکن است چندان به چشم نیاید، اما واقعیت این است که سنگ اولیه بنایی است که ذهنیات کارگردان را شکل می‌دهد.

سال‌هاست که طراحان صحنه ما می‌گویند برای ساخت اثری که مثلا وقایع دهه 60 را روایت کند، مشکل دارند و این مشکل از تغییرات عمده این سال‌ها سرچشمه می‌گیرد. چراکه ظاهر همه چیز آنچنان تغییر کرده که دیگر بازآفرینی صحنه‌هایی از تاریخ معاصر یا چند دهه گذشته بیشتر به آرزو شبیه باشد. در حوزه آثار تاریخ اسلام مشکلات به گونه‌ای دیگر خود را بروز می‌دهد، اما این مشکلات به اندازه دست یافتن به لوکیشن‌های تاریخ معاصر نیستند. در طول سال‌های گذشته ما صاحب شهرکی سینمایی شده‌ایم که به اندازه بضاعتش می‌کوشد نیازهای فیلمسازان را مرتفع کند. گرچه این شهرک سینمایی تا رسیدن به‌ آنچه مطلوب فیلمسازان و مسئولان ماست، راهی دراز دارد، اما در حال حاضر همین هم غنیمتی است. خصوصا که خیلی‌ها از خیابان لاله‌زار و گراند هتل معروفش خاطره دارند و انگار هنوز آدم‌های عجیب و غریب «هزار دستان» در کوچه پس‌کوچه‌های آن قدم می‌زنند و دور از چشم ما زندگی می‌کنند. برخی از فیلمسازان ما هم داشته‌های این شهرک، راضی‌شان نمی‌کند و دلیل عمده‌اش هم این است که بسیاری از لوکیشن‌های این شهرک پیشتر در فیلم‌ها و سریال‌های دیگر دیده شده و از این نظر یک «لوکیشن لو رفته» محسوب می‌شود. به همین خاطر هم هست که کارگردان بلندپروازی چون میرباقری برای ساخت سریال «معصومیت از دست رفته»، بخشی از لوکیشن‌های اثرش را در سوله‌ای در حوالی کرج می‌سازد یا برای سریال مختارنامه طرحی نو در می‌اندازد و در احمدآباد مستوفی لوکیشن‌هایی برای این اثرش طراحی می‌کند، که هنوز خاطره جدال صاحب زمین و رسانه‌ها برای تخریب یا حفظ لوکیشن‌ها بعد از خاتمه فیلمبرداری از یادها نرفته است خیلی از تهیه‌‌کنندگان هم ـ البته ـ خود را به دردسر نمی‌‌اندازند و از همان روش قدیمی (و امتحان پس‌داده)‌ استفاده می‌کنند، یعنی اجاره مکان به‌عنوان لوکیشن. در همین شهر تهران خانه‌های قدیمی و تازه‌سازی وجود دارد که یکی از راه‌های درآمد صاحبان آنها، اجاره آنها به گروه‌های فیلمسازی است، اما به خاطر این‌که این خانه‌ها اساسا برای ساخت آثار سینمایی یا تلویزیونی ساخته نشده‌اند، معمولا آسیب‌هایی به این خانه‌ها وارد می‌شود که گاه موجب دعوا و مشاجره بین گروه سازنده و صاحبخانه نیز می‌شود.

به نظر می‌رسد لوکیشن به اندازه ترکیب بازیگران و فیلمنامه در برجسته شدن یک اثر نقش دارد و در اغلب اوقات نیز بخش قابل توجهی از بودجه یک اثر تلویزیونی یا سینمایی را می‌بلعد، اما عجیب است که هنوز برای تثبیت این عنصر مهم فیلمسازی در اقدامی در خور و ارزنده صورت نگرفته است.