نوآوری مبتنی بر نیاز

پاستا گیاندوجا، نام اولیه‌ این محصول شکلاتی بود که در ایتالیا و توسط پیترو فررو تولید می‌شد. شکلات جامدی که لای نان گذاشته می‌شد و معمولا مادران با آن ساندویچ صبحانه‌ مدرسه بچه‌ها را درست می‌کردند، اما محصول با وجود خوشمزه بودن در بازار موفق نبود!

بچه‌ها نان را دور می‌انداختند و شکلات را می‌خوردند و به همین دلیل،‌ رغبت مادران به استفاده از این محصول کم شده بود. فررو تصمیم به یک نوآوری جالب گرفت و شکلات را به شکل خمیری تبدیل کرد تا روی نان مالیده شود و بچه‌ها نتوانند آن را از نان جدا کنند. در دوران جیره‌بندی کاکائو همزمان با جنگ جهانی دوم در ایتالیا، بسیاری از کسب‌وکارهای فعال در این حوزه تصمیم گرفتند وارد حوزه‌های دیگر شوند. برخی دیگر بسته شدند، اما پیترو فررو تصمیم گرفت در بازار خود و شغلی که دوست داشت باقی بماند. شمال غرب ایتالیا محل رویش فندق بود. پیترو تصمیمش را گرفت. او فرمول شکلات صبحانه خود را تغییر داد و به آن فندق اضافه کرد تا مجبور نشود حجم تولید را کاهش دهد.

سال ۱۹۶۴ اولین محموله شکلات به انگلیس صادر شد. به‌تدریج نام محصول هم از گیاندوجا به نوتلا تغییر کرد که روان‌تر تلفظ می‌شد.

زمان گذشت و محصول فررو اینقدر بازار پیدا کرد که امروزه عرضه‌ بین‌المللی نوتلا و استفاده بسیار زیاد از فندق در آن، جغرافیای اقتصادی این کسب و کار را تغییر داده است. 70 درصد کل فندق جهان در ترکیه تولید می‌شود. همین طور 82 درصد صادرات فندق جهان متعلق به این کشور است و خود ایتالیا در رتبه‌ دوم تامین فندق قرار گرفته است. حالا افزایش و کاهش تولید فندق در ترکیه هم یک خبر اقتصادی مهم بین‌المللی محسوب می‌شود که روی صبحانه بخش قابل توجهی از کودکان جهان تاثیر دارد.

اعداد و ارقام جالب و شگفت‌انگیز در مورد نوتلا کم نیست. ازجمله این که اگر ظرف‌های شیشه‌ای نوتلای تولیدی یک سال را کنار هم بگذاریم بیش از یک بار محیط کره زمین را دور می‌زند!

داستان نوتلا، مستقل از حاشیه‌های آن،‌ نوعی نوآوری را نمایش می‌دهد که می‌توان آن را «نوآوری مبتنی بر نیاز» دانست. امروزه نوآوری نه به عنوان پاسخی به یک نیاز در کسب و کار و زندگی، بلکه به عنوان یک «ارزش مستقل از شرایط محیطی» آموزش و تبلیغ می‌شود. امروزه کم نیستند کسانی که از نوآوری حرف می‌زنند و درس نوآوری می‌خوانند و تبلیغ نوآوری می‌کنند که هنوز گام‌های اولیه ایجاد ارزش و تولید محصول و خدمات را طی نکرده‌اند. به همین دلیل نوآوری برای آنها به یک مد مدیریتی زیبا تبدیل شده و نه یک نیاز مدیریتی. از قدیم گفته‌اند نیاز مادر اختراع است. با کمی تغییر می‌توان گفت؛ نیاز، مادر نوآوری هم هست. نوآوری اگر با تکیه بر نیاز نباشد،‌ خود به یک کلیشه جدید تبدیل خواهد شد... .

محمدرضا شعتانعلی