زخم‌هایی که سر باز می‌کنند

این یک واقعیت است که ایران به لحاظ برخورداری از منابع آبی یکی از فقیرترین کشورهاست اما در برخورد با این فقر ذاتی به هیچ عنوان فقیرانه عمل نکرده و تا آنجا که توانسته با ناکارمدترین روش‌ها انواع نیازهای آبی خود را پاسخ داده است.

اکنون این کشور فقیر دارایی‌های آبی، یعنی منابع آب زیرزمینی خود را هم فروخته و دیگر چیزی برای فروختن ندارد لذا از این به بعد تا مدت زمانی نامعلوم ایران با کسری شدید منابع و مصارف آب مواجه خواهد بود.

به این نمونه از مصرف سخاوتمندانه آب توجه کنید: وزیر کشاورزی می‌گوید «کشت خیار به تنهایی سالانه 700 میلیون متر مکعب از منابع آب کشور را به خود اختصاص می‌دهد حال آن که با انتقال کشت این محصول به گلخانه می‌توان مصرف آب برای تولید این محصول کشاورزی را به 60 میلیون متر مکعب کاهش داد.»

این در حالی است که مصرف کل آب تهران با 12 میلیون نفر جمعیت در یک سال به حدود یک میلیارد متر مکعب می‌رسد یعنی فقط 300 میلیون متر مکعب بیشتر از آب مورد نیاز برای کشت خیار.

احتمالا از این دست آمار و اخبار از این به بعد زیاد منتشر خواهد شد. این آمار علاوه بر آن وضع بحرانی کشور در زمینه منابع آبی را نشان می‌دهد و از آن بدتر وضع بحرانی‌تر مصرف این مایه حیات را عیان خواهد کرد.

این در حالی است که حتی کشورهایی با منابع آبی بسیار غنی‌تر از ایران، نیز این طور سخاوتمندانه با منابع آبی خودشان برخورد نمی‌کنند.

از آن سو قیمت آب به قدری پایین است که حتی نشان دادن دریاچه خالی پشت سد لار و لتیان هم تاثیری در میزان مصرف آب در تهران ندارد.

ناکارآمدی‌های پنهان در بخش‌های مختلف اقتصاد ایران کم نیست. کما این‌که در زمان اجرای هدفمندسازی یارانه‌ها یکی از مهم‌ترین آنها رو شد و تازه آنجا بود که فهمیدیم اغلب شرکت‌های ایرانی بدون برخورداری از انرژی ارزان به هیچ عنوان در بازارهای جهانی قدرت رقابت‌پذیری ندارند.

از کنار ناکارآمدی‌ها عبور می‌کنیم بی‌آن‌که فکر کنیم شاید روزی این ناکارآمدی‌ها یقه‌مان را بگیرد و آن وقت دیگر فرصتی برای جبران نداشته باشیم.

ناکارآمدی در مصرف آب زخم کهنه‌ای بود که فقط با کمبود شدید منابع آبی در سال جاری سر باز کرد. مراقب ناکارآمدی‌های دیگر اقتصاد ایران باشیم.

حمید اسدی - جام‌جم