آب در وضعیت قرمز

به گزارش جام‌جم، در حالی که برخی منابع از کاهش بسیار شدید و حتی خشک شدن آب پشت سدهای لار و لتیان در شرق تهران خبر می‌دهند، هشدارهای مسئولان دولتی از رئیس‌جمهور تا مسئولان میانی وزارت نیرو رنگ و بویی جدی‌تر به خود گرفته است. فارغ از تعاریفی که خود وزارت نیرویی‌ها برای بحرانی شدن وضع آب دارند، آنچه که از شواهد و قرائن برمی‌آید آن است وضع منابع آبی و البته مصارف آن به هیچ عنوان مطلوب و عادی نیست و این البته اختصاص به تهران ندارد. اغلب کلانشهرهای کشور و حتی شهرهای کوچک‌تر با معضل آب به‌طور جدی دست و پنجه نرم می‌کنند.

هیات وزیران روز گذشته با توجه به وضع منابع آب کشور و کاهش بارندگی‌ها نسبت به سال گذشته و سال‌های قبل و کمبود شدید ذخایر آبی، از عموم مردم ایران و بویژه مردم شهر تهران خواست به‌طور جدی در مصرف آب صرفه جویی کنند. هیات وزیران در این جلسه که به ریاست حسن روحانی رئیس‌جمهور تشکیل شد، ابراز امیدواری کرد با تدابیر دولت و همراهی صمیمانه مردم ایران اسلامی، مشکل شدید کمبود آب به نحو مناسبی برطرف شود.

در ابتدای این جلسه، هیات وزیران پس از ارائه گزارش وزارت نیرو در خصوص مقایسه میزان بارندگی در سال‌های اخیر و روند نزولی بارندگی‌ها و کاهش شدید ذخایر آبی، مجموعه‌ای از پیشنهادهای این وزارتخانه را برای ساماندهی بهینه مصرف آب در تهران و واکنش نسبت به مشترکان پرمصرف، مورد بررسی و تصویب قرار داد. همچنین هیات وزیران با تخصیص 300 میلیارد ریال برای تکمیل اجرای خط انتقال آب از سد ماملو به تهران و تصفیه خانه سد ماملو موافقت کرد.

در همین حال وزیر نیرو که پیشنهادهای وزارتخانه متبوعش در جلسه دیروز هیات دولت به تصویب رسیده بود، گفت: بعد از تصویب پیشنهادهای وزارت نیرو در دولت مقررات کاملی برای برخورد با مشترکان پرمصرف آب شرب خواهیم داشت.

به گزارش فارس، چیت‌چیان خاطرنشان کرد: آب ماده‌ای است که جایگزین ندارد، بنابراین ما امسال با پیش‌بینی‌هایی که می‌شد، پیشنهادهای لازم را به دولت ارائه کردیم تا آب مشترکان پرمصرف قطع شود و این موضوع اکنون در حال فرآیند تثبیت در دولت است.

وی ادامه داد: قطع آب مشترکان پرمصرف تهرانی فقط در یک روز علامتی هشداردهنده برای مشترکان پرمصرف بود تا آنها احساس کنند که رویه آنها برای مصرف آب رویه‌ای درست نیست و باید آن را اصلاح کنند.

چیت‌چیان تصریح کرد: بعد از تصویب پیشنهادهای وزارت نیرو در دولت، ما مقررات کاملی را برای برخورد با مشترکان پرمصرف آب شرب خواهیم داشت.

وی افزود: کمبود آب منحصر به فصل تابستان نیست، زیرا ما پیش‌بینی می‌کنیم در فصل پاییز نیز باید مراقبت‌های بیشتری برای مصرف آب صورت گیرد و مشترکان نیز در مصرف آب خود دقت بیشتری کنند.

وزیر نیرو افزود: قطع آب هفت ساعته مشترکان پرمصرف در حقیقت یک هشدار بود، بنابراین برنامه‌ریزی‌های لازم برای برخورد با مشترکان پرمصرف بعد از تصویب در دولت و قانونی شدن جزئیات آن به اطلاع عموم خواهد رسید. وزیر نیرو با اشاره به سرمایه‌گذاری‌های صورت گرفته در حوزه مصرف آب گفت: آب مورد نیاز تهران از سه سامانه شرق شامل سدهای لار و لتیان، سامانه غرب شامل سدهای طالقان و کرج و سامانه چاه‌های جنوب تهران تامین می‌شود و با توجه به کاهش بارندگی در حوزه شهر تهران برداشت آب از چاه نیز بیشتر شده است.

به گزارش خبرنگار ما با وجود تهدیدهای وزارت نیرو و قطع چند ساعته آب پرمصرف‌ها به نظر می‌رسد اقدامات دولت برای مدیریت مصرف آب تاکنون جوابگو نبوده است. تا پیش از این عمده تلاش و برنامه‌ریزی دولت متمایل به هشدار و انذار به مصرف‌کنندگان بود؛ با این امید که این هشدارها بتواند تاثیرگذار باشد. اما تقریبا هیچ کدام از تلاش‌ها نتیجه نداد و بسیاری از مشترکان پر مصرف همچنان استخرها و فضای سبزشان را با آب آشامیدنی پر و سیراب می‌کنند. بنابراین دولت اکنون برخورد سختگیرانه‌تری را با پرمصرف‌ها در دستور کار قرار داده است. هرچند باز به نظر می‌رسد تدابیر اتخاذ شده آنقدر سفت و سخت نیست که بتواند تاثیر ملموسی در میزان مصرف آب در تهران و کلانشهرها داشته باشد.

معاون اول رئیس جمهوری بحران آب در کشور را موضوعی جدی و حائز اهمیت توصیف و بر لزوم مشارکت همه آحاد جامعه در صرفه جویی منابع آب تاکید کرد.

اسحاق جهانگیری در نشست شورای عالی آب با بیان اینکه حساسیت موضوع کمبود آب در سال جاری دو چندان شده است گفت: در این موضوع هرچه زمان را از دست بدهیم وضع بدتر می شود ،افزون بر اقدام های فوری نیازمند تهیه برنامه های کوتاه و بلند مدت هستیم براین اساس موضوع آب باید در برنامه ششم توسعه به عنوان یک موضوع محوری مطرح باشد و توسعه سایر بخش ها منوط به تامین آب و استفاده صحیح و از بهره وری از این منابع شود .

معاون اول رئیس‌جمهور همچنین در این جلسه گفت: صدور مجوز از سوی رهبر معظم انقلاب برای برداشت ده میلیارد دلار از صندوق توسعه ملی به عنوان تسهیلات برای طرح‌های آب و خاک کشور فرصتی طلایی را برای وزارت نیرو به‌وجود می‌آورد. اسحاق جهانگیری افزود: دستگاه‌های اجرایی مرتبط با طرح‌های آب و خاک و بخصوص وزارت نیرو باید با برنامه‌ریزی مناسب بتوانند از این اعتبارات به بهترین وجه استفاده کنند.

در این جلسه مدیرعامل شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور از افت بارش و کاهش شدید منابع آبی سدهای اطراف تهران خبرداد و با اشاره به تشدید بحران در صورت نبود بارش‌های مناسب در فصل پاییز، بر لزوم صرفه‌جویی جدی ازسوی مردم تاکید کرد. در این نشست همچنین معاون امور آب و آبفای وزارت نیرو گزارشی از وضع منابع آب‌های زیرزمینی کشور ارائه کرد و با بیان این‌که در طول سال‌های گذشته نسبت به منابع آب زیرزمینی غفلت شده، خواستار احیا و توجه ویژه به آب‌ها و سفره‌های زیرزمینی شد.

وی از بحران در منابع آبی زیرزمینی به‌عنوان بحرانی خاموش یاد کرد و با اشاره به میزان برداشت‌های غیرمجاز و بیش از حد از این منابع، بر ضرورت ایجاد نگرشی کلان برای مدیریت منابع آب‌های زیرزمینی کشور تاکید کرد.

نصب کنتور هوشمند برای قطع آب مشترکان پرمصرف تهرانی

در همین حال حمیدرضا جانباز، مدیرعامل شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور با اعلام این خبر که مشترکان پرمصرفی که در تهران از الگوی مصرف تبعیت نکنند، آب مصرفی‌شان قطع خواهد شد، گفت: برای مشترکان پرمصرف کنتورهای هوشمند نصب خواهد شد، تا میزان آب مورد نیاز آنها در ماه محاسبه و اگر چنانچه از آن مقدار الگو و میزان آب مورد نیاز بیشتر مصرف کنند، آب شرب آنها قطع شود.

جانباز با بیان این‌که پاییز سختی را در تهران خواهیم داشت، افزود: بخش عمده این مشکل در شرق تهران خواهد بود و به همین منظور، شرکت آب و فاضلاب استان تهران طرح‌های لازم را برای انتقال آب از سامانه غرب به شرق در برنامه‌های خود دارد که یکی از آنها حفر 70 حلقه چاه است.

وی با تاکید بر لزوم صرفه‌جویی حداکثری توسط مردم گفت: طی چند روز گذشته طرح قطع هفت‌ساعته انشعاب مشترکان پرمصرف در شهر تهران اجرایی شد و هم‌اکنون نیز شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور به‌دنبال مصوب کردن قوانین مربوط به جریمه مشترکان پرمصرف است.

لمس واقعیت خشکسالی در چهره کم‌آب سد لار

در حالی که سال گذشته در زمان مشابه آب موجود در سد لار حدود 66 میلیون متر مکعب بود، هم‌اکنون این رقم 30 میلیون مترمکعب است و فقط تا باقی ماندن 12 میلیون متر مکعب آب در سد می‌توان از حجم آن بهره‌برداری کرد.

به گزارش وزارت نیرو مخزن 960 میلیون مترمکعبی سد لار فقط 30 میلیون مترمکعب آب دارد و از این 30 میلیون مترمکعب آب، فقط 18 میلیون مترمکعب قابلیت استحصال و استفاده دارد.وضع وخیم و سیمای خشک سد آبی لار لمس چهره واقعیت خشکسالی و کم‌آبی در کشور است.سد لار بخشی از سامانه تامین آب شرق استان تهران است که این سامانه حدود 35 درصد آب شرب شهر تهران را تامین می‌کند.

بخش عمده آب این سد از رودخانه سفید آب تامین می‌شود که این رودخانه هم‌اکنون تقریبا خشک شده و تنها باریکه‌ای از آب باقی‌مانده است.حجم ورودی آب به مخزن حدود 5 مترمکعب در ثانیه است اما از طرف دیگر 6 مترمکعب در ثانیه از این سد برداشت شده و به تهران منتقل می‌شود. با این روند از حدود یک هفته آینده برداشت از سد لار به 3 مترمکعب در ثانیه کاهش می‌یابد.

مدیر دفتر بهره‌برداری و نگهداری از تاسیسات‌ آبی و برقابی شرکت آب منطقه‌ای تهران در حاشیه بازدید مسئولان ارشد آبی کشور از سد لار، با بیان این‌که از حجم 960 میلیون مترمکعبی مخزن سد لار 860 میلیون مترمکعب حجم مفید است، گفت: صد میلیون مترمکعب از حجم مخزن، حجم غیرمفید و مرده سد محسوب می‌شود که طبق اصول بهره‌برداری از سدها، نباید از این حجم مرده استفاده کرد؛ اما با توجه به وضع خشک‌سالی مجبور به استفاده از این حجم هستیم.

محمد شهریاری با بیان این‌که بیشترین حجم ذخیره‌شده در سد لار ‌در سال 1371، حدود 430 میلیون مترمکعب بوده است، افزود: سال گذشته در زمان مشابه آب موجود در سد حدود 66 میلیون متر مکعب بود، اما هم‌اکنون این رقم 30 میلیون مترمکعب است و تا باقی ماندن 12 میلیون متر مکعب آب در سد می‌توان از حجم آن بهره‌برداری کرد.

وی افزود:‌ تراز آب در زمان حاضر 8 متر پایین‌تر از تونل ارسال ثقلی آب به سد لتیان و تصفیه‌خانه 5 سوهانک قرار گرفته است؛ پس ناگزیریم آب را با پمپاژ به سوی تهران منتقل کنیم.

شهریاری با تاکید بر این‌که حجم موجود در سد لار ناچیز و تقریبا سد خشک شده است، گفت: با توجه به شرایط منطقه‌ای سد لار، بارش‌های جوی این سد در ابتدای سال آبی آینده به‌صورت برف است و در کوتاه‌مدت نمی‌توان از آن استفاده کرد.