کنترل خشم را بیاموزیم

این روزها در حالی بحث تخلف انضباطی و محرومیت پیام صادقیان بازیکن تیم پرسپولیس داغ است که واقعیت ورزش ما این است که بشدت موضوع روانشناسی مورد غفلت بوده و ورزشکاران ما از این نکته غافل هستند که در کنار آماده‌سازی جسمی باید موضوع آماده‌سازی روانی خود را نیز جدی تلقی کنند. به طور کلی رفتار یک ورزشکار در میدان ورزش نمی‌تواند جدا و برخلاف رفتار او در جامعه و زندگی روزمره باشد، جایی که فرد نمی‌تواند خشم خود را کنترل کند.

در این باره مواردی چون اضطراب، مسائل حل نشده خارج از ورزش، نبود اعتماد به نفس، فشارهای روانی و توقعات مضاعف از ورزشکار، می‌تواند او را به سمت رفتار پرخاشگرایانه سوق دهد و چنانچه فرد مدیریت خشم را تمرین نکرده باشد نمی‌تواند در میدان ورزش نیز بر خشم خود غلبه کند. ممکن است برخی تصور کنند با برخوردهای قهری چون محرومیت بشود رفتار را اصلاح کرد. گرچه این برخوردها در نوع خود باعث بازدارندگی و عدم تکرار چنین مسائلی از طرف دیگر ورزشکاران می‌شود، اما نمی‌تواند باعث اصلاح رفتار فرد شود، بلکه او خود باید بخواهد به اصلاح رفتاری روی بیاورد. قدری با خود فکر کرده و در جهت برطرف کردن این مشکل یا با روانشناس ارتباط بگیرد یا شخصا چاره‌ای بیندیشد.

از طرفی اتفاقا ورزشکارانی که مدتی را به دلایلی چون محرومیت یا مصدومیت دور از میدان ورزش هستند پس از بازگشت به ورزش بیشتر در معرض آسیب روانی بوده و باید مراقب آنها بود، به نظر می‌رسد بهترین راه برای ریشه‌کن کردن رفتارهایی مثل رفتار پرخاشگرانه، استفاده از خدمات مشاوره برای درمان اصولی آن باشد.

ممکن است برخی تصور کنند ستاره شدن نیز می‌تواند عامل بروز رفتارهای پرخاشگرانه شود، در پاسخ باید گفت آیا همه ستارگان دنیای ورزش پرخاشگر می‌شوند؟ معلوم است که پاسخ این پرسش منفی است. برخی نیز در توجیه رفتار خود می‌گویند خستگی مسابقه باعث چنین رفتاری می‌شود، اینهم توجیهی بیش نیست و ورزشکار می‌تواند با فراگیری آموزش‌ها و مهارت‌هایی چون کنترل خشم، تصمیم‌گیری، حل مساله، خودآگاهی و به طور کل مهارت‌های زندگی به نقطه‌ای برسد که در چنین شرایط نیز بتواند خودش را کنترل کند.

ختم کلام این‌که ورزشکار چه در میدان ورزش با مشکل رفتار پرخاشگرایانه مواجه بشود یا نشود در مجموع نباید از آماده‌سازی روانی خود غافل باشد. این‌که اساسا با توجه به بررسی روانی هر فرد و هر ورزشکاری می‌توان در مدت‌زمان‌های متفاوت نسبت به درمان قطعی او اقدام کرد از پنج جلسه هفتگی تا دو سال.

دکتر لاله سامع - ‌‌روان شناس ورزشی