سوسیالیسم در مهد کاپیتالیسم؟!

در این قانون چند صد صفحه‌ای چه محتویاتی آمده که صدای منتقدان را تا این حد بلند کرده و از آن سو دولت اوباما به اجرای آن افتخار می‌کند؟

لایحه مراقبت درمانی در سپتامبر 2009 (تابستان 1389) توسط چارلز رنگل، نماینده مجلس نمایندگان آمریکا، به این مجلس تحویل داده شد. در دسامبر همان سال سنا هم این لایحه را تصویب کرد و در نهایت، مارس سال 2010 یعنی بهار 1390 قانون به امضای رئیس‌جمهور آمریکا درآمد و اجرایی شد.

لایحه مراقبت درمانی اوباما تلاش کرد تغییراتی در سیستم مراقبت بهداشتی، درمانی و نیز بیمه درمانی ایجاد کند که از زمان اجرایی شدن دو قانون درمانی در سال 1965 بی‌سابقه است. هدف این لایحه به طور مشخص این بوده که کیفیت بیمه درمانی را بالا ببرد، تعداد افراد بدون بیمه را با توسعه پوشش درمانی عمومی و خصوصی کاهش دهد و در نهایت بتواند هزینه درمان را در سبد مردم و دولت کم کند.

به صورت جزیی گفته شد باید نرخ بیمه برای همه افراد یکسان شود. توضیح این که در آمریکا شرکت‌های بیمه برای کسانی که سابقه بیماری داشتند یا زنان (به خاطر ریسک بالاتر بیماری و اقدامات درمانی نظیر حاملگی و...) نرخ بیشتر حق بیمه مطالبه می‌کردند. طبق این برنامه قرار شد بدون توجه به چنین شرایطی، نرخ بیمه برای همه مردم یکسان شود مگر کسانی که از تنباکو استفاده می‌کنند و اهل دخانیات هستند. در کنار این مساله، تلاش شد استانداردهای حداقلی برای شرکت‌های بیمه تدوین شود تا میان خدماتی که شرکت‌های بیمه به مشتریان خود ارائه می‌کنند تفاوت‌های سنگینی دیده نشود.

از سوی دیگر بنا بر این شده که سیستم مراقبت درمانی به سمت رقابت برود و مقرراتی بر آن وضع شود تا اولا کیفیت بر کمیت اولویت پیدا کند و ثانیا هزینه مراقبت درمانی در آن کاهش پیدا کند بنابراین مشخصا این لایحه فقط به بیمه مربوط نیست بلکه نظام درمانی را هم نشانه گرفته است.

از سوی دیگر بنا بر این شد افرادی که توسط کارفرمای خود بیمه نمی‌شوند خود را زیر پوشش بیمه خدمات درمانی قرار دهند. در این قانون آمده اگر کسی چنین کاری را انجام ندهد، باید جریمه پرداخت کند مگر این که ثابت کند از نظر اقتصادی، در سختی قرار دارد و نمی‌تواند این حق بیمه را پرداخت کند. البته برای این افراد هم بنا شد دولت یارانه پرداخت کند تا آنها هم زیر حق بیمه را پرداخت کنند. از زمان آغاز ثبت نام افراد فاقد بیمه تاکنون، دولت موفق شده 3 درصد جمعیت این افراد را بکاهد.

جریمه دیگری هم در نظر گرفته شد و آن برای کسب‌وکارهایی است که 50 یا بیش از 50 نفر کارمند دارند و خدمات بیمه‌ای را به کارمندان خود ارائه نمی‌کنند. صاحبان این کسب‌وکارها هم باید در قالب مالیات، جریمه این کار خود را بپردازند.

همچنین طبق برنامه‌ای که به برنامه تبادل بیمه‌ای مشهور شد، افراد می‌توانند سیاست‌های مختلف بیمه‌ها را با هم مقایسه کنند و بهترین آن را برای خود برگزینند و بر این اساس، دیگر نمی‌توان افراد و صاحبان کسب‌وکارهای کوچک را به سمت شرکت‌های بیمه خاص سوق داد.

اما چه انتقادهایی به این لایحه وارد شده است؟ اصل انتقاد در سیاست اقتصادی لیبرال افراطی برخی افراد محافظه‌کار و جمهوریخواه است. کسانی که اعتقاد دارند دولت نباید به فکر بیمه افراد ناتوان مالی جامعه باشد و بدتر از همه این که این افراد را با پول مالیات دیگران بیمه کند. از سوی دیگر به صورت طبیعی، کسانی که طبق این لایحه جریمه می‌شوند با آن مخالف خواهند بود. افراد و اتحادیه‌هایی هم هستند که اعتقاد دارند این طرح باعث شده میزان خدمت درمانی به مردم نه‌تنها بهبود پیدا نکند که بدتر هم بشود. از سوی دیگر برخی اشکالات حقوقی چون نقض قانون اساسی آمریکا هم از سوی منتقدان به این لایحه وارد شد که حتی مورد قبول برخی از دادگاه‌ها هم قرار گرفت.

با این حال، موافقان به عملکرد اجرایی این لایحه استناد می‌کنند و می‌گویند برخی منتقدان این لایحه، در سال‌های پیش از پیشنهاددهندگان برنامه بودند. مثلا میت رامنی جمهوریخواه که رقیب اوباما در انتخابات سال 2012 بود خود سال‌ها پیش پیشنهاددهنده طرحی بوده که محتوای آن مشابه قانون مراقبت درمانی اوباما بوده است.

لایحه مراقبت درمانی اوباما تلاشی است برای بهبود رفاه مردم از سوی دولتی که رقبایش آن را به سوسیالیسم در مهد کاپیتالیسم متهم می‌کنند. با این حال مردم آمریکا در انتخابات 2012 نشان دادند از عملکرد دولت در این لایحه رضایت نسبی دارند چرا که به خاطر لایحه مراقبت درمانی اوباما (Obamacare) به اوباما رای دادند.

مصطفی​مسجدی آرانی / جام‌جم