چارانه 158 مولانا بر بازوی برد پیت

اما آنچه این بار جالب می‌نمود، متن حک شده روی دست برد پیت بود که این عبارت بر آن نقش بسته بود: «آنجا دشتی است، فراتر از همه تصورات راست و چپ. تو را آنجا خواهم دید» که ادعا کرد این عبارت برگردان یکی از اشعار مولانا جلال‌الدین رومی است.

میرجلال‌الدین کزازی، پژوهشگر و استاد دانشگاه روز گذشته در گفت‌وگو با یکی از خبرگزاری‌ها، انتساب این جمله به مولانا را تائید کرد و گفت: به باور من و جمعی از استادان زبان فارسی که با آنها مشورت کردم، تنها سروده‌ای از مولانا که کمابیش با عبارت درج شده روی بازوی این هنرپیشه سازگاری دارد، چارانه(رباعی) شماره 158 مولاناست که در آن آمده است: از کفر و ز اسلام برون صحرایی است‌/‌ ما را به میان آن فضا سودایی است‌/‌ عارف چو بدان رسید سر را بنهد‌/‌ نه کفر و نه اسلام و نه آنجا جایی است»

این شعر را کلمن بارکس شاعر آمریکایی و استاد بازنشسته زبان انگلیسی دانشگاه جورجیا برگردانده و یکی از دلایل مشهور شدن این اشعار میان انگلیسی‌زبان‌ها، برگردان‌های بسیار جذاب بارکس از مولاناست. البته باید گفت کلمن بارکس خودش فارسی نمی‌داند و مولانا را از طریق رابرت بلای نویسنده و شاعر نروژی‌الاصل آمریکا شناخته است.

بلای سال ۱۹۷۶ ترجمه انگلیسی نیکلسن از مولانا را به بارکس می‌دهد و او در واقع به نوعی این ترجمه را بازگردان و مدرن‌تر کرده است. به همین دلیل تاکنون بیش از نیم میلیون نسخه از مجموعه کتاب‌ها و آثار مولانا به زبان کلمن بارکس در آمریکا به فروش رسیده‌‌ که یکی از پرفروش‌ترین کتاب‌های آمریکا تلقی می‌شود. توجه غربی‌ها به مولانا یا آن‌چنان که خودشان می‌گویند «رومی»، امر تازه‌ای نیست.

سال 2007 که جشن‌های هشتصدمین سال تولد این شاعر و عارف پارسی‌زبان برگزار می‌شد، بارها عنوان شد مولانا یکی از محبوب‌ترین شخصیت‌ها در دنیای غرب است. حتی در برخی از سخنرانی‌های همایش‌های مربوط به آن سال گفته می‌شد که آثار «رومی» محبوب‌ترین آثار نزد زندانیان آمریکاست.

به هر روی گسترش نفوذ این شاعر ایرانی به دورترین نقاط جهان، نقش بستن اشعارش بر دستان معروف‌ترین ستارگان جهان و این دست اتفاقات نشان می‌دهد که ما داشته‌هایی داریم که باید خیلی بیش از اینها قدرش را بدانیم.

سجاد روشنی‌ /‌ گروه فرهنگ و هنر