اعتیاد چه قدر به ما نزدیک است

نگرانی ما از بابت آمارهاست که از منابع رسمی اعلام می‌شود و متکی به چند پژوهش است، مثل آماری که قائم مقام ستاد مبارزه با مواد مخدر بیان می‌کند و 55 درصد طلاق‌ها، 65 درصد همسرآزاری‌ها و 30 درصد کودک‌آزاری‌ها را به مصرف مواد ربط می‌دهد.

باید نگران بود چون آمارهای او به ناامن بودن خانه‌های مجردی و خوابگاه‌های دانشجویی نیز اشاره دارد، نه به این معنا که هر که دانشجوست یا مجرد، سر و کارش با مواد است بلکه به این معنا که هر کجا جوانان دور هم جمع شوند بساط اعتیاد هم پهن می‌شود.

چه خطرناک که جوان‌ها دنبال مواد می‌روند و بیخود شدن از خویش را به هوشیاری ترجیح می‌دهند و چه بدتر این که مصرف مواد فقط تفریح جذاب جوان‌ها نیست و نوجوان‌ها حتی کودکان هم به این سمت گرایش دارند.

مدرک این گفته، سخنان قائم مقام ستاد مبارزه با مواد مخدر است که می‌گوید 1.1 درصد از دانش‌آموزان تجربه مصرف قرص اکستازی داشته‌اند و 0.4 درصدشان تجربه حداقل یک بار مصرف شیشه.

خطر اما جدی‌تر از اینهاست چون گفته می‌شود 46 درصد از زندانیان به طور مستقیم و 25 درصد از آنها غیرمستقیم درگیر جرایم مواد مخدرند و زندان‌ها در یک نگاه، قرنطینه سوداگران مرگ است.

درباره دو استان کشور نیز نتایج تحقیقی در دست است که بحران خوابیده پشت این آمارها را بیشتر نشان می‌دهد مثل قم که دست‌کم 30 تا 40 درصد جرایم واقع شده در آن را معتادان انجام می‌دهند و مثل اصفهان که مدیرکل دفتر تحقیقات و آموزش ستاد مبارزه با مواد مخدر می‌گوید 25 درصد کارگران و 2.6 درصد دانشجویان در آن سابقه مصرف مواد دارند.

می‌بینید اعتیاد چه قدر به ما نزدیک است؟ می‌بینید گرایش به مصرف مواد نه دانش‌آموز می‌شناسد، نه دانشجو، نه کارگر و نه هیچ کس دیگر؟ خطر بیخ گوش ماست، شاید هم تا به حال آب از سرمان گذشته باشد و خود خبر نداریم.

این که چرا انواع مواد اعتیاد‌آور تا این حد راحت و ارزان در دسترس است همچنان بی‌جواب مانده و بهتر است به جای آن بپرسیم که چرا روی آوردن به مواد جزو اولین انتخاب‌های گروه زیادی از مردم ایران است؟

بگذریم که درمان و حمایت از معتادان برای این که بیشتر در‌ منجلاب فرو نروند در کشور ما فرآیندی معیوب و ناتوان است که حتی در این راه نیز توفیق نداشته‌ایم که افراد سالم یا در معرض خطر اعتیاد را حفظ کنیم.

دیگر باید تعارف‌ها را کنار بگذاریم و با صدای بلند بگوییم که اعتیاد اولین و مهم‌ترین آسیب اجتماعی در ایران است، حتی بزرگ‌تر از بیکاری، فقر و تبعیض.

این بزرگ‌ترین آسیب اجتماعی اما نباید به حال خود رها شود، باید همه دست به دست هم بدهند و «نه»‌ای قاطع به مواد بگویند؛ چه مردم که به سمت اعتیاد می‌روند، چه مسئولان که باید از اعتیاد آدم‌های تازه پیشگیری کنند و چه مسئولانی که موظفند از آسیب‌دیدگان اعتیاد حمایت‌کنند.

مریم خباز ‌- ‌گروه جامعه