قطع درختان ارزشمند توسط برنجکاران تالشی

حامد یوسف‌زاده در گفت‌وگو با مهر افزود: متاسفانه در سال‌های اخیر همراه با تخریب بسیاری از گونه‌های گیاهی، این گونه نیز باوجود پراکنش اندک و خواص دارویی فراوان، مورد تخریب گسترده بویژه سرشاخه‌زنی و تهیه علوفه در مناطق تحت پراکنش، بویژه در مناطق غرب جنگل هیرکانی قرار گرفته است.

وی با بیان این‌که در حاشیه سفر تحقیقاتی به منطقه تالش در شهرستان ماسال موارد زیادی از قاچاق چوب و تهیه الوار در قلب جنگل مشاهده شد، خاطرنشان کرد: یکی از این موارد قطع درختان جوان گونه ال است که به گفته مردم بومی به‌دلیل قابلیت انعطاف بالا و کشیدگی برای تهیه خزانه برنج، در اوایل بهار به وفور از سوی کشاورزان حاشیه جنگل قطع شده و مورد استفاده قرار می‌گیرد.

این استاد دانشگاه تاکید کرد: اما مورد بسیار نگران‌کننده، سرشاخه‌زنی بی‌رویه گونه ارزشمند جل (غار گیلاسی) است که باوجود اهمیت دارویی و اکولوژیکی، مورد هجوم گسترده دامداران بویژه در فصل خزان قرار گرفته است.

به گفته وی، گونه‌هایی با شرایط زیستگاهی جل (رویشگاه با شیب بالا سایه‌گیر و رطوبت بالا) نسبت به دخالت‌های انسانی بسیار آسیب‌پذیرتر بوده و در صورت تخریب، زمان بسیار زیادتری نیاز دارد تا شرایط طبیعی خود را احیا کند.

یوسف زاده‌یادآور شد: از سوی دیگر محققان علوم گیاهی معتقدند گونه جل به‌عنوان یک گونه همراه با سرخدار (یکی از گونه‌های شاخص سوزنی برگ جنگل هیرکانی) محسوب می‌شود، بنابراین ارزش آن دو چندان است.

جل یا غار گیلاسی، درختچه یا درختی کوتاه، همیشه سبز است که ارتفاع آن به شش متر می‌رسد.

پراکنش اصلی این‌گونه در غرب آسیا بویژه ایران و منطقه قفقاز است. این‌گونه گیاهی از محدود گونه‌های درختی همیشه سبز جنگل شمال ایران است که در دره‌های سایه‌گیر و حاشیه رودخانه با رطوبت بالا یافت می‌شود. اندام‌های مختلف این گیاه خواص دارویی فراوان دارد که حتی امروزه نیز در طب سنتی مورد استفاده است. دمکرده برگ جل برای تسکین دردهای عصبی، سیاتیک به کار می‏رود، ضماد آن برای رفع کوفتگی عضلات، ورم‌های سطحی، پوست و خارش جلدی به کار می‏‌رود. البته میوه سیاه رنگ آن دارای اثر دارویی به مراتب قوی‌تری نسبت به برگ جل است و خوردن میوه آن برای تسکین دل درد، امراض جگر و طحال سودمند است و با عسل برای زخم معده و روده تجویز شده است. ده گرم پوست آن، سنگ‌های کلیه و مثانه را خرد می‌‏کند.