مردان سلامت خود را جدی نمی‌گیرند

حتی به علت بی‌توجهی مردان به اهمیت حفظ سلامت، استفاده از غذاهای ناسالم، کم‌تحرکی و مصرف دخانیات در مردان بیشتر است که خود به بروز بیماری‌ها و سرطان‌های خاص مردان منجر می‌شود.اهمیت توجه مردان به مقوله سلامت منجر به آن شده که هفته اول اسفند با عنوان هفته سلامت مردان نامگذاری شود. دکتر جلیل حسینی، متخصص ارولوژی به جام‌جم می‌گوید: علاوه بر سوانح و حوادث، برخی بیماری‌ها و سرطان‌ها از علل مهم مرگ مردان ایرانی است. به عنوان نمونه، سرطان‌های پروستات و مثانه به علت شیوع چاقی، کم‌تحرکی، مصرف بالای گوشت قرمز و چربی و نیز بالا بودن مصرف سیگار از مهم‌ترین عوامل مرگ و میر مردان محسوب می‌شود.

اختلالات سیستم تناسلی از نوزادی تا نوجوانی

از دیگر بیماری‌های شایعی که سلامت عمومی و باروری مردان را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد اختلالات دستگاه تناسلی است.به همین علت، دکتر امیر ایجادی، فوق‌تخصص جراحی کلیه معتقد است بررسی اختلالات مادرزادی سیستم تناسلی باید از دوران نوزادی در پسرها از سوی مادرانشان صورت بگیرد، زیرا تشخیص اولیه و ظاهری این نوع اختلالات به درمان سریع بیماری‌های مادرزادی و پیشگیری از بروز اختلالات تناسلی در بزرگسالی کمک می‌کند.

این ارولوژیست می‌افزاید: مهم‌ترین اختلالات تناسلی در نوزادان پسر، شامل بیضه نزول‌نکرده می‌شود که نشانه اصلی آن قرار نداشتن بیضه‌های نوزاد در کیسه بیضه است. بهترین زمان رفع این مشکل تا 1.5 سالگی است. همچنین مادرها باید به محل قرارگیری مجرای ادرار که باید در نوک آلت قرار داشته باشد توجه کنند. بی‌توجهی به این مساله می‌تواند در آینده اختلالات ادراری و جنسی ایجاد کند. از سوی دیگر، وقتی پسر بچه‌ای روی شکم می‌خوابد باید دو طرف شکم‌اش کاملا قرینه باشد و وجود هر نوع ناهمگونی می‌تواند نشانه توده‌های کلیوی و ادراری باشد.

متخصصان ارولوژیست همیشه تاکید می‌کنند پسران نوجوان در دوران بلوغ نیز با مشاهده هر نوع علامت غیرعادی در سیستم تناسلی‌شان باید حتما باید به پزشک مراجعه کنند. زیرا مراجعه دیرهنگام ممکن است به ناباروری در آینده و مشکلات جنسی بینجامد، در حالی که با مراجعه زودهنگام می‌توان آن را درمان کرد.

شیوع سنگ و عفونت ادراری

هر نوع اختلال در ادرارکردن کودکان پسر و نیز بروز هر نوع اختلال رشد در آنان باید از حیث وجود عفونت‌های ادراری که در واقع در آقایان بسیار شایع است، مورد توجه و پیگیری قرار بگیرد.

دکتر ایجادی با اشاره به این موضوع و تاکید بر این که بروز سنگ‌ها و عفونت‌های ادراری در کشور ما بویژه در آقایان بسیار شایع است، می‌گوید: علت این مساله از سویی به تاثیر هورمون‌های مردانه در بروز سنگ‌های ادراری و از سوی دیگر به مصرف کم مایعات از سوی آقایان بازمی‌گردد. آنچه مهم است توجه آقایان به هر نوع علائم ادراری، شب ادراری، تغییر رنگ و وجود خون در ادرار است.

واریکوسل، اختلالی شایع

به گفته متخصصان درمان ناباروری، اغلب پسران جوان، مشکلات بلوغ دیررس و اندام تناسلی خود را با کسی در میان نمی‌گذارند در حالی که از هر پنج نفرشان، یکی به واریکوسل مبتلاست.

واریکوسل یا واریس عروق بیضه یکی از اختلالات شایع در پسران جوان بوده که با مراجعه به موقع و انجام یک جراحی ساده قابل درمان است. از نشانه‌های آن ‌مشاهده طناب کرمی‌شکل و مارپیچی در دستگاه تناسلی و اختلال رشد بیضه است. البته به گفته دکتر ایجادی، تاکنون هیچ مطالعه علمی، وجود رابطه مستقیم میان واریکوسل و ناباروری را به اثبات نرسانده است، اما بدون شک درمان آن در مردانی که دچار اختلال در تولید اسپرم هستند، به رفع این نوع اختلال کمک می‌کند.

تومورهای بیضه، قابل تشخیص و درمان

با آن که بروز تومورهای بیضه در آقایان شایع است، اما تشخیص آن نیز نه‌تنها با نشانگرهای تشخیصی خاص بلکه با معاینه از سوی خود شخص قابل شناسایی است.

دکتر ایجادی در این باره تاکید می‌کند: پسرها باید از سن بلوغ به بعد به معاینه بیضه‌های خود توجه داشته باشند تا هر نوع تورم و ناهمگونی در بیضه‌ها را تشخیص و به سرعت مورد پیگیری قرار دهند. البته باید توجه داشت از آنجا که سرطان‌های خون در کودکان زیر ده سال شایع است، این نوع سرطان‌ها می‌تواند با بزرگی بیضه‌ها نیز همراه باشد. پس مردان جوان باید هر گونه تورم دردناک و غیردردناک در بیضه‌ها را با مراجعه به متخصص مورد بررسی قرار دهند. نکته مهم آن که اگر سرطان بیضه در مراحل اولیه تشخیص داده شود، براحتی درمان می‌شود.

آسیب‌پذیری نسبت به بیماری‌های عفونی

شاید توجه کرده باشید نوزادان پسر و نیز پسر بچه‌ها در برابر برخی بیماری‌های عفونی آسیب‌پذیرتر هستند که این آسیب‌پذیری به ساختار فیزیولوژیکی آنها بازمی‌گردد. به‌عنوان مثال، ابتلا به بیماری اوریون اگر در پسرها پیش از دوران بلوغ اتفاق بیفتد. مشکل خاصی به‌وجود نمی‌آید، اما پس از بلوغ می‌تواند به ناباروری در مردان منجر شود.

آسیب‌های ناشی از ضربه و تصادف

همه می‌دانیم اصولا پسرها از کودکی تمایل بیشتری به شیطنت و جست و خیز دارند و به همین نسبت بیشتر در معرض آسیب‌های ناشی از تروما و حوادث قرار دارند، اما نکته مهم آن که برخی ضربه‌ها ممکن است با ایجاد کبودی در آلت پسربچه‌ها همراه باشد که باید مورد بررسی قرار بگیرد؛ زیرا می‌تواند ناشی از پارگی بیضه باشد.

خطر سرطان پروستات

پروستات به طور کلی بزرگی خوش‌خیم، بدخیم یا حتی التهاب پروستات (پروستاتیت) را در بر می‌گیرد. پروستات در مردان از این نظر اهمیت فراوانی دارد که در ایران سومین علت مرگ و میر در آقایان است، اما نکته مهم آن است که تشخیص زودهنگام این بیماری و علائم آن به درمان موثر پروستات، حتی از نوع بدخیم آن بسیار کمک می‌کند.

به گفته دکتر حسینی، مهم‌ترین و اصلی‌ترین علامت پروستات در مردان، تخلیه نامناسب مثانه است و این که بیمار شب‌هنگام به طور مرتب از خواب بیدار یا در شبانه‌‌روز به‌دفعات مثانه را تخلیه می‌کند. از دیگر علائم آن نیز می‌توان به‌کاهش جریان ادرار در مردان اشاره کرد. البته بزرگی پروستات در مردان از چهل سالگی آغاز می‌شود و در 70 تا 80 درصد مردان در دهه هفتم زندگی‌شان، بزرگی پروستات دیده می‌شود که درصدی از آنها با تغییرات بدخیمی به سرطان تبدیل می‌شود.این ارولوژیست با اشاره به ضرورت انجام تست تشخیصی «PSA» برای تشخیص سرطان از چهل سالگی به بعد بویژه در کسانی که سابقه بیماری را در خانواده خود دارند، می‌افزاید: چنانچه این سرطان در مراحل اولیه شناسایی شود با درمان جراحی جان بیمار نجات می‌یابد، اما بر این اساس، تشخیص دیرهنگام به‌علت بی‌علامت بودن بیماری خطر مرگ و میر را افزایش می‌دهد.

به مردان توصیه می‌شود با کوچک‌ترین تغییر و علامت در سیستم ادراری‌شان به پزشک مراجعه کنند تا از خطرات و عوارض جدی خوش‌خیم یا بدخیم بیماری پروستات در امان بمانند.

فراموش نکنید از مهم‌ترین علل بروز پروستات، چاقی و اضافه ‌وزن و مصرف فراوان چربی‌ها و گوشت قرمز و مصرف کم میوه و سبزیجات تازه بویژه گوجه‌فرنگی است.

وجود خون در ادرار، نشانه سرطان مثانه

سرطان دیگری که بخصوص در کشور ما شیوع زیادی در میان مردان دارد، سرطان مثانه است. این بیماری تقریبا بدون علامت است، تنها علامت آن پیدا شدن خون در ادرار است که گاهی به‌ صورت یک تغییر رنگ جدی در ادرار مشاهده می‌شود.

البته مصرف سیگار و مواد مخدر بشدت احتمال ابتلا به این نوع سرطان را افزایش می‌دهد. با این حال، تشخیص زودهنگام این نوع سرطان نیز به درمان موثر آن بسیار کمک می‌کند.

پونه شیرازی ‌/ ‌گروه سلامت