در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد
بازار تلفنهمراه در ایران
آمارها نشان میدهد در شش ماهه نخست سال ۹۲ بالغ بر ۲۸۶ هزار تن موبایل (آمار واردات به شکل وزنی ارائه میشود) به ارزش ۶۹ میلیون دلار به صورت قانونی وارد کشور شده است. به اینترتیب گردش سالانه بازار تلفنهمراه در ایران چیزی حدود 1340میلیارد تومان تخمین زده شده که البته به دلیل حجم زیاد قاچاق گوشی نمیتوان ارقام دقیق و صحیحی از گردش مالی این کالا اعلام کرد. با توجه به وجود بازار وسیع مصرفکنندگان تلفنهمراه در ایران، سالها پیش مسئولان تصمیم گرفتند از این ظرفیت فوقالعاده، استفاده و بخشی از بازار موبایل را با تولید محصولات وطنی تامین کنند. بر همین اساس، شش سال پیش چند شرکت ایرانی از جمله شرکت نیمه هادی عماد، ابرا تهران و ارتباط همراه گویا اروند، دعوت وزارت صنایع و معادن را اجابت کردند و قرار شد هرکدام از این شرکتها سالانه دو میلیون گوشی ملی تولید کنند تا بازار داخلی موبایل بدون نیاز به گوشیهای خارجی به حیات خود ادامه دهد.
براساس برآورد شرکت ایرانی جی.ال.ایکس، ۵۰ درصد مصرفکنندگان گوشی در ایران، توانایی خرید گوشیهای هوشمند و دارای امکانات مختلف سختافزاری و نرمافزاری را ندارند، براین اساس در وهله اول برای خرید گوشی به قیمت آن توجه میکنند. فقط ۲۵ درصد از کاربران موبایل در ایران، گوشی با برند معتبر میخرند و ۲۵ درصد نیز دنبال گوشیهای خاص هستند، ۵۰ درصد مابقی، گوشیهای ارزانقیمت بدون امکانات میخرند که این گوشیهای رده پایین معمولا چینی است. بنابراین گوشیهای ایرانی میتوانند بازار مورد نیاز برای ۵۰ درصدی را که به خرید محصولات ارزان تمایل دارند، تأمین کنند. اما تولیدکنندگان گوشیها و تبلتهای ایرانی در راه رسیدن به این هدف، مشکلات عدیدهای دارند و انتقادهای فراوانی نیز به عملکرد آنها وارد است. در ادامه به مشکلات این صنف و انتقادهایی که به آنها میشود، میپردازیم.
از مونتاژ تا طراحی
یکی از مهمترین انتقادها به گوشیهای ایرانی، مونتاژ کردن قطعات خارجی است. کارشناسان معتقدند تکیه بر مونتاژ، سبب خروج ارز و ایجاد اشتغال مولد برای نیروهای کار کشورهای دیگر میشود. پس بهتر است تولید در کشور به معنای واقعی صورت گیرد، نه اینکه قطعات به طور کامل وارد و فقط در کشور به یکدیگر متصل شود. با وجود صحت انتقاد از مونتاژ، باید به این نکته نیز توجه شود که شروع تولید با مونتاژ میتواند برای تازهکاران صنعت گوشی تلفن همراه سکوی پرتابی به سوی پیشرفت و توسعه در طراحی و تولید محصول باشد. برای مثال، تلفنهای امروزی سامسونگ به هیچ عنوان از لحاظ کیفیت و موفقیت با سامسونگ پنج سال پیش قابل مقایسه نیست. زمان زیادی لازم است صنعتگران و تولیدکنندگان گوشی به جای رویکرد CKD (قطعات به هم پیوسته) یا قطعات SKD (قطعات منفصله) به طراحی و تولید دست یابند. به عنوان نمونه، شنیدهها حاکی است بعضی از برندهای ایرانی برای ساخت برخی قطعات مانند بورد گوشی دست به کار شدهاند. آنها با چند کارخانه سازنده در نقاط مختلف ایران قرار همکاری گذاشتهاند.
هماکنون بسیاری از گوشیها و تبلتهای ایرانی از قطعات چینی یا تایوانی ساخته میشود. این قطعات ممکن است علاوه بر برندهای ایرانی، به صدها برند دیگر نیز فروخته شود.
برند داخلی
حتما شما هم فکر میکنید از آنجا که بسیاری از قطعات این محصولات در کشور تولید نمیشود، چرا نام ایرانی بر آنها گذاشته شده است؟
حمید سعیدی، مدیرعامل جی.ال.ایکس در برنامه تلویزیونی پایش در پاسخ به این پرسش که چگونه محصولی را که قطعات آن از خارج تأمین میشود، ایرانی معرفی میکنید، گفت: «شرکت ما برای کاهش قیمت محصولات خود اقدام به طراحی نمیکند، بلکه از طرح و ظاهر برندهای ناشناس در ایران نظیر جیفایو، جیتاید و مدیاتک که تایوانی بوده و در بازار ایران موجود نیست، استفاده میکند. البته محصول ما از لحاظ سختافزاری کاملا با آن برندها متفاوت است. قطعاتی مانند CPU,GPU و... از کشور تایوان تامین میشود که برند آن مدیاتک است و با برند مورد استفاده در گوشیهای جیتاید و جیفایو کاملا متفاوت است.»
سعیدی همچنین درباره مونتاژیبودن تلفنهمراه ایرانی گفته: «مونتاژ گوشی موبایل به تولیدی نبودن آنها ارتباطی ندارد، زیرا در دیگر صنایع نیز شاهد مونتاژ قطعاتی هستیم که به نام تولید ایرانی به فروش میرسند. وی، مونتاژ گوشی موبایل را منحصر به ایران ندانسته است، زیرا برندهای معتبر جهانی نیز همه قطعات لازم برای این وسیله ارتباطی را خود تولید نکرده و آنها را از دیگر کارخانهها خریداری میکنند. بنابراین صنعت تولید گوشیهای موبایل در ایران مونتاژ است و این صنعت هم مانند دیگر صنایع ایرانی با مونتاژ قطعات به تولید میپردازد.»
از طرف دیگر، سازندگان گوشیهای ایرانی معتقدند فقط روی سختافزار موبایلهایشان کار نکرده، بلکه روی نرمافزارها هم تغییراتی ایجاد کردهاند. برای مثال آنها در تلاشند یک فروشگاه اپلیکیشن به صورت اختصاصی برای دستگاههایشان عرضه کنند تا مانند برندهای خارجی، کاربران بتوانند براحتی به اپلیکیشنها دسترسی داشته باشند.
این در حالی است که برندهای معتبر دنیا اگرچه ترجیح میدهند به دلیل هزینه کمتر تولید گوشیهای خود را در کشوری مثل چین یا بتازگی ویتنام انجام دهند، اما آنچه آنها را از برندهای ایرانی متمایز میکند این که این شرکتهای بزرگ جهانی خود به دانش فنی ساخت گوشی دست یافته و براساس طرح و نقشه خود، گوشیهایشان را میسازند، اما محصولات شرکتهای ایرانی عمدتا از طراحی گرفته تا سختافزار، بیشتر کپیبرداری از برخی شرکتهای کمتر شناخته شده چینی یا تایوانی است و دانش فنی آن به داخل انتقال نیافته است.
یک تاجر ایرانی که با تولیدکنندگان چینی کار میکند به «کلیک» میگوید: « بسیاری از شرکتهای تولیدکننده در چین هرگونه سفارش محصولی از طرف تجار ایرانی را پذیرفته و حتی حاضرند محصولات خود را با نام برند مورد نظر خریدار ساخته و جزئیترین درخواستهای شما را نیز در آن اعمال کنند.»
مشکلات کم نیست
هرچند در دو سال گذشته فروش گوشیهای ایرانی بهتر شده است و سازندگان برای تولید گوشیهای هوشمند هم دست به کار شدهاند، اما هنوز بعضی از مردم، این گوشیها را به عنوان یک برند ایرانی قبول ندارند و به باور آنها، محصولات ایرانی در مقایسه با نمونههای خارجی کیفیت پایینتری دارد.
مدیران شرکتهایی که ادعای تولید موبایل ایرانی دارند در پاسخ به این پرسش میگویند همه تلاش خود را برای استفاده از قطعات و تجهیزات باکیفیت در محصولات نهایی خود به کار میبرند، اما در برخی حوزهها مثل نمایشگر؛ چون شرکتهای خارجی تولیدکننده تلفن هوشمند، فناوری انحصاری خود را دارند، عملکرد بهتری نسبت به مونتاژکنندگان ایرانی به نمایش میگذارند.
تولیدکننده، دلال میشود
وقتی صحبت از گوشی ایرانی میشود، تمام گلایهها از مونتاژ است و تولیدکننده با اشاره به این نکته که مونتاژ چیز بدی نیست و همه شرکتهای بزرگ این کار را میکنند، این بظاهر نقص را توجیه میکند. اما مشکل نه از مونتاژ، بلکه از جایی شروع میشود که برند ایرانی، دشواری کار طراحی بدنه را به خود نمیدهد و با چیدن قطعات کنار هم، یک پازل ماهرانه میآفریند. این موضوع باعث میشود هویت مستقل شکل نگیرد و برند ایرانی متولد نشود، زیرا تولیدکننده داخلی کپیکاری را انتخاب میکند. طراحی و ظاهر شاید از لحاظ کاربری کمترین نقش را داشته باشد، اما در ضمیر ناخودآگاه خریدار، هویتی را شکل میدهد که به قوت گرفتن یک برند کمک میکند. همین نداشتن هویت باعث میشود کاربر ایرانی فارغ از تمام ژستهای وطنپرستی و دفاع از تولید داخلی، مشکل محصولات ایرانی را نه مونتاژ، بلکه نبود اعتماد و شخصیت لازم بداند. بیشتر کاربران ایرانی که از خرید کالای وطنی امتناع میکنند، دلیلی غیر از اصطلاح بیکلاسی این محصولات ندارند. غیر از کیفیت، نداشتن هویت لازم و همچنین فرهنگسازی مناسب، دلیل اصلی ضعف این محصولات است. کوتاهی تولیدکنندههای ایرانی شاید جایی است که بدون نگاه به محصولشان، فقط با تکیه بر درآمدهای پشت پرده، آن را وارد بازار میکنند. محصولاتی که نه امضایی برای خود دارد و نه هویتی قابل تامل، فقط نام ایرانی را یدک میکشد. به عبارتی دیگر، تولیدکنندگان ایرانی بعد از مدتی به سمت واردات، دلالی و کارهای دیگر میروند. اما چرا؟ اولین دلیل را باید در سیستمی که دولت برای تولیدکنندگان و صنعتگران فراهم کرده جستجو کرد. شرایط فعلی در ایران، مشوق واردات است. تجار برای وارد کردن یک محصول از چین یا تایوان، با شرایط نسبتا خوبی وام سرمایهگذاری دریافت میکنند به طوری که پس از یکسال میتوانند آن را با 8 درصد سود بازپرداخت کنند. اما برای تولید به سرمایه هنگفتی نیاز است که هرچند دولت بابت آن وام میدهد، ولی به دلیل مشکلات و سود کمتر، رغبت کمتری نیز به آن وجود دارد. به همین دلیل، تولیدکننده به جای تولید قطعات به واردات CKD و SKD از دیگر کشورها روی میآورد. از طرفی، هزینه ساخت قطعات در کشور بسیار بالاست و گاهی هم اصلا سازندهای وجود ندارد. علت دیگر گرایش به واردات این است که واردکننده مشکلات زیادی ندارد، اما صنعتگر باید با نهادهای گوناگون و افراد مختلف سروکله بزند. بنابراین با توجه به اینکه هزینههای تولیدکنندگان خیلی دیرتر، سختتر و کمتر از واردکنندگان باز میگردد، آنها به واردات رو میآورند.
برندسازی ایرانی
به اعتقاد بسیاری از کارشناسان حوزه اقتصادی، واحدهای تولیدیـصادراتی کشور باید اهمیت برندسازی را بیش از پیش در دستور کار قرار دهند؛ زیرا موفقیت در برندسازی ضمن توسعه بازارهای صادراتی به اعتبار بینالمللی کشورها نیز میافزاید و در آینده موجب میشود درآمد حاصل از واگذاری برند به شرکتهای علاقهمند در خارج بر درآمد ناشی از صدور مستقیم کالا پیشی گیرد.
تولیدکنندگان داخلی هرچند ممکن است در ابتدا محصولات را از کشوری مانند چین یا تایوان وارد و در نهایت فقط خودشان مونتاژ کنند، اما کمکم باید ترجیح دهند بعضی از قطعات را خودشان بسازند یا به شرکتهای سازنده خارجی سفارش دهند که دقیقا چه چیزی میخواهند. گذر از این مرحله، اهمیت فراوانی دارد و از اینجا به بعد این دولت، رسانهها و مردم هستند که باید به صنعتگران ایرانی بها دهند و آنها را برای این گذر حمایت و کنترل کنند.
جیالایکس
شاید بتوان گفت شناختهشدهترین برند گوشیهای تلفنهمراه ایرانی، جی.ال.ایکس است. این گوشیهای تلفنهمراه چند سالی است با عرضه G1 کار خود را آغاز کرده و نسبت به دیگر رقبای ایرانی وضع بهتری دارد. سازنده گوشیهای جی.ال.ایکس، شرکت ارتباط همراه گویا اروند است که از سال ۸۶ کار خود را به صورت رسمی در خرمشهر و منطقه آزاد اروند با تولید گوشیهای ساده و کلاسیک آغاز کرد. شرکت ارتباط همراه گویا اروند، سال ۹۰ شروع به تولید اولین تلفنهای هوشمند ایرانی با سیستم عامل اندروید کرد. تاکنون بیش از هفت مدل گوشی جیالایکس تولید شده که گرانترین آنها ۵۹۹ هزار تومان است.
نامتل
شرکت نامتل چند سال پیش امتیاز شرکت کرهای هیوندایی را خرید و از آن سال تولید گوشیهای ایرانی را آغاز کرد. یکی از بهترین گوشیهای این شرکت D950+ است که شباهت زیادی به گوشیهای HTC دارد. این گوشی دو ویژگی برجسته دارد: توانایی پشتیبانی از دو سیمکارت و تراشه عالی صدا. تراشه صدای یاماها، برگ برنده D950 پلاس است که گوش دادن به موسیقی را برای کاربران لذتبخشتر از همیشه میکند. صفحه 2/3 اینچی گوشی نامتل با نمایشگر WQVGA بد نیست، اما در مقابل گوشیهای متنوع موجود در بازار حرفی برای گفتن ندارد. البته با توجه به قیمت ۲۶۰ هزار تومانی این گوشی نباید توقع عجیب و غریبی هم داشته باشید.
تبلت دایا A300
پیش از آمدن تبلت دایا آنچه باعث تعجب شد، انتشار اخباری درباره این تبلت ایرانی از گمرک بود! سوالی پیش آمده بود که اگر این تبلت ایرانی است، پس در گمرک چه میکند؟ باید گفت تبلتهای ایرانی دایا در چین تولید میشود! پردازنده دو هستهای Cortec A9 با سرعت یک گیگاهرتز، سختافزار دایا A300 را تشکیل میدهد. تبلت هفت اینچی دایا، صفحهنمایشی از نوع LCD دارد و حافظه داخلی این تبلت هشت گیگابایت است. دایا A300 که به اندروید 3/4 یا همان ساندویچ بستنی مجهز است، قابلیتهایی نظیر اتصال به اینترنت از طریق وایفای، نصب کارت حافظه، وبکم، حسگر شتابسنج، میکرو USB و USB دارد. کارکرد باتری آن چهار تا پنج ساعته بوده که ناامیدکننده است. یک دوربین دو مگاپیکسلی اصلی در پشت و یک دوربین 3/0 مگاپیکسلی برای مکالمات تصویری در جلو قرار دارد. این تبلت از دو سیمکارت 3G و 2G به صورت همزمان پشتیبانی میکند. دایا A300 حدود ۴۲۵ هزار تومان قیمت دارد. تبلت دایا متعلق به شرکت ابرا تهران، سازنده گوشیهای تیفون و طه است که تبلت دیگری به نام کروز هم تولید کرده است.
مینیاتور
بیشتر گوشیهای مینیاتور ساده و غیرهوشمند است. این گوشیهای ارزانقیمت، کاربرانی را هدف گرفته که از گوشیهای ارزانقیمت چینی استفاده میکنند و سعی کرده جایگزین این نوع گوشیها در بازار ایران باشد. کیفیت این گوشیها با نمونههای چینی برابری میکند و با امکاناتی از قبیل دو سیمکارت همزمان، دوربین، بلوتوث و لوازم و قطعات جانبی نوکیا وارد بازار ایران شد. این تلفنهای همراه در سال تولید ملی وارد بازار ایران شدند. از معروفترین مدلهای مینیاتور میتوان به سه مدل M2 و M1 و N2 اشاره کرد.
دیمو
شرکت ارتباط ایرانیان اروند (دیمو) تاکنون بیش از ۳۹ مدل گوشی و ۹ مدل تبلت تولید کرده است. گوشیهای دیمو، دو مدل هوشمند و غیرهوشمند دارد؛ گوشیهای هما، آریا، دنا، افرا، لبخند و.. از مدلهای ساده و ارزان قیمت دیمو است. از مدلهای هوشمند نیز میتوان به ارس، سام، سهند، ونوس، زرین و آبشار اشاره کرد.
دیمو عنوان ساخت اولین تبلت ایرانی را یدک میکشد و تاکنون ۹ مدل تبلت تولید کرده که بسیار شبیه هم است و تفاوتهای جزئی دارد و گاه در بعضی ویژگیها بهبود پیدا کرده است. در ادامه با تبلت دیمو ۹۰۰ پلاس بیشتر آشنا میشویم. بدنه این تبلت شبیه آیپد طراحی شده و لبههای کناری نمایشگر کمی پهن است. این دستگاه ۶۵۰ گرم وزن دارد و نسبتا سبک است. صفحهنمایش 7/9 اینچی دیمو با وضوح تصویر ۱۰۲۴ در ۷۶۸ به پنل IPS مجهز است، اما متون در آن قدری تار دیده شده و در پسزمینه سفید باعث اذیت چشم میشود. اپلیکیشن دوربین این تبلت امکانات چندانی ندارد و دوربین پشتی دو مگاپیکسل است. پردازنده دو هستهای ARM CortexA9 دستگاه نیز با سرعت 6/1 گیگاهرتز کار میکند. با وجود این میتوانید به باتری دستگاه امیدوار باشید، چرا که در عمل نشان داده خوب کار میکند./ ضمیمه کلیک
مائده گیوهچین
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد