اکبر منانی از خاطرات دوبله نقش «پوآرو» می گوید

50 سال از عمرش را در دوبله و گویندگی گذرانده اما خودش می گوید «۱۰۰ سال است که دوبله کار می کنم. چون من شب ها تا صبح و صبح ها تا شب هم در استودیو بوده ام و دوبله کرده ام». راست می گوید. چون صدای او یادآور سریال ها، فیلم ها و کارتون های ماندگاری مثل «زبل خان»، «پوآرو» و «گلمپ «گالیور است که می گفت «من می دونستم...» با« اکبر منانی» در روزهایی که ۷۳ ساله شده گفت وگو کردیم. روزهایی که به بهانه خداحافظی سوشه از نقش «پوآرو« حسابی سرش شلوغ بود.

* یادتان هست چطوری برای نقش پوآرو انتخاب شدید؟

مرحوم عطاا... کاملی این نقش را به من پیشنهاد داد. خیلی ها تست داده بودند اما نتوانسته بودند با صدای ایده آل ایشان دوبله کنند. من گفتم باید اول سریال را ببینم.۷-۸ روز ده قسمت از سریال را تماشا کردم تا رفتار و کردار پوآرو را ببینم. همان روزها زندگی نامه آگاتا کریستی و کتاب هایش را خواندم. زندگی نامه دیوید سوشه را هم خواندم. فهمیدم او ۶ ماه به مرز بین فرانسه و بلژیک سفر کرده تا بتواند زبان فرانسه را تمرین کرده. من هم دیدم وقتی او برای بازی در این نقش زحمت کشیده، حتماً نقش برای او مهم بوده و توانسته این نقش را استثنایی بازی کند. بعدش حدود ۲۰-۱۵روز مرین کردم. شخصیت او را زیر و رو کردم تا بتوانم او را کاملاً بشناسم. بعد از این تمرین ها، روزی که برای ضبط رفتم، تهیه کننده گفت «خودشه. همین رو می خواستیم». اوایل کمی خام بود اما کم کم با شناخت بیشتر فرم صدا را پیدا کردم و کار را پیش بردم. کم کم آن قدر مورد اقبال مردم قرار گرفت که حتی همکارانم هم از دوبله من تعریف می کردند.

* برای اینکه صدای شما کاراکتر پوآرو را پیدا کند، دقیقاً دنبال چه صدایی بودید؟

پوآرو آدم عجیب و غریبی بود. یک مغز استثنایی، گوینده نقش او هم باید مثل او به همه مسائل از درون فکر می کرد. وقتی این شخصیت را در درونم پیدا کردم، سعی کردم خود خودش باشم. فهمیدم که نویسنده چه کاراکتری از او در ذهنش بوده و مدت ها چهره و بازی او را به دقت نگاه کردم تا بتوانم صدای خاص او را شکل بدهم.

* در دوبله این نقش اصطلاحاتی فرانسوی هم می گفتید. مگر خودتان فرانسوی بلد بودید؟

این اصطلاحات مال خودش بود. بعضی از اصطلاحات را مدام تکرار می کرد و به تکیه کلامش تبدیل شده بود. من فرانسوی بلد نبودم ولی آقای کاملی بلد بود. اصطلاحات فرانسوی را به فارسی می نوشت و می داد تا من از روی آنها بخوانم. البته سوشه هم بعضی از کلمات و اصطلاحات فرانسوی را غلط تلفظ می کرد. دیدیم اگر بخواهیم مثل خود او غلط بگوییم خوب نیست. به خاطر همین شکل درست تکیه کلام های او رامدام تکرارمی کردم. مثلاً هر قسمت ۸-۷ بار از اصطلاح «مونامی استفاده می کرد که به معنای عزیز من، عشق من بود. یا می گفت «نسپا» یعنی «فهمیدی؟» به هر حال من سعی کردم از شخصیت داستانی او یک تیپ درست کنم. همان موقع «پوآرو« جایزه بهترین سریال را گرفت. البته آن جایزه رابه خاطر انتخاب من برای دوبله این نقش به آقای کاملی دادند، نه به خودم!

* به نظر خودتان چرا این سریال این قدر پرطرفدار شد؟

کارهای کارآگاهی طرفداران خاصی دارند. از طرفی پوآرو چهره ای عجیب داشت و راه رفتن و حرف زدنش هم غیرمتعارف بود واین ناشناخته بودن بیننده ها را تحت تاثیر قرار می داد. ضمن اینکه این آدم شخصیت باهوشی است و حتی کلاه، سبیل و عصای خاصی دارد که همین برای بیننده جذاب است. کشف رازهای مهم برای مخاطبان جذاب است. مخصوصاً اینکه پوآرو معمولاً قاتل ها را در بین آدم هایی که ظاهراً بی گناه بودند، پیدا می کرد

* شما چند قسمت جای سوشه صحبت کردید؟

ماحدود ۵۰ قسمت دوبله کردیم، ۴۰ قسمت خود سریال بود و ۸ فیلم سینمایی. شخصیت های زیاد و بزرگواری طرفدار شخصیت پوآرو بودند.
این بهترین سریالی بود که من در آن گویندگی کردم. «زبل خان» و «گالیور» هم معروف بود اما پوآرو در بین مردم خیلی محبوب تر بود و دوستش داشتند. وقتی می فهمیدند که من دوبلور نقش او هستم، برایشان جالب بود و هی می پرسیدند این آدم چرااین طوری است و چرااین کارها را می کند.

* در بین کارهایی که تا به حال گویندگی کردید، کدام شخصیت را بیشتر از همه دوست دارید؟

من تا به حال در ۳۰ هزار قسمت فیلم و سریال حرف زدم. ۱۲ سال به جای والت دیزنی حرف زدم که در زمان خودش خیلی گرفت.
نقش هایم در سریال های «بالاتر از خطر» و «پیشتازان فضا» هم همین طور. ولی بعد از انقلاب دوبله نقش دیوید سوشه در سریال پوآرو از نقش های ماندگار و دوست داشتنی من بود.

 
* کدام قسمت یا صحنه از سریال بیشتر از بقیه در ذهن شما ثبت وماندگار شده؟

در یکی از قسمت های سریال، خانمی در کل آن قسمت با پوآرو به زبان فرانسه صحبت می کرد و پوآروآن حرف ها را برای بقیه ترجمه می کرد. ما نمی دانستیم که دیالوگ های فرانسوی پوآرو با صدای خودش باشد یانه. اول قرار بود از صدای خودش استفاده کنیم اما تصمیممان را عوض کردیم و قرار شد تکه های فرانسوی را هم من بگویم. اقای کاملی دیالوگ ها را به فارسی می نوشت و من هم به لب و دهن بازیگرنگاه می کردم تا بتوانم آن دیالوگ ها را بگویم. آقای کاملی هم همان دیالوگ ها را می گفت تا من ببینم لب و دهانشان چطوری تکان می خورد. اتفاقاً خیلی هم جذاب شد. آقای محمد نوری( خواننده) بعد از آن قسمت به من گفتند«تو چند سال فرانسه بودی؟» گفتم من فقط یکی دو روز توریستی رفتم فرانسه. گفت «من فکر کردم ۲۰ سال فرانسه زندگی کردی». آقای کاووسی هم باورش نمی شد که من فرانسوی بلد نیستم. ان سال ها ده ها بار از مجلات و روزنامه های مختلف برای مصاحبه و عکاسی آمدند اما من در هیچ کدام از آن عکس ها نبودم. سکرت شده بودم! همه می خواستند بدانند کی نقش پوآرو را دوبله کرده.

* الان از خداحافظی سوشه با نقش پوآرو چه حسی دارید؟

وقتی خبر را شنیدم ناراحت شدم. چون بالاخره شخصیتی محبوب بود. البته از داستان هایی که آگاتا کریستی درباره پوآرو نوشته بود، چیزی نمانده بود که سریالش را نسازند. حتی خودشان بعضی از داستان ها را تغییر داده بودند و چند بار با فرم های مختلف آن را اجرا و بازی کرده بودند.
شنیده ام که سوشه گفته می خواهد به دور دنیا سفر کند و به کشورهایی برود که پوآرو در آنها پخش شده. کاش به ایران هم بیاید.

همشهری جوان- علی سیف الهی