شرکت پست نباید خصوصی شود

با این همه بعد از چندین و چند قرن جایگاه پست امروز در کشور برعکس شده و این سیستم حیاتی به یکی از زیانده‌ترین و پرچالش‌ترین سامانه‌های کشور تبدیل شده است.

سیستمی که در کوران و بی‌توجهی‌ها از چشم مردم نیز افتاده وورود راه‌های جدید ارتباطی بویژه ارتباطات الکترونیکی از مطلوبیت آن کاسته است.

با این حال پست و امور پستی چیزی نیست که در اقتصاد کشور نادیده گرفته شود، چراکه با وجود استفاده از روش‌های جدید ارتباطی، ارتباطات سنتی پستی هنوز جایگاه و نقش و طرفداران خودرادارد.

محمدحسن کرباسیان مدیرعامل تازه برکنارشده شرکت پست که اظهاراتش امروز وجهی کارشناسی یافته است در برابر تمام مسائل و چالش‌هایی که در سیستم پستی کشور وجود دارد، معتقد است خصوصی‌سازی پست ـ این‌گونه که جریان دارد ـ عاقبتی نامطلوب خواهد داشت و به سرانجام نمی‌رسد. ‌ وی امیدوار است‌مجلس در این باره به حرف پست گوش کند.

متوسط سرانه پستی هر ایرانی چقدر است؟

در سال گذشته هر ایرانی به‌طور متوسط 12 مرسوله پستی داشته است.

هزینه آن چقدر بوده است؟

حدود5000 تومان درسال که در ماه به 500 تومان هم نمی‌رسد.

ایده‌آل این قیمت چقدر است؟

این هزینه می‌تواند تا 15 یا 20 هزار تومان برسد که البته ترافیک باید به این نسبت بالا برود و به حدود دو‌میلیارد مرسوله برسد.

در مقایسه با سال‌های قبل میزان مرسولات پستی چه تغییری داشته است؟

این امرهر سال مقدار کمی رشد داشته‌است، سال 90 میزان مرسولات 810 میلیون بود و سال 91 هم 842 میلیون مرسوله بوده است که در شکل‌های مختلف توزیع شده است.

عموما مرسولات پستی را چه چیزهایی تشکیل می‌دهد؟

انواع قبوض مخابراتی و آب و برق که البته همه آن را پست توزیع نمی‌کند. قراردادهایی هم برای خدمات‌رسانی سازمانی داریم: مثل گواهینامه، کارت ملی، کارت سوخت و امثال آن که مرسولات عمده پستی را تشکیل می‌دهد.

قبوض کاغذی چه مقدار از مرسولات پستی را تشکیل می‌دهد؟

سالانه حدود 200 میلیون قبض مخابراتی اعم از ثابت و سیار و حدود 50 میلیون هم سایر قبوض داریم که در کل حدود 27 درصد کل مرسولات را قبض‌ها تشکیل می‌دهد.

این قبوض از نظر درآمدی چند درصد درآمد پست را تشکیل می‌دهد؟

این درآمد خیلی کمتر از ترافیک آن است ؛ چرا که قیمت توزیع آنها ارزان است. انجام این کار نیز از نظر اقتصادی چندان قابل توجیه نیست چرا که در مقابل اشغال 27 درصد از ترافیک پستی تنها حدود 6 یا 7 درصد کل درآمد پست را این قبوض تشکیل می‌دهد.

تعرفه شما برای توزیع هر قبض چقدر است؟

بین 80 تا 120 تومان، که البته در استان‌های مختلف متغیر است.

با وجود این توجیه اقتصادی انجام این کار چیست؟

هر چه ترافیک پستی بیشتر شود انجام کل عملیات پستی برای ما مقرون به صرفه‌تر است، مشروط به این که توزیع کل مرسولات را ما داشته باشیم یعنی اگر بخواهیم قبوض تلفن را توزیع کنیم این امر باید به صورت پیوسته باشد که این هزینه اجرایی کمتری داشته باشد، اما اگر توزیع قبوض به صورت دانه‌ای باشد به صرفه نیست.

مگر همه قبوض خدماتی را پست توزیع نمی‌کند؟

خیر، در بخش تلفن همراه در تهران نیمی از شهر را خود شرکت مخابرات توزیع می‌کند و دست پست نیست.

در بخش قبوض برق و گاز هم جمعا فقط 10 درصد قبوض را پست توزیع می‌کند و بقیه را یا خودشان با شرکت‌های خصوصی قرارداد بستند یا روش‌های دیگری انتخاب کردند.

مگر عوامل دیگری هم در ایران کار پستی انجام می‌دهند؟

در بخش‌هایی مثل شرکت‌های برق و گاز چون عوامل و شرکت‌هایی برای قرائت کنتور دارند بعضا توزیع قبوض را هم به همان شرکت قرائت کنتور داده‌اند.

به گفته وزارت ارتباطات در چارچوب قانون جدید پست که در دست تدوین است همه شرکت‌های حمل و نقل و پیک‌های موتوری زیرمجموعه پست قرار می‌گیرند. این ‌موضوع در چه مرحله‌ای است؟

در سازمان تنظیم مقررات که زیرمجموعه وزارت ارتباطات است و برای فعالان بخش‌های مختلف ارتباطی پروانه صادر می‌کنند، در این زمینه هم مشغول تدوین قانون هستند تا برای فعالان خصوصی هم پروانه پستی صادر شود. قانون جدید پست هم در حال طی مراحل خودش است و پس از ابلاغ تمام‌‌ پیک‌های موتوری پستی شده و باید مجوز جدید بگیرند.

هم‌اکنون پست با بخش خصوصی همکاری دارد؟

در خیلی از موارد دفاتر خدمات ارتباطی در حال همکاری با پست هستند، از 3200 خط پستی که داریم فقط 250 تای آنها دولتی بوده و مابقی دفاتر بخش خصوصی هستند. همچنین پست با مجموعه‌هایی مثل DHL و TNT و چند شرکت پستی دیگر همکاری دارد که بعضا یا بسته‌ای آنها راقبول می‌کند یا آنها برای توزیع مرسولات به پست کمک می‌کنند.

وضع شرکت‌های پستی خارجی کشور چطور است؟ آیا اینها مجوز دارند؟

الان هیچ شرکتی غیر از پست مجوز فعالیت پستی ندارد، لذا این شرکت‌ها باید بروند از سازمان تنظیم مقررات مجوز بگیرند که این امرفعلا در حال بررسی است.

پس الان این همه شرکت فعال در امر پست با چه مجوزی فعال هستند؟

بعضی از شرکت‌ها فقط مجوز حمل بار از وزارت راه و شهرسازی دارند و برای ارائه خدمات پستی خارج از مجوز خود عمل می‌کنند، بعضی‌ از شرکت‌ها هم با شهرداری کار می‌کنند و بعضی‌ها هم اصلا مجوزی ندارند.

وزارت راه و شهرسازی صلاحیت مجوز دادن در این زمینه را دارد؟

برای موضوع بار و ترانزیت می‌تواند، اما در بخش پست خیر، سازمان تنظیم مقررات باید این موضوع را تعیین تکلیف کند.

تکلیف شرکت‌های داخلی فعال در بخش پست در نهایت چه می‌شود؟

قطعا وجود دو یا سه اپراتورپستی در کشور بیشتر توجیه‌پذیر نیست و شرکت‌های کوچک قابلیت تبدیل‌شدن به اپراتورپستی را ندارند، اما آنها می‌توانند به‌عنوان پیمانکار یا همکار با اپراتورهایی که مجوز می‌گیرند همکاری کنند. این کار به نفع هر دو طرف است.

پست ایران چند‌ پرسنل دارد؟

15600 پرسنل رسمی و قراردادی دراستخدام پست بوده و همین حدود هم در بخش‌های خارج از شرکت با همکاری می‌کنند. پست در مجموع در 17 هزار نقطه خدمت ارائه می‌کند.

چند‌ پستچی در کشور داریم؟

حدود 6500 نفر.

رسمی هستند یا قرار دادی؟

قدیمی‌ترها رسمی هستند و جدیدترها قراردادی.

پستچی جزو مشاغل سخت و زیان‌آور محسوب می‌شود؟

متاسفانه پستچی مظلوم است و با این که عوارض کاری مثل موتورسواری خیلی زیاد است هنوز در این گروه مشاغل قرار نگرفته است.

یک پستچی چقدر حقوق می‌گیرد؟

چیزی که قانون کار مشخص می‌کند، ملاک عمل است، الان تا یک میلیون و 200 هزارتومان هم حقوق پرداخت می‌ شود.

یک پستچی معمولا روزانه چند بسته را به دست صاحبش می‌رساند؟

به‌‌طور متوسط 300 مرسوله، البته این رقم تا 500 هم در مناطق پر ازدحام می‌رسد.

زمان رسیدن یک مرسوله قاعده زمانی دارد؟

بسته به نوع سرویس متفاوت است، سریع‌ترین سرویس ما ویژه است که مرسوله‌های آن باید قبل از ساعت 10 صبح توزیع شده باشد. بعد سرویس پیشتاز است که در مراکز استان 24 ساعته باید توزیع شود و بعد هم سرویس پست سفارشی است که زمان توزیع آن بنا به فاصله مراکز استان‌ها بین دو تا چهار روز متفاوت است. آخرین سرویس ما هم پست عادی است که متوسط5/4روز برای رسیدن زمان می‌برد.

این‌ زمان توزیع در عمل و واقعیت هم وجود دارد؟

پست‌های ویژه، سفارشی و پیشتاز ثبت‌ و رسیدن به موقع آن پیگیری می‌ شود. بنا به آمار، نزدیک به 86 درصد مرسولات پست ویژه سر موقع توزیع شده است. این رقم درباره پیشتازها به نزدیک‌ 76 درصد می‌رسد که البته همه مرسولات باید 100 درصد سر موقع توزیع شود.

اما به نظر می‌رسد این اعداد زیاد با واقعیت برابر نباشد. چراکه مردم چیز دیگری می‌گویند.

پست تاخیرها را با دلیل بررسی می‌کند، اما اگر کسی هزینه پست خاصی را داد و پست موفق به انجام تعهد نشده به او خسارت پرداخت می‌ شود. البته فراموش نشود برخی دلایل تاخیر در رسیدن مرسوله‌ها درون‌سازمانی و برخی برون‌سازمانی است، مثلا تاخیر هواپیما یا کمبود ظرفیت بار هواپیما یا بسته‌بودن مسیر دسترسی دست پست نیست و چاره‌ای هم برای مقابله با آن وجودندارد.

چند درصد از مرسولات مردم دچار خسارت می‌شود؟

حدود چهار مرسوله در یک میلیون نرم استاندارد است که به دلایلی مثل تصادف یا سرقت موتورسیکلت پستچی رخ می‌دهد، اما کل مرسولات بیمه هستند و برای آنها غرامت پرداخت می‌شود.

پست با شرکت‌های هواپیمایی چقدر تبادل مالی دارد؟

ماهیانه سه میلیارد تومان. البته آنها با نرخ دلار آزاد هزینه ارسال مرسولات را با پست حساب می‌کنند و نقدی هم پولشان را می‌گیرند، اما اگر نرخ‌هایشان بالاتر هم برود پست نمی‌تواند تعرفه‌هایش را بالا ببرد.

این شرکت‌ها برای تاخیرها به پست خسارت می‌دهند؟

باید بدهند، اما نمی‌دهند.

چرا؟

زورپست نمی‌رسد، کار پیش آنها لنگ می‌شود.

وقتی پست‌ سالانه 36 میلیارد تومان با شرکت‌های هواپیمایی مبادله مالی دارد، اما زورش نمی‌رسد که از آنها خسارت بگیرد چطور مردم باید بتوانند از پست خسارت مرسوله هزار تومانی را بگیرند؟

پست این وسط مظلوم است و اسناد غرامت دادن‌هاهم وجود دارد.

وضع استقبال از خدمات جدید پستی چطور است؟

استقبال از خدمات جدید خوب بوده است. به‌عنوان نمونه می‌توان خدمات فروش اینترنتی را مثال زد که در شش ماهه اول امسال حدود دو میلیون و 200 هزار مرسوله پستی حاصل از فروش اینترنتی داشتیم که این عدد در مقایسه باسال قبل حدود 40 درصد رشد نشان می‌دهد و به‌نظرم تا پایان سال با رشد 100 تا 120 درصدی مواجه خواهیم بود.

در آمد این میزان مرسوله چقدر از کل درآمد پست است؟

حدود سه تا چهار درصد.

پس درآمدش از ترافیکش بیشتر است.

بله، اینها سرویس‌های ثبتی ‌ درآمدزا هستند و رو به رشد خواهند بود.

حداقل هزینه و درآمد هر مرسوله چقدر است؟

سنگ اول یا حداقل هزینه پستی 350 تومان است و اگر ما تعداد کل مرسوله را به نرخ کل هزینه خود تقسیم کنیم، می‌بنیم هزینه آن از 400 تومان بیشتر است. این منشأ ضرر است، اما اگر تعداد مرسوله بالا برود این هزینه با همین تعرفه فعلی کاهش می‌یابد.می بینیم الان کوتاه‌ترین سفر درونشهری برای مردم با 350 یا نهایت 400 تومان اصلا قابل انجام نیست، پس تنها راهکار آن استفاده از پست است.

کل هزینه شرکت پست چقدر بوده است؟

400 میلیارد تومان، در حالی که این کار ما را هرجای دیگر بخواهد دست بگیرد حداقل هزار میلیارد تومان هزینه دارد.

چند بار اشاره کردید که پست مظلوم است. چرا؟

چون در کشور اموراتی وجود دارد که راه چاره آن فقط پست است، اما خدمات پست و ویژگی‌های آن در طرح‌ها و قوانین دیده نمی‌شود. این همه صف برای نوبت‌دهی و جواب‌گیری و هزار نوع از این وقت تلف شدن‌ها در کشور داریم که همه اینها می‌تواند خدمات پستی بوده و در مجموعه کلان چند میلیونی باعث رشد پست شود، اما در نظام تصمیم‌گیری این موضوع دیده نمی‌شود. مدیران ما پست را به مظلومیت کشانده‌اند و کسی به پست توجه نمی‌کند.

تعرفه‌های پستی امسال افزایش خواهد داشت؟

تا زمانی که در کشور تورم داریم منطق اقتصاد ایجاب می‌کند که افزایش قیمت داشته باشیم، چون هزینه‌های ما بالا می‌رود، برخلاف جاهایی که ارتباطات الکترونیک برقرار می‌کنند پست یک کار اجرایی است که هزینه و نیروی انسانی دارد.

اینها دلایل رشد هزینه‌هاست. پرسش این بود که آیا افزایش قیمت خدمات داریم یا خیر و اگر هست مقدارش چقدر است؟

فکرنمی کنم پست فعلا برای امسال برنامه افزایش تعرفه داشته باشد.

پست چقدر مرسوله مطبوعاتی دارد؟

حدود 60 تا 70 میلیون مرسوله.

درآمد آن با ترافیکش همخوانی دارد؟

خیر اصلا. مطبوعات کلا سرویسی زیان‌ده برای پست است. تعرفه پستی مطبوعات نصف دیگران است.

عدد این زیان چقدر است؟

پست، سال گذشته هشت میلیارد تومان به خاطر مطبوعات زیان داده است.

آیا دریافت هزینه مجدد برای مرسوله‌ای که برای کسی می‌آید متعارف است؟

یک سرویس متعارف داریم که این را به عنوان پسکرایه می‌شناسند. یعنی هزینه ارسال به عهده گیرنده مرسوله است یا برای بسته‌های خارجی که هزینه گمرکی به آن تعلق می‌گیرد.

اما گزارش‌هایی داشته‌ایم که برای بسته‌های معمولی که قبلا هزینه‌اش گرفته شده، الان هزینه جدید طلب می‌کنند. این امر بخصوص در تحویل مرسوله‌های خارجی دیده شده است. ماجرا چیست؟

خیر این ممکن نیست. پست هزینه ارسال مرسوله را چه داخلی و چه خارجی‌ یک بار دریافت می‌کند.

ما برای اثبات این ادعا قبض پستی داریم. قبضی که نه خدمات گمرکی و نه سرویس خاص پستی درآن درج نشده است.

نه. چنین چیزی ممکن نیست.

قبض دریافت دوباره وجه یک مرسوله خارجی به مدیرعامل سابق پست تحویل می‌شود و به آن نگاه می‌کند.

باید بررسی کنم، از این موضوع اطلاعی نداشتم.(طبیعی است که رسیدگی به این موضوع الان جزو وظایف مدیرعامل جدید است)

گفته می‌شود دلیل دریافت این وجوه از مرسوله‌های خارجی این است که ایران به خاطر تحریم نمی‌تواند پول پست را از کشورهای دیگر بگیرد و برای همین هزینه را از مردم می‌گیرد. آیا این صحت دارد؟

نه اصلا درست نیست. پست از قاعده تحریم جداست و برای مراودات مالی راه‌های جدایی دارد.

کمک‌های مالی بین‌المللی به پست کشورمان صورت می‌گیرد؟

خیر. پست از این کمک‌های مالی استفاده نکرده‌است. این کمک‌ها عموما برای خدمات روستایی داده می‌شود که شرایط خاصی دارد.

ایران چقدر مراوده مالی بین‌المللی پستی دارد؟

زیاد نیست، پنج میلیارد تومان در سال.

به نظرتان این رقم چقدر باید باشد؟

با توجه به میزان قابل توجه ایرانیان خارج از کشور و مراوده داخل و خارج این میزان باید خیلی بیشتر باشد.

آیا جایی هست که برای ایران بسته پستی نفرستند و تحریم‌ها را بهانه کنند؟

قانونا خیر، چون تحریم شامل پست نمی‌شود. در زمان ارسال مرسوله هم متصدی به فهرست موارد خاص هر کشور نگاه می‌کند، مثلا بعضی کشورها اصلا اجازه ورود برنج نمی‌دهند و نباید برایشان پست شود یا موارد خوراکی خیلی سخت پذیرفته می‌شود.

آقای کرباسیان، به نظر شما دلیل رشد نیافتن پست در کشور ما چیست؟

شاید فرهنگ‌سازی خوبی نشده است، ما دوست داریم مردم و سازمان‌ها و دولت با پست بیشتر کار کنند تا فایده آن را ببینند. نقشی که پست می‌تواند در اقتصاد ملی داشته باشد خیلی کم دیده شده است؛ چه نقش پست وچه نقش پستچی.

آیا سهم پست از اعتبارات دولتی تناسبی با حجم کارش دارد؟

پست یک هزارم اعتبارات دولتی را می گیرد در حالی که 11 درصد کار حوزه حمل و نقل را انجام می‌دهد. در اقتصاد اصطلاحی وجود دارد به نام نشت‌های اقتصادی، مثلا پتروشیمی سودده است، اما به محیط زیست ضرر می‌زند که اینها نشت‌های بد اقتصاد است، اما کاری مثل ارتباطات و پست از گروه نشت‌های خوب است‌ که کار آنها برای سایرین سود دارد. این است که در وصف پست گفته می‌شود هر مقدار سرمایه‌گذاری برای رشد پست باعث رشد ده برابری سایر صنایع می‌شود.

با وجود این سرمایه‌گذاری در پست سودده است؟

به تنهایی خیر، سرمایه‌گذاری در این بخش باید شرایط خاصی داشته باشد تا سود دهد. قبلا هم گفتم این بخش تسهیل‌کننده سایر بخش‌هاست و لزوما نباید به سوددهی خودش فکر کرد. پست سال قبل در شش ماه 500 هزار رفت و آمد بین ثبت اسناد را به عهده گرفت، این برای پست لزوما سودی بیشتر از هزینه اجرایی ندارد، اما خودتان ببینید با این اقدام 500 هزار سفر درون‌شهری و 500 هزار نفر روز کار صرفه‌جویی شد. این با معیار عادی سود و زیان قابل محاسبه نیست. لذا من فعلا سرمایه‌گذاری خصوصی در پست را توصیه نمی‌کنم. پست تا رسیدن به مرحله سرمایه‌پذیر شدن فاصله زیادی دارد، اما سرمایه‌گذاری دولتی لازم است تا پست برای جامعه منفعت داشته باشد. چیزی که الان وجود ندارد.

وضع‌ سود و زیان شرکت پست چگونه است؟

شرکت پست یک شرکت زیان‌ده است که این مربوط به الان هم نیست و از سال 69 که این شرکت تشکیل شده همین وضع بوده است. در سال‌های گذشته بخش‌هایی از زیان را دولت تامین می‌کرد که این مبالغ حدود 10 تا 20 درصد کل زیان ما را پوشش می‌داد، اما بعد از مطرح شدن موضوع خصوصی‌سازی پست این کمک‌ها کم شده است.

کسری درآمدپست امسال چقدر است؟

حدود 15 درصد.

پست ردیف بودجه دولتی می‌گیرد یا خودگردان است؟

پست از شرکت‌هایی است که درآمد ش سر به سری بسته می‌شود و چیزی در ردیف بودجه‌های سالانه برای آن نمی‌بینند، اما برخی وظایف اضافی مانند خدمات روستایی یا ماموریت‌های خاص که به پست تحمیل می‌شود‌‌ باید بودجه‌اش را پرداخت کنند که متاسفانه بیشتر آنها را پرداخت نمی‌کنند. لذا اگر این بودجه‌ها را درست پرداخت کنند پست اصلا زیان نخواهد بود.

تا سوددهی پست چقدر راه باقی است؟

اگر حق و حقوق پست را بدهند الان هم سودده است . این را هم بگویم که زیان ده بودن پست در خیلی کشورها وجوددارد حتی در کشورهای پیشرفته. چون پست زیر ساخت تسهیل امور سایر بخش‌هاست، برای همین دولتی مانده است و به سودده بودن آن فکر نمی‌کنند.

در کدام کشورها پست خصوصی نشده است؟

کشورهای بزرگی مثل آمریکا، انگلیس، استرالیا، کانادا، فرانسه و خیلی کشورهای دیگر پستشان دولتی است و قصدی هم برای خصوصی‌سازی آن ندارند. جالب است بدانید در برخی کشورها حتی بعد فروخته شدن، پست را پس گرفته‌اند. انگلستان نمونه این کار است که پست خصوصی‌سازی شده را پس گرفتند.

پس چرا خدمات پست آنها اینقدر پیشرفته و متنوع است و برای ما این طور نیست؟

آنها مدل کاملا خصوصی را قبول ندارند. می‌گویند یک پست دولتی داریم که کنترل‌کننده و حاکمیتی است و در کنار آن ازخدمات بخش خصوصی استفاده می‌کنند. مثلا اگر ما در ایران برای 75 میلیون نفر‌، 16 هزار پرسنل پستی داریم در کشور سوئیس که مهد پست نوین دنیاست شرکت دولتی آنها برای جمعیت 7 میلیونی با وسعتی به اندازه یک استان ما، 56 هزار پرسنل دارد و با یک سرانه مرسوله بالا درآمدزا هم هست. متاسفانه پست ایران مظلوم است و در بخش‌های دیگر از آن استفاده نمی‌شود چرا که بسیاری از خدمات را پست می‌تواند انجام دهد، اما مدیران این تفکر را ندارند.

آنها با شرکت‌های خصوصی چطور کار می‌کنند؟

مثلا در آلمان دویچه پست که پست دولتی آلمان است 30 درصد سهام پست دی‌اچ‌ال که یک شرکت پستی خصوصی است را خریده و در ازای سهامی که دارد از خدمات آن شرکت استفاده می‌کند. یعنی پست ملی و حاکمیتی سهام‌داری شرکت‌های خصوصی را می‌کند نه این که شرکت اصلی و ملی پست را بفروشند. آمریکا و ژاپن هم بخش‌هایی از DHL را خریده‌اند و به همین روش عمل می‌کنند.

اتحادیه جهانی پست توصیه‌ای برای روش خصوصی‌سازی پست ندارد؟

توصیه آنها بر دولتی ماندن پست ملی و ایجاد اپراتور خصوصی در موازات آن است تا هم رقابت ایجاد شود و شرکت دولتی در غیبت دیگران خوابش نبرد، هم شرکت خصوصی انحصار یا اجحافی در حق کشور و مردم نکند و هم خدمات لوکس و خاصی را که فقط خصوصی‌ها می‌توانند بدهند، از این طریق به مردم ارائه شود.

در کشور مان خصوصی‌سازی پست در چه مرحله است؟

تفکیک بخش‌های حاکمیتی انجام شده و اساسنامه‌ای برای تصویب به مجلس داده شده است.

با توجه به توضیحاتی که درباره روش خصوصی شدن پست در کشورهای پیشرفته دادید، اصلا خصوصی شدن پست با روش فعلی نفعی برای مردم دارد؟

این را به عنوان نظر شخصی و فنی می‌گویم .خلاف جهت آب نباید شنا کرد، یعنی برخلاف روشی که کشورهای بزرگ و کوچک انجام داده‌اند نباید کاری کرد، آنها به این نتیجه رسیده‌اند که بخش حاکمیت و اپراتور دولتی را حفظ کنند و آزادسازی و حضور دیگران را هم داشته باشند تا کیفیت و کمیت خدمات افزایش یابد. این روش خوب است چون بخش خصوصی به برخی جاها مثلا به روستاها و بخش‌های فقیر کشور نخواهد رفت، پس باید بخش اجرایی دولتی حفظ شود تا این گونه خلأها پوشش داده شود. در کنار آن بخش خصوصی هم فعال شود تا رقابت شکل بگیرد، مثل خطوط هوایی که وقتی حق انتخاب دارید برای یک مسیر شرکتی را انتخاب می‌کنید که سرویس بهتر می‌دهد. لذا اگر بخواهیم به روش پیشنهادی فعلی عمل کنیم، خیلی زود به بن بست می‌خوریم. پست نباید به طور کامل از دست دولت خارج شود. پست یک معیار اعمال حاکمیت است لذا از دست دادن این معیار و ابزار، عواقب بدی دارد و قطعا در آینده این روش خصوصی‌سازی به سرانجام نخواهد رسید.

در اساسنامه‌ای که نوشتید این ملاحظات قید شده است؟

خیر، نگارش آن براساس تکلیف خصوصی‌سازی بود. ولی نکاتی که گفتم نظر فنی من بود که براساس مطالعات بوده و امیدوارم در مجلس به آن گوش دهند.

گفت‌وگویی که این گونه شد

اسمش را تصادف بگذاریم، دست روزگار، اتفاق یا هر‌چیز دیگر، محمدحسن کرباسیان که تا زمان انجام کارهای فنی این مصاحبه مدیرعامل پست بود، جای خود را به حسین مهری داد. لذا به همین سادگی اظهارات حاکمیتی جای خود را به اظهارات کارشناسی یا برنامه‌هایی داد که اکنون شکل آرزو به خود گرفته و امید است مدیرعامل بعدی آنها را ‌پیش ببرد.

وقتی این تغییر پیش آمد دو راه وجود داشت؛ راه اول، دست نگه‌داشتن از درج این گفت‌وگو و موکول‌کردن آن به آینده بود و راه دوم، تغییر حقوقی شخصیت مصاحبه‌شونده و درج اظهارات وی. پس از سبک و سنگین‌کردن‌ها و بررسی‌ها سرانجام قرار بر انتخاب راه دوم شد.

علت هم این بود که نقطه نظرات کارشناسی مدیرعامل قبلی حتما و لزوما به کار مدیرعامل جدید می‌آید و راهگشا خواهد بود. آقای کرباسیان در این گفت‌وگو نسبت به سرنوشت شرکت پست و روشی که برای خصوصی‌شدن آن در دولت قبل برگزیده شده و اکنون در دستور کار مجلس است، هشدار داده است.

به‌زعم وی سپردن کامل پست به بخش خصوصی تجربه‌ای ناکام خواهد بود که در سایر کشورهای دنیا بویژه کشورهای غربی که پیشتاز خصوصی‌سازی در همه زمینه‌ها بوده‌اند نیز شکست خورده است. جالب است که میزان این شکست خوردن تا به‌ آنجا بوده که باعث پس گرفته‌شدن شرکت پست از خریدار آن شده است.

مدیرعامل قبلی پست پیشنهاد می‌کند باید در روش کنونی مورد نظر در واگذاری شرکت پست تجدیدنظر کرد که آزموده را آزمودن خطاست.

وی همچنین اظهار امیدواری کرده است مجلس حرف کارشناسی موجود درباره مضرات روش کنونی خصوصی‌سازی پست را بشنود؛ وظیفه‌ای که به نظر می‌رسد بر دوش مدیرعامل جدید شرکت پست قرار گرفته است.

در نهایت نیز جای امیدواری است راه شرکت پست به عنوان یکی از دستگاه‌های مهم کشور که ارتباط مستقیم و کاملی با مردم دارد، رو به تعالی پیش برود و کمیت و کیفیت خدمات آن به مردم متحول شود.

سعید نوری آزاد - جام جم