مذاکرات هسته‌ای به دستاورد تاریخی نزدیک است

«فرد کاپلان» در این مقاله‌ نوشت: در خوانندگان مطبوعات آمریکا به غیر از تیترهای مربوط به تعطیلی دولت و سقف استقراض آن، ممکن است متوجه سرخط‌های امیدبخشی درباره مذاکرات ژنو و سرنوشت برنامه هسته‌ای ایران شده باشند.

دو نکته در بیشتر تحلیل‌ها درباره این مذاکرات ذکر نشده است. نخست اینکه فرصت‌ها برای دستاوردی کاملا تاریخی در مذاکراتی با این ابعاد بسیار زیاد است و دوم اینکه خواسته‌های اصلی ایرانی‌ها دست کم تا جایی که ما از آنها اطلاع داریم کاملا منطقی است.

به دنبال  سفر تحول آفرین حسن روحانی رئیس جمهور ایران به نیویورک که ماه گذشته صورت گرفت، اعلام شد که محمد جواد ظریف وزیر خارجه ایران روزهای سه شنبه و چهارشنبه در ژنو با نمایندگان گروه پنج به علاوه یک با هدف نهایی کردن توافقی هسته‌ای ظرف یک سال، دیدار می‌کند.

در این گزارش آمده است: بسیاری این برنامه زمانی را با توجه به روندی که این مذاکرات تاکنون داشته است، بیش از حد بلند پروازانه خواندند. اما این مذاکرات که از هر نظر می‌توان آن را دور اول نامید نشان داد که با شکل همیشگی خود تفاوت دارد.

ظریف پاورپوینتی یک ساعته را به زبان انگلیسی ارائه کرد که این مسئله نیز احتمال هر گونه سوءتفاهم در درک مطالب را از بین برد. او در این پاورپوینت، مسیر مذاکرات و راه حل احتمالی و نیز جزئیات تکنیکی را شرح داد. علاوه بر این نمایندگان آمریکا و ایران روز دوم در جلسه‌ای یک ساعته و دوجانبه حضور یافتند که مسئولان آمریکایی آن را در رفع ابهامات مفید توصیف کردند. در روز سوم نیز در نشستی دیگر، تاریخ هفتم و هشتم نوامبر به عنوان تاریخ جلسه بعدی تعیین شد. برخی گفتند این جلسه در حد وزرا خواهد بود که در این صورت، جان کری وزیر خارجه آمریکا در رای هیات آمریکایی خواهد بود.

وزیر خارجه آمریکا معمولا در مذاکرات حضور نمی‌یابد مگر آنکه روند مذاکرات به نتیجه نزدیکتر شده باشد. به این ترتیب این روند نشان می‌دهد ما ممکن است به نتیجه از آنچه تصور می‌شود، نزدیک‌تر باشیم.

«این مذاکرات در نوع خود و بین کشورهایی که در سی و چهارسال گذشته هیچ رابطه دیپلماتیکی نداشته‌اند، و درباره موضوعی که در سطح پرمخاطره‌ترین و طولانی‌ترین بحث‌ها در جهان قرار می‌گیرد، مذاکراتی بسیار سریع بود».

در اینجا یک نکته مطرح است و ‌آن اینکه ما هنوز محتوای کامل پاورپوینت یک ساعته ظریف را نمی‌دانیم. ایرانی‌ها وارد مذاکره شدند و درخواست کردند که مفاد این مذاکرات تا زمانی که بحث‌ها نهایی شود، محرمانه بماند به این علت اطلاعات کمی درباره آن منتشر شده است.

با این حال می‌توان گفت خواسته اصلی ایرانی‌ها مبنی بر اینکه باید اجازه داشته باشند به غنی سازی اورانیوم دست کم تا حدی مشخص دسترسی داشته باشند، خواسته‌ای کاملا معتبر است.

در این گزارش آمده است:ان پی تی که صد و هشتاد و نه کشور (از جمله ایران) آن را امضا کرده‌اند، مبنای معامله بین پنج قدرت بزرگ جهان و بقیه کشورها است. اساسا دیگر امضاکنندگان این پیمان متعهد شده‌اند سلاح هسته‌ای تولید نکنند اما در مقابل مجاز هستند از فناوری هسته‌ای برای مقاصد صلح آمیز استفاده کنند. این معامله در ماده چهار این پیمان ذکر شده است. در این بخش آمده است همه کشورهای امضا کننده این پیمان باید بی هیچ تبعیضی حق داشته باشند از انرژی هسته‌ای برای مقاصد صلح آمیز و تحقیقات استفاده کنند و این حق تا زمانی که بازرسان تایید کنند استفاده از این انرژی برای نیات نظامی نیست، معتبر است. از این رو زمانی که ایرانی‌ها بر «حق» خود برای غنی سازی اورانیوم تاکید می‌کنند، آنها به موضوعی تصنعی اشاره نمی‌کنند، آنها از ان پی تی نقل قول می‌کنند.(باشگاه خبرنگاران)