نخستین ویژگی بازی برد ـ برد در موضوع هستهای کشورمان این است که منافع حیاتی دو طرف تامین شود و منافع حیاتی در اینجا همانی است که در معاهده NPT بصراحت آمده است.
جمهوری اسلامی ایران مانند تمامی کشورهایی که به این معاهده پیوستهاند، حقوقی دارد و تکالیفی و نمیتوان و نباید از وزن حقوق ایران کاست و به وزن تکالیفش اضافه کرد.
دومین ویژگی بازی برد ـ برد، همسنگی و همترازی آن چیزی است که به عنوان امتیاز میدهیم و آنچه در ازای آن میگیریم.
روشن است که آنچه جمهوری اسلامی ایران حاضر است بدهد امتیاز است نه منافع حیاتی خود! چرا که هیچ کشوری بر سر منافع حیاتی خود معامله نمیکند، ضمن اینکه امتیازات قابل معامله باید مشروط و محدود به زمان و شرایط معینی باشد؛ چراکه دولتمردان امروز نمیتوانند بر سر امتیازاتی که به نسلهای آینده این کشور نیز تعلق دارد، معامله کنند.
همزمانی نتیجه، سومین ویژگی بازی برد ـ برد است؛ یعنی امتیازاتی که بده بستان میشود، باید همزمان اتفاق بیفتد.
نمیتوان ایران را مکلف کرد امروز و نقد امتیازاتی را بدهد و امتیازات طرف مقابل به آینده موکول و به طور نسیه به ایران داده شود؛ بویژه اینکه طرف مقابل سابقه عهدشکنی هم داشته باشد.
اگر این سه ویژگی بدرستی و با دقت رعایت شود، میتوان نتیجه این بازی را برد ـ برد اعلام کرد و در غیر این صورت باید شاهد به یغما رفتن منافع و زیر پا گذاشته شدن عزت ملی خود باشیم، البته هیهات که چنین اتفاقی بیفتد!
درباره مذاکرات تیم جدید هستهای کشورمان که نخستین دور آن هفته گذشته در ژنو آغاز شد، قضاوت زود است، چراکه اولا دور جدید مذاکرات در آغاز راه است و نباید انتظار معجزه داشته باشیم و ثانیا محتوای مذاکرات و بویژه طرح پیشنهادی ایران محرمانه اعلام شده است که اکنون از چون و چرا درباره آن پرهیز میکنیم، اما براساس آنچه از سوی نمایندگان رسمی دو طرف اعلام شد، باید بگوییم متاسفانه لحن نمایندگان 1+5 بویژه کشورهای غربی همچنان طلبکارانه، تحکمآمیز و از موضع بالاست و در چنین شرایطی نباید لحن نمایندگان تیم مذاکرهکننده کشورمان انفعالی و از موضع پایین باشد.
مهدی فضائلی
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
یک کارشناس روابط بینالملل در گفتگو با جامجمآنلاین مطرح کرد